Woensdag 16 maart staat het debat over geldschepping op de agenda van de Tweede Kamer. Dit onderwerp is met het oog op een duurzame samenleving van groot belang. De oproep om geldcreatie onder publiek bestuur te plaatsen en het schuld- en rentevrij in omloop te brengen betreft punt 8 van de Grote Transitie. De Grote Transitie is een tien puntenplan voor een duurzame en sociale economie.
Geldcreatie onder democratische controle en dienstbaar aan de samenleving
De beslissing 'hoeveel geld wordt gecreëerd en voor welke doeleinden' ligt op dit moment grotendeels in handen van commerciële banken. Wij denken dat dit anders moet. Het privilege op geldcreatie is een cruciaal sturingsmechanisme in economieën en dient het algemeen welzijn te dienen en niet commercieel te worden uitgebaat. Door geldschepping onder democratische controle te brengen kan het financiële systeem weer dienstbaar worden aan de reële economie en de samenleving.
Einde aan de groeidwang
Ons huidige economische systeem is zo ingericht dat ze alleen stabiel blijft bij voortdurende economische groei. Door geldcreatie onder publiek bestuur te brengen en schuld- en rentevrij in omloop te brengen nemen we een belangrijke veroorzaker van de huidige groeidrang weg. Commerciële banken creëren geld uit krediet. Krediet plus rente kunnen enkel worden terugbetaald indien banken de rente inkomsten voortdurend weer in circulatie brengen. In de praktijk zien we echter dat dit niet gebeurt en veel geld in de financiële sector zelf blijft hangen. Hierdoor moet in de productieve economie steeds harder worden gewerkt en is economische groei noodzakelijk. Voortdurende economische groei leidt tot een overspannen samenleving en uitputting van natuurlijke hulpbronnen. Ook met het oog op duurzame ontwikkeling is een ander geldsysteem dus noodzakelijk.
Maatregelen op de korte termijn
Op korte termijn kan GREEN Quantitative Easing (groene kwantitatieve verruiming) geïmplementeerd worden. Het geld dat Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank (ECB), maandelijks in de economie pompt komt momenteel niet terecht in de reële economie maar op de financiële markten waar het nieuwe bubbels creëert met alle gevaren van dien. Ons voorstel is om per direct GREEN Quantitative Easing te implementeren. Concreet betekent dit dat de ECB het nieuwe schuld- en rentevrij geld ter beschikking stelt aan de nationale overheden voor investeringen in de transitie naar een duurzame economie (100% duurzame energie, klimaatneutrale woningen, etc).
In onderstaand filmpje legt onze ambassadeur Igor Kluin (ondernemer) kort en bondig uit hoe geld wordt gemaakt door private banken - met winstoogmerk - en wat dat voor gevolgen heeft voor de maatschappij. Kluin roept iedereen op zich te verdiepen in deze materie: ‘het gaat erom dat je actief wordt en niet passief toekijkt hoe het gaat’.
Igor Kluin over geld en geldschepping from Platform DSE on Vimeo.
Esther Somers
Voorzitter Stichting (Platform) Duurzame en Solidaire Economie