Graag wil ik de lezer meenemen in een aantal verhalen van de afgelopen periode. Hieronder een kleine bloemlezing. We leven in een mooie, soms minder mooie, en soms ronduit idiote wereld. Maar laten we ons door alle voorbeelden laten inspireren. Om het anders of beter te doen.
Ik sprak met een agrarisch ondernemer met een zorgboerderij in het oosten des lands. Hij leeft vrijwel geheel van zijn eigen land (inclusief een paar koeien, varkens, kippen, et cetera) en produceert nauwelijks afval. Voor hem is vrijwel alle afval meteen weer grondstof. Hij produceert net zoveel melk als hij zelf nodig heeft en bewaart dat in een koeltank. Zonnepanelen voorzien de tank van energie. Hij tapt de melk rechtstreeks uit deze koeltank en laat zijn overschotten niet ophalen om transportbewegingen te vermijden. Zijn melk is bijzonder lekker, maar hij mag deze niet aan derden verkopen, want dat is verboden. De melk is namelijk niet gepasteuriseerd. Behalve als de kopers het rechtstreeks met hun eigen flessen uit de koeltank tappen. Dat mag dan weer wel, dan is het eigen risico. Kortom: lokale, duurzame oplossingen lijken soms voor de hand te liggen. Maar hier maakt de algemene wetgeving het wel lastig.
In Stadsdorp Oost (Amsterdam) wordt met alle macht geprobeerd om de oudere wijkbewoners zolang mogelijk thuis te laten wonen. Jongere bewoners zorgen voor oudere. Op een platform kunnen mensen inschrijven op taken die uitgevoerd moeten worden. Dat scheelt uiteindelijk de zorgverzekeraars een hoop geld en voor de bewoners is het fijn dat er zo’n sociale buurtzorg is. De organisatie draait geheel op vrijwilligers en moet elk dubbeltje omdraaien. Tot nu toe is er geen zorgverzekeraar of woningbouwvereniging gevonden die iets wil of kan bijdragen.
In Burgerveen (gemeente Haarlemmermeer) hebben zo’n 400 bewoners aangegeven dat ze bezwaar hebben tegen een windmolen in hun achtertuin. Maar ze zijn helemaal niet tegen duurzame energie. Integendeel. Daarom zijn ze met de wethouder in gesprek gegaan en hebben voorgesteld om een alternatief plan te ontwikkelen om samen dezelfde hoeveelheid energie op te wekken, maar op een andere manier. Dat voorstel is enthousiast ontvangen en zelfs ondersteund. Binnenkort meer nieuws...de kracht van samen en elkaar een beetje tegemoet komen wordt hier goed aangetoond.
Een gesprek van een heel andere aard had ik met een vredesonderhandelaar in het midden-oosten. Hij vertelde over een vallei in Afghanistan waar 25.000 boerengezinnen wonen. Eenvoudige mensen, die van de bosbouw leven. De regio wordt beheerd (of beheerst) door een gouverneur met wettelijke autoriteit. Deze man verkoopt vrijwel alle bomen in de vallei aan een bedrijf. Niets illegaals, maar zonder rekening te houden met de bewoners. Ook het bedrijf weet van niks en doet een legale aankoop. Maar de bewoners zijn de pineut. Ze hebben van de ene op de andere dag geen inkomsten meer. Dit gaat natuurlijk over het nemen van verantwoordelijkheid. Waar houdt die op? Bij de juridische waarheid? Of bij de ethische afweging? En wat mag je van de overheid of het bedrijfsleven verwachten? Ik denk dat ‘rentmeesterschap’ nog steeds een prachtig begrip is, dat we nieuw leven in moeten blazen.
Tenslotte: robots. Ze komen eraan. Ze gaan banen overnemen, daar is iedereen het wel over eens. Is dat erg? Ja, als je je baan kwijt raakt wel. Zeker als je weinig kans hebt op een nieuwe. Maar het biedt ook oplossingen: ik sprak een gehandicapte oudere mevrouw die vertelde hoe vreselijk ze het vindt dat haar billen worden gewassen door een jonge man. En dat ze maar wat graag zou zien dat dat klusje wordt overgenomen door een robot. Maar als het gaat om een vriendelijk woord geeft ze toch echt de voorkeur aan de jongeman. Er zullen altijd uitdagingen zijn én oplossingen. Laten we dat voor ogen houden, in combinatie met het bovengenoemde rentmeesterschap. Als we elkaar dan ook nog helpen en soms een beetje tegemoet komen, komt er veel goed.
Jan van Betten is oprichter van Nudge, een bedrijf met een missie: wij willen blijvende gedragsveranderingen realiseren bij individuen en organisaties op het gebied van klimaat, energie, milieu en sociale duurzaamheid.