[ update ] Mocht Nederland of België de kerosinebelasting of vliegbelasting invoeren van alle vliegtuigen die op zijn grondgebied vertrekken, dan zou de CO2-uitstoot er met 17 procent verminderen. Volgens een Europese studie zou dit de globale economie niet schaden en jaarlijks bijna 500 miljoen euro aan inkomsten genereren. Dat zegt de Bond Beter Leefmilieu, die de studie in handen kreeg.
De studie is al een jaar oud maar was in 2019 niet vrijgegeven. Volgens de resultaten blijkt dat een daling van 17 procent – of 0,7 miljoen ton CO2 – gelijk is aan elk jaar 270.000 auto’s van de Belgische wegen halen.
“De studie over kerosinebelasting die vorig jaar afgerond maar nog niet gepubliceerd werd, ontkracht de mythe dat de economie onherstelbare schade zou oplopen als luchtvaartmaatschappijen accijnzen moeten betalen op hun brandstof”, zegt Bill Hemmings, luchtvaartdirecteur van de Europese ngo Transport & Environment.
Inmiddels (2023) is de studie te vinden op de site van de EU.
De conclusie luidt:
"As a conclusion, the analysis showcases that new or increased aviation taxes would generally have a negative impact on the aviation industry (lower direct employment and direct value added) but its impact on the overall employment within a Member State, on fiscal revenue and GDP would be close-to-zero. New or increased taxes would reduce the number of passengers and flights as well as the environmental impacts. This way, any changes in tax regimes must be carefully analysed especially because the role of aviation as a priority industry varies by Member States."
"Als conclusie toont de analyse aan dat nieuwe of hogere luchtvaartbelastingen over het algemeen een negatief effect zouden hebben op de luchtvaartindustrie (minder directe werkgelegenheid en directe toegevoegde waarde), maar dat het effect op de totale werkgelegenheid binnen een lidstaat, op de belastinginkomsten en het BBP bijna nul zou zijn. Nieuwe of hogere belastingen zouden het aantal passagiers en vluchten verminderen en ook de milieueffecten verminderen. Veranderingen in belastingregelingen moeten dus zorgvuldig worden geanalyseerd, vooral omdat de rol van de luchtvaart als prioritaire sector verschilt van lidstaat tot lidstaat."
Geen cent accijnzen betaald
Het wegtransport in Europa, met name vrachtwagens en auto’s, betaalt accijnzen op zijn brandstof. Dit in tegenstelling tot lokale en buitenlandse luchtvaartmaatschappijen in Europa: die hebben nog nooit een cent accijnzen betaald op de brandstof die ze tanken op EU-luchthavens. Zelfs niet voor binnenlandse vluchten, hoewel het rapport aantoont dat de barrières hiervoor in 2003 opgeheven werden. Lidstaten zijn sinds dat jaar bevoegd om kerosine te belasten voor vluchten binnen Europa.
Ter vergelijking: kerosinebelasting op brandstof getankt voor binnenlandse vluchten wordt al jarenlang geheven in landen over de hele wereld, zoals de VS, Australië, Japan, Canada en Saoedi-Arabië.
Verdrag van Chicago over kerosinebelasting
“De luchtvaart in Europa heeft decennialang een gratis pas gekregen op het vlak van belasting op vliegtuigbrandstof. Dat moet nu eindigen”, zegt Laurien Spruyt van Bond Beter Leefmilieu. “Een taks op kerosine is essentieel om de klimaatverandering te bestrijden en zou geweldig nieuws zijn voor miljoenen mensen die last hebben van vliegtuiglawaai.
“Europa's unieke en trieste status als belastingparadijs voor kerosine is onverdedigbaar.”
In tegenstelling tot wat de luchtvaartindustrie beweert, wordt in de gelekte studie opgemerkt dat het Verdrag van Chicago uit 1944 de belasting op vliegtuigbrandstof niet uitdrukkelijk verbiedt, maar alleen de belasting op brandstof die aan boord van een vliegtuig blijft bij aankomst uit een ander land.
“Lidstaten hebben al lang de macht om kerosine te belasten, maar ze doen het gewoon niet”, zegt Hemmings.
Top Europese ministers over vliegbelasting
De luchtvaartsector in Europa is zwaar onderbelast in vergelijking met andere regio's. Meer dan twintig EU-landen leggen de internationale luchtvaart helemaal geen belastingen op. In tegenstelling tot Noord-Amerika, het Midden-Oosten en Azië: daar belasten landen binnenlandse kerosine of passen ze vliegtax, btw of omzetbelastingen toe.
De Europese ministers van Financiën komen midden juni (2019, red.) bijeen in Den Haag voor een tweedaagse top over luchtvaartbelastingen, een primeur.
“Wij willen dat de Belgische ministers met de resultaten van de studie aan de slag gaan op die top en concrete stappen ondernemen om een kerosinetaks in te voeren”, zegt Spruyt. “Nederland en Frankrijk toonden hier al bereidheid toe. Het wordt hoog tijd dat de luchtvaart net als andere transportsectoren een bijdrage levert aan het halen van de klimaatdoelstellingen.”
Transport versus klimaat
Transport is Europa's grootste klimaatprobleem, goed voor 27 procent van de Europese broeikasgasemissies. De CO2-emissies van de luchtvaart stegen vorig jaar met 4,9 procent in Europa, terwijl de uitstoot van alle andere transport met 3,9 procent daalde.
De CO2-uitstoot van de luchtvaart in Europa is de afgelopen vijf jaar met 26,3 procent gestegen – veel meer dan welke andere EU-emissiebron ook.
Dit artikel werd oorspronkelijk gepubliceerd op 13 mei 2019.
