Als het Internationaal Strafhof zijn mandaat verbreedt tot het bestrijden van klimaatmisdaden, kan het op het toetreden van vele nieuwe verdragspartijen rekenen. Zoals de kleine eilandsstaten en andere landen die als eerste getroffen worden door de ecologische crisis en klimaatverandering. Volgens Minster Koenders is het te lage aantal partijen een kernprobleem van het in Den Haag gevestigde Strafhof, zo schreef hij in Trouw van 17 november naar aanleiding van het aangekondigde vertrek van Gambia, Burundi en Zuid-Afrika.
Op dezelfde dag dat de brief van Koenders in de krant verscheen, hield de kleine eilandstaat Vanuatu zijn eerste toespraak ooit voor de Assembly of State Parties van het Internationaal Strafhof. Vanuatu deed een appel op het Strafhof om solidair te zijn met het lot van de kleine eilandstaten, en om prioriteit te geven aan het vervolgen van misdaden onder het Statuut van Rome die het gevolg zijn van, of resulteren in, de vernietiging van het milieu.
Ook klimaatmisdaden vervolgen
Vanuatu riep daarmee op tot een breder mandaat voor het strafhof. Het Hof zou klimaatmisdaden moeten kunnen vervolgen: het in strijd met internationale klimaatafspraken actief bijdragen aan klimaatverandering door fossiele bedrijven te bevoordelen, of het nalaten door overheden om CO2-emissies snel genoeg te reduceren.
Klimaatontwrichting is de zwaarste vorm van onrechtvaardigheid waar Vanuatu en de tientallen andere kleine eilandstaten mee te maken hebben. Vanuatu is getroffen door Cycloom Pam en vele overstromingen waardoor hele eilanden onder water zijn verdwenen, wegen zijn weggeslagen en de lokale economie is verwoest.
Het Internationaal Strafhof kan zijn bestaansrecht vernieuwen door één van de grootste bedreigingen van de veiligheid en vrede aan te pakken: klimaatverandering. Volgens de Verenigde Naties hebben velen van de 65 miljoen vluchtelingen wereldwijd een verhaal waarin ecocide – het grootschalig verwoesten van ecosystemen, bijvoorbeeld door broeikasgas-emissies - een rol speelt. Het verwaarlozen van de zorgplicht die de internationale gemeenschap heeft ten opzichte van de kleine eilandsstaten zal resulteren in het verliezen van complete grondgebieden en de gedwongen evacuatie van de eilandbewoners. Vanuatu zegt dat het antwoord op Koenders' oproep tot meer lidstaten voor het Internationaal Strafhof simpel is: het uitbreiden van het vervolgingsmandaat naar klimaatmisdaden.