Gemeenten moeten een beter beheer voeren met het verwerken van elektrische en elektronische apparaten. Zo kan gekapitaliseerd worden op het recyclen van enorme hoeveelheden verwerkte kostbare materialen en edelmetalen en kunnen tienduizenden mensen aan het werk worden gezet. Dat is de stelling van de heer Smeele (83) uit Putten: “Door de positieve resultaten van de Milieutop in Parijs moeten gemeenten ervan doordrongen raken dat ze met onzorgvuldig grofvuilbeheer enorme kansen laten liggen, terwijl ze feitelijk op de ‘bovengrondse mijnen van de toekomst’ zitten.”
Al in april 2011 publiceerde de firma Wecycle dat gemeenten vaak te laks zijn bij het inzamelen van elektronisch afval. Volgens de firma kan er met gemak gemiddeld 1 kilo per inwoner extra worden opgehaald. Wereldwijd wordt jaarlijks 20-50 miljoen ton apparatuur zomaar weggegooid, slechts 10-18% wordt hergebruikt. De cijfers passen bij onlangs onthulde plannen van Eurocommissaris Frans Timmermans voor een kringloopeconomie. “Trash is cash”, stelt de Eurocommissaris en daarom wil hij dat over vijftien jaar 65% van het huisafval moet worden herbruikt. Hooguit 10% mag tegen 2030 nog op de schroothoop terecht komen.
Afvalstroom levert geld op
Al jaren ontvangen gemeenten oude of defecte apparatuur. Deze worden vaak apart gehouden waarna het materiaal, in verband met beperkte opslagcapaciteit, meestal wordt afgevoerd tegen minimale prijzen. Deze afvalrouting verloopt via Rotterdam naar onder andere China en Turkije. Het gaat om circa 38.000 ton schroot per week.
Smeele: “Juist deze afvalstroom is in feite gratis beschikbaar gesteld aan gemeenten en zij zijn eigenaar van deze zeer waardevolle goederen. Hier dient dan ook een goed beheer over gevoerd te worden. Het is zinvol deze dure goederenstroom eens beter te gaan bekijken, want met een betere aanpak zou een zeer aanzienlijke mééropbrengst kunnen worden gerealiseerd. Medewerkers van bedrijven, ziekenhuizen en andere instellingen zetten apparatuur te makkelijk bij het grof vuil. We dienen ons goed te realiseren dat er zo al voor miljarden aan eerlijke, kostbare grondstoffen en de hiermee gerelateerde edelmetalen voor ons land verloren gaan door onder andere versmelting in verbrandingsovens.”
Arbeidstherapie voor re-integratie
De routing in kaart brengen kan volgens Smeele leiden tot veel werkgelegenheid en extra omzet. In een rapport van TNO, van 20 juni 2013, ‘Van afval naar grondstof’ wordt gesteld dat alléén al in Nederland dit 54.000 banen en € 7 miljard aan inkomsten kan opleveren. De bron van vele materialen kan virtueel oneindig weer worden gebruikt. “Alleen al uit een ton gsm’s haalt men ongeveer 500 gram goud. De huidige goudprijs steeg de afgelopen maanden naar €33.000.- per kilo,” aldus Smeele.
Hiernaast biedt een goede afvalverwerking ook kansen om werkgelegenheid te creëren. De werkplaats van ‘Tools to Work’ in Teteringen reviseert bijvoorbeeld goederen voor technisch onderwijs en kleine ondernemers in Afrika. Dit doet het bedrijf met vrijwilligers en met mensen die in een arbeidsfit traject worden begeleid naar werk. Goederen, die niet worden opgestuurd, worden tegen betaling zo ver mogelijk ontmanteld en voor verdere recycling aangeboden.
ABU-voorzitter Aart van der Gaag, ambassadeur voor arbeidsbeperkten, probeert werkgevers en overheden te overtuigen om voor 2026 100.000 mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan te nemen. Dit heeft ook een sociaal karakter. “Gemeenten betalen veel aan sociale uitkeringen aan mensen met een beperking en mensen met afstand tot de arbeidsmarkt,” beredeneert Smeele. “Alleen al als arbeidstherapie en ten behoeve van verdere re-integratie zullen velen, ook in deeltijd, hier blij mee kunnen zijn. Wat dat betreft biedt het juist ook een uitkomst voor integratieprocessen voor bijvoorbeeld gedetineerden en de grote stroom vluchtelingen.”