James Hansen, een van de meest vooruitziende klimatologen, heeft samen met ex-collega’s van NASA een nieuwe studie gepubliceerd met dramatische uitkomsten. De rooskleurige scenario’s die tot nu toe door veel media worden geschetst kunnen de prullenbak in. Vergeet twee graden opwarming; maak er maar twintig van, is de boodschap.
De belangrijkste uitkomsten van het onderzoek zijn:
• De werkelijke opwarming van de atmosfeer bij een verdubbeling van de CO2- niveaus ten opzichte van het pre-industriële niveau (dus tot 550 ppm) zal waarschijnlijk groter zijn dan 3-4° C.
• Omdat we in werkelijkheid op weg zijn naar een verdrievoudiging (820 ppm) of verviervoudiging (1.100 ppm) van de atmosferische CO2-concentratie, is niets doen geen optie meer.
• Als we alle voorraden van fossiele brandstoffen opmaken zou dat op land temperatuurstijgingen veroorzaken van gemiddeld 20° C en rond de polen tot maar liefst 30° C opwarming. Dat maakt het grootste deel van de planeet onbewoonbaar voor mensen. Het opbranden van alle of zelfs maar een groot deel van de fossiele brandstofvoorraden zou pas echt een tactiek van de verschroeide aarde zijn…
Gezien het feit dat James Hansen al meer dan 3 decennia gelijk krijgt over opwarming van het klimaat is het wel verstandig om zijn waarschuwingen serieus te nemen. Het artikel noemt twee cruciale punten die door veel media worden genegeerd.
Ten eerste zijn we op weg om ver voorbij een verdubbeling van de CO2- niveaus te gaan. Ten tweede versterken trage terugkoppelingen zoals het afsmelten van de ijskappen en het verzuren van de oceanen de gevoeligheid van het systeem enorm.
Als we blijven doorgaan op het niveau van onze huidige uitstoot worden we geconfronteerd catastrofische niveaus van opwarming. Als we alle fossiele brandstoffen zouden opgebruiken berekenen Hansen et al. broeikaseffecten die leiden tot opwarming van gemiddeld 16° C en bij de polen ongeveer 30° C. De opwarming boven land komt gemiddeld uit op ongeveer 20° C. Zulke temperaturen zou graanproductie in bijna alle landbouwgebieden in de wereld onmogelijk maken. Verhoogde stratosferische waterdamp zou de ozonlaag in de stratosfeer afbreken.
Niet dat dat nog veel uit zou maken: een opwarming van die omvang maakt het grootste deel van de planeet volstrekt onbewoonbaar voor de mens. Het menselijk lichaam produceert ongeveer 100 W van metabolische warmte die moet worden afgevoerd om een lichaamstemperatuur van 37° C te kunnen handhaven. Dat betekent, dat bij natteboltemperaturen boven 35 ° C dodelijke opwarming van het lichaam kan optreden, omdat het zichzelf niet meer kan koelen. Een opwarming van 10-12° C zou het grootste deel van de huidige wereldbevolking blootstellen aan een natteboltemperatuur boven 35° C . Overigens zijn de huidige hogere temperaturen als gevolg van klimaatverandering al genoeg om de gezondheid en productiviteit op de werkplek te beïnvloeden, waar vooral de landen met lage - en middeninkomens door worden getroffen.
Hansen en zijn team houden er rekening mee dat het misschien niet eens nodig is om alle fossiele brandstoffen te verbruiken. De voorspelde effecten kunnen al optreden als we gewoon doorgaan op ons huidige uitstootpad.
De keuze voor beleidsmakers is simpel: wanneer we beslissen om alle externe kosten die door het gebruik van fossiele brandstoffen worden veroorzaakt, in de prijs van deze brandstoffen mee te nemen, zouden we binnen enkele tientallen jaren volledig op hernieuwbare energie kunnen draaien.
Maar wanneer overheden besluiten om die kosten af te (blijven) wentelen op de bevolking, en fossiele brandstoffen zelfs te blijven subsidiëren, is er geen houden meer aan.
Waarschuwingen als deze hebben tot nu toe weinig effect gehad. De vraag is of deze desastreuze boodschap uiteindelijk zal doordringen, en wanneer. Na ons de verschroeide aarde?
Download het onderzoek 'Climate Sensitivity, Sea Level, and Atmospheric CO2' (september 2013)