Als het om duurzaamheid gaat is de aandacht van de media vooral gericht op de risico’s van klimaatverandering. Maar het instorten van de biodiversiteit is een veel directere bedreiging voor met menselijke bestaan, die groter is dan veranderingen in het klimaat. 1 miljoen soorten worden nu met uitsterven bedreigd, stelt een nieuw rapport van IPBES – een vergelijkbare organisatie van de VN als het IPCC voor klimaat.
Het menselijke bestaan is volledig afhankelijk van de natuur. Al onze grondstoffen worden door de natuur geleverd, net zoals onze voeding. Genetische variatie is de basis onder de stabiliteit van het natuurlijke ecosysteem. Het op grote schaal uitsterven van dier- en plantensoorten vormt een directe bedreiging voor onze leefomstandigheden.
Het rapport van het IPBES (International Science-Policy Platform for Biodiversity and Ecosystem Services) concludeert na recent en uitgebreid onderzoek dat een miljoen soorten op afzienbare termijn bedreigd worden met uitsterven. Voor het onderzoek zijn 15.000 wetenschappelijke publicaties vergeleken.
Het is zeker dat meer soorten nu met uitsterven worden bedreigd dan op enig ander moment in de menselijke geschiedenis. Onafhankelijke aanwijzingen wijzen op een op handen zijnde snelle versnelling van het uitsterven van soorten, die nu al tientallen – zo niet honderden – keer hoger is dan gemiddeld in de afgelopen 10 miljoen jaar, zelfs als de oorzaken niet toenemen. Tussen een half miljoen en een miljoen soorten worden naar schatting met uitsterven bedreigd, velen binnen tientallen jaren.
Al vele decennia lang lang onttrekt de economie meer bronnen aan de natuur, dan dat ze zelf kan herstellen. Visstanden lopen terug door structurele overbevissing, de vruchtbaarheid en het regeneratief vermogen van de landbouwgronden wordt vernietigd door kunstmest en pesticiden, bestuivende insecten sterven op grote schaal uit en ontbossing neemt steeds verder toe.
Toch wil het IPBES benadrukken dat het nog niet te laat is en dat erger nog steeds voorkomen kan worden, mits we tijdig en doortastend optreden.
Het rapport bevestigt: de natuur is in slechte staat en we hebben een probleem. Dit zijn de belangrijkste punten uit het rapport:
- Biodiversiteit is fundamenteel voor ons bestaan en de bijdragen die het ons levert zijn onvervangbaar
- Regulering en niet-materiële bijdragen (dat wil zeggen die welke afhankelijk zijn van het beschermen van onze voorraad) zijn afgenomen
- Meer soorten worden nu met uitsterven bedreigd dan op enig ander moment in de menselijke geschiedenis.
Dit zijn de oorzaken van de problemen:
- Verandering van landgebruik en directe exploitatie (houtkap, jacht,) zijn de belangrijkste directe oorzaken van biodiversiteitsverlies op het land en vice versa in de oceanen. Klimaatverandering wordt steeds belangrijker als een directe driver
- De natuur neemt over het algemeen minder dramatisch af in het land van de inheemse bevolking
- Wereldhandel en consumptie zijn toegenomen en de druk op het milieu is toegenomen
- De huidige economische structuren begunstigen grotendeels milieuschadelijke particuliere activiteiten in plaats van instandhouding of restauratie
- Het elimineren van schadelijke subsidies is daarom van cruciaal belang
- Tekort aan natuurbijdragen aan mensen veroorzaakt sociale instabiliteit en oorlogen.
We zullen de 2020-doelstellingen niet halen, maar transformatieve verandering kan in 2030 of 2050 noodzakelijke veranderingen teweegbrengen
- De meeste Aichi-doelen worden gemist. Dit heeft ook consequenties voor veel van de SDG’s.
- De regio’s die het meest zullen lijden onder de klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit behoren ook tot de armsten en de regio’s met de meeste inheemse bevolking
- Als we geen transformatieve verandering ondergaan, zullen de dingen alleen maar erger worden. BAU (Business As Usual) is geen optie
Dit zijn win-win-oplossingen die ook andere voordelen voor de samenleving hebben:
- De wereld moet samenwerken om transformatieve verandering te bereiken
- Vijf hefbomen zijn van cruciaal belang, waarvan er 4 het vermelden waard zijn:
- Positieve prikkels ontwikkelen, perverse prikkels verwijderen
- Verhoging van de beleidscoherentie – beslissingen moeten door alle delen van de overheid worden ondersteund en uitgevoerd
- Neem voorzorgsmaatregelen
- Versterking van de rechtsstaat en de implementatie van milieuwetten en -beleid
Deze acties helpen:
- Visies van een goede kwaliteit van leven bevorderen die niet zijn gebaseerd op een steeds groter wordende materiële consumptie
- Verminder verbruik en verspilling
- Richt u op de bestaande waarden van verantwoordelijkheid
- Overmatige ongelijkheden overwinnen
- Zorg voor inclusiviteit en fundamentele mensenrechten
- Verantwoording voor de verslechtering van de natuur in het bedrijfsleven en de handel
- Zorg voor verantwoorde technologische innovatie
- Bevorder onderwijs en verschillende kennissystemen
Mensen voeden en de natuur in stand houden kan samengaan als de landbouw duurzaam wordt ingericht en de belangrijkste inheemse habitats worden bewaard en hersteld.
Landgebonden mitigatie-activiteiten kunnen helpen de klimaatverandering te verminderen, maar bio-energieplantages en bebossing van niet-bos ecosystemen kunnen precies het tegenovergestelde doen.
Wereldwijde financiële systemen moeten worden hervormd, zodat ze duurzaam worden.
Lees ook: Diversiteit is oorzaak en oplossing voor dreigende catastrofe
Samen bepalen we de richting van de toekomst, elke dag weer. Koelen we het klimaat weer af? Blijven we veilig? Maken we de samenleving eerlijker? Als je kunt, help dan mee. Steun ons als lid of donateur. Want zonder voldoende ondersteuners redden we het niet. Dank je wel.
Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.
Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws
