Of het nu gaat om de bestuurlijke chaos in Alkmaar, om het faillissement van Langedijk en de daaruit voortvloeiende kaalslag in het publieke domein, of om de noodsprongen van Heerhugowaard met het gehandicaptenvervoer, overal was de democratisch gekozen gemeenteraad bij aanwezig. En liet het gebeuren. Een goed functionerende en onafhankelijk opererende rekenkamer had veel onheil kunnen voorkomen. En Langedijk is een mooi voorbeeld voor heel Nederland.
Sinds 2006 dient iedere gemeente een eigen rekenkamer of rekenkamerfunctie te hebben. Indien een gemeente kiest voor de ‘’rekenkamerfunctie’’ kunnen daar ook raadsleden lid van zijn. In de HAL-regio heeft Langedijk zo’n rekenkamerfunctie. Hetzelfde geldt voor Bergen. Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) heeft nu de 2e Kamer op 7 juli 2015 geschreven dat hij de huidige rekenkamerfunctie wil afschaffen. Langedijk en Bergen kunnen hierover een brief van de minister verwachten. Tegelijkertijd wil hij stimuleren dat er meer gemeenschappelijke reken- kamers worden gerealiseerd en dat de kwaliteit van hun onderzoek wordt verbeterd. In zijn brief van 7 juli geeft de minister ook aan dat de noodzaak tot controle door decentralisaties alleen maar is toegenomen en dat daarvoor voldoende budget noodzakelijk is. Bureau Berenschot heeft in een onderzoek voor BZK vastgesteld dat gemeenten steeds minder uitgeven aan rekenkameronderzoek. En waarschijnlijk ook (niet onderzocht) steeds minder aan accountantscontrole.
De Burgerrekenkamer Langedijk, opgericht in 2012 omdat Langedijk een rekenkamer geheel ont- beerde en al jaren in financieel zwaar weer verkeerde, juicht het standpunt van de minister toe. De Burgerrekenkamer voegt er aan toe dat burgers, indien zij dat willen, toe moeten kunnen treden tot de rekenkamer. In een gesprek met projectmedewerkers van BZK op 28 augustus 2015 heeft een uitgebreide delegatie van de Burgerrekenkamer benadrukt dat burgers een rol willen en moeten kunnen spelen in het toezicht op de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het ge- voerde beleid en de besteding van publiek geld. Hún geld.
Via het project Democratic Challenge verzamelt, bundelt en ondersteunt BZK lokale democratische vernieuwing. Het concept van de Burgerrekenkamer leent zich voortreffelijk voor landelijke uitrol en BZK heeft daarvoor op 28 augustus haar steun toegezegd. In diverse gemeenten wordt inmiddels nagedacht over het instellen van een Burgerrekenkamer. Het idee wordt ook omarmd door belang- rijke bewegingen als Nederland Kantelt en Next Level Democracy. De Burgerrekenkamer Langedijk adviseert de raden van Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk na te denken over een gemeenschap- pelijke rekenkamer en daar de Burgerrekenkamer bij te betrekken.
