Hout uit bossen moet niet langer worden opgestookt in energiecentrales. Nieuwe subsidies voor hout als duurzame energiebron moeten worden afgeschaft. 

In de Nieuwsuur-uitzending van donderdag 4 april werd getoond hoe het echt zit met de CO2 uitstoot van biomassa. Natuur & Milieu pleit nu voor heldere afspraken over de inzet van hout en andere vormen van biomassa. Dit is nodig om natuur- en klimaatschade te voorkomen.

Biomassa is materiaal uit natuurlijke bronnen, zoals hout, maar ook mest, mais en GFT-afval. Meerdere sectoren azen op deze biomassa, bijvoorbeeld als vervanger van fossiele brandstoffen of als bouwmateriaal.

Risico’s

De productie van biomassa gaat vaak gepaard met risico’s voor mens en milieu, zoals ontbossing en concurrentie met voedselteelt. Ook komt er CO2 vrij bij de productie, transport en verbranding. De CO2 die vrijkomt bij verbranding wordt pas na enkele decennia weer opgenomen, dit is te laat voor het klimaat. Er zijn soorten biomassa waar deze nadelen minder spelen, maar die hoeveelheden zijn beperkt.

PBL loopt achter

In de doorrekening van het ontwerp Klimaatakkoord gaat het PBL nog steeds uit van een CO2 neutrale bijstook van biomassa.

In het PBL rapport staat:

“Ook worden emissies als gevolg van de inzet van biomassa als nul gerekend. Emissies buiten Nederland die samenhangen met de productie en het transport van biomassa worden dus niet meegerekend.”

En verder: “De inzet van biomassa voor industriële warmte zou met het OKA-voorstel aanzienlijk groter kunnen worden dan in de het pakket uit de Kostennotitie (in geval van realisatie van de bovenkant van de bandbreedte in het OKA-pakket). Maar op dit punt is de onzekerheid nog groot.

Het grote voordeel van biomassa boven andere hernieuwbare bronnen is dat bij de groei CO2 uit de atmosfeer wordt verwijderd. Bij gebruik van de biomassa voor energietoepassingen komt de vastgelegde CO2 weer terug in de atmosfeer, waardoor er per saldo geen emissies zijn over de gehele cyclus van groei tot verbranding (afgezien van mogelijke effecten op koolstof in de bodem).”

Bij- en meestook

“Het opstoken van hout voor energie, zoals aan bod kwam bij Nieuwsuur, is bij uitstek een voorbeeld van verkeerd gebruik van biomassa,” aldus Marjolein Demmers, directeur bij Natuur & Milieu. “We moeten zuinig zijn op bossen. Het schaarse hout uit duurzaam beheerde bossen is te kostbaar om te verbranden. Het is onverantwoord dat hier miljarden subsidie naartoe blijft gaan.

Europese rechtzaak

Milieuorganisaties en personen uit vijf Europese landen en de Verenigde Staten dienden onlangs een rechtszaak in bij het Europese Gerechtshof, tegen de Europese Unie. Hout verbranden voor energie — een praktijk die bekend staat als biomassa — ondermijnt volgens de eisers de inspanningen om de klimaatopwarming te bestrijden en is even schadelijk voor het klimaat als het verbranden van fossiele brandstoffen. Ze zijn naar de rechter gestapt in een reactie op de EU-richtlijn voor hernieuwbare energie voor 2021-2030 (RED II) die begin dit jaar werd aangenomen.

Daarin wordt biomassa gepromoot als koolstofneutrale energiebron. Bovendien wordt de houtkap voor biomassa veel te weinig gereguleerd volgens de eisers. ‘Het beleid van de EU is gebaseerd op de foute en roekeloze veronderstelling dat boshout verbranden koolstofneutraal is’, zegt dr. Mary S. Booth, directeur van het in de VS gevestigde Partnerschap voor Beleidsintegriteit (PFPI). Zij doet onderzoek naar broeikasgassen en het effect van biomassa op het bosbestand, en is de voornaamste wetenschappelijk adviseur van de eisers. ‘Deskundigen van over de hele wereld, inclusief de eigen wetenschapsadviseurs van de EU, waarschuwen al jaren dat biomassa de uitstoot van fossiele brandstoffen verhoogt.’ Lees meer hierover in een uitgebreide reportage op MO*

Oproep: reguleer biomassa

Natuur & Milieu roept het kabinet op om ambitieuze afspraken te maken over de duurzaamheid van biomassa. Dus zowel voor de winning als voor het gebruik. Anders blijft Nederland situaties mogelijk maken zoals Nieuwsuur in beeld bracht. Er moet duidelijk worden vastgelegd waar biomassa vandaan mag komen en waar het wel en niet voor gebruikt mag worden. De bal ligt daar voor bij IenW: dit ministerie heeft de opdracht om zo’n ‘duurzaamheidskader’ te ontwikkelen, ook om te kunnen gebruiken in het klimaatakkoord.