Davos was weer interessant. Chique ook. Op de landingsbanen was het een komen en gaan van privévliegtuigen. Er zijn wereldwijd ongeveer 23.000 van die dingen, dus als daar 1700 van bij elkaar komen ‒ vorig jaar telde Rutger er 1500 ‒ kun je met een gerust hart Davos tot een brandpunt van winnaars bestempelen.
Waar Greta dus even met haar vergrootglas een tekstje ging legggen. Hoe zwaar dat voor haar moet zijn, wil ik niet te veel aan denken, maar ik heb wel van haar optreden genoten. De toespraak zat goed in elkaar. Haar roep om een nul-emissie binnen één jaar met daaraan gekoppeld de vraag: "Hoe gaan jullie aan jullie kinderen uitleggen dat jullie de nul-optie niet geprobeerd hebben?", was een rechtse directe.
Ze had ze knock-out gekregen als ze met een snelle linkse opstoot al het licht uit hun ogen had geslagen. Welke opstoot ik bedoel? Tja, door ze in te poeieren dat hun macht en glorie volledig berust op enkele economische spelregels die winnen toestaan en reguleren. Dat die regels de enige pijler zijn onder hun houding, besluitvorming en hegemonie, en dat die pijler onderuit moet omdat het met die regels volslagen onmogelijk is om collectief fatsoenlijk de klimaatverandering ongedaan te maken door een deel van onze welvaart op te offeren.
Daarna had ze kunnen constateren: "Dames en Heren, we staan voor de keuze om de aarde te verliezen of een deel van onze welvaart te verliezen. Ik ben er zeker van dat de meeste aardbewoners bereid zijn om de tweede optie te kiezen als ze een set samenlevingsregels (= alternatief maatschappelijk model = overlevingsbeeld) krijgen aangeboden, waarmee ze in staat gesteld worden een deel van hun welvaart op een fatsoenlijke wijze af te staan".
Ze had het voorgaande nog even als volgt kunnen detailleren:
Die nul-emissie halen we alleen op korte termijn als we productie, communicatie en verkeer sterk indammen. Dat kan alleen als we een groot deel van onze welvaart opofferen. Maar zo'n collectieve en mondiale toestandstrajector is met de huidige economische spelregels niet realiseerbaar omdat dat spel ingericht is om te kunnen winnen, en niet om fatsoenlijk collectief een stapje terug te doen en welvaart te verliezen, want de huidige spelregels garanderen niet dat als iemand welvaart inlevert hij er op kan vertrouwen dat anderen hetzelfde zullen doen, en dat hijzelf niet in een vrije val terecht komt. We draaien nu een wedstrijd om middelen af. Niemand heeft nooit genoeg omdat er altijd een partij in de omgeving op de loer ligt om reeds verworven middelen te ondermijnen of te verwerven. Deze onveiligheid veroorzaakt groei, expansie, concurrentie en dus innovatie om elkaar te snel af te zijn. Dat houdt nooit op.
Dus moeten we (tijdelijk?) naar een veiliger opstelling voor iedereen.
Het verzekeren van gelijke toegang voor iedereen tot lokale middelen van bestaan (grond, water, huis) kan daaraan voldoen omdat zo'n opstelling niet alleen de wedstrijd neutraliseert, maar ook garandeert dat iedereen via lokaal circulair ingerichte processen bijna emissieloos in zijn fundamentele levensbehoeften (voeding, kleding, beschutting, gezondheid, afleiding) kan voorzien.
Gelijke monniken, gelijke kappen, en gelijke middelen binnen handbereik, is hoofdvoorwaarde om de nul-optie op korte termijn te verwezenlijken.
Jac Nijssen