Dat klimaatschade ook ten koste van de economie gaat was al wel duidelijk. Daar zijn verschillende onderzoeken naar gedaan. De uitkomsten daarvan waren echter weinig concreet, het gaat om veel geld over een lange tijd. Daar is er nu weer een aan toegevoegd met als conclusie dat over vijftig jaar de helft van de economische waarde op kan gaan aan klimaatschade. Maar al die onderzoeken lijden aan eenzelfde gebrek: ze gaan over gemiddelden. En daar heeft de realiteit geen boodschap aan. Het is nog urgenter dan de modellen voorspellen.
Een rapport van het Institute and Faculty of Actuaries (IFoA) waarschuwt dat de wereldwijde economie tussen 2070 en 2090 kan halveren als gevolg van catastrofale klimaatveranderingen, tenzij er dringend actie wordt ondernomen om te decarboniseren en de natuur te herstellen. In samenwerking met wetenschappers van de Universiteit van Exeter benadrukt de IFoA ernstige risico’s door klimaatgerelateerde verschijnselen zoals branden, overstromingen, droogte en biodiversiteitsverlies. Het rapport bekritiseert huidige economische voorspellingen en klimaatrisicobeoordelingen als zwaar onderschat, wat kan leiden tot planetaire insolventie—een situatie waarin ecologische achteruitgang de aarde ongeschikt maakt om samenlevingen en economieën te ondersteunen.
Na de opwarming, de kosten
Het rapport volgt op gegevens van de Copernicus Climate Change Service van de EU, waaruit blijkt dat de wereldwijde temperatuur in 2024 voor het eerst de grens van 1,5°C heeft overschreden, wat extreme weersomstandigheden verergert. In een worstcasescenario, met meer dan 3°C opwarming tegen 2050, kunnen de gevolgen meer dan 4 miljard sterfgevallen omvatten, grootschalige sociaal-politieke fragmentatie, het falen van staten en aanzienlijk kapitaalverlies, naast uitstervingsgebeurtenissen. De IFoA waarschuwt dat huidige benaderingen kantelpunten en cascade-effecten, zoals stijging van zeetemperaturen, klimaatmigratie en conflicten, negeren.
Sandy Trust, hoofdrapporteur, roept op tot onmiddellijke mondiale actie en bekritiseert economische modellen die aannemen dat schade door een temperatuurstijging van 3°C slechts 2% van het wereldwijde BBP zal bedragen. Volgens Trust herkennen deze modellen de existentiële risico’s voor menselijke welvaart niet, omdat ze zich richten op kortetermijngroei en de cruciale rol van de natuur in het ondersteunen van leven en economieën negeren. Hij benadrukt dat “de natuur onze basis is” en essentiële zaken zoals voedsel, water en energie levert.
Vind jij goede en onafhankelijke informatie over een duurzame en klimaatveilige toekomst belangrijk? En helpt Duurzaamnieuws.nl je daarmee? Help ons dan als ondersteunend lid. Dank je wel.
Liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief.
Meer kritiek
Een ander punt van kritiek op dit soort rapporten is dat ze uitgaan van gemiddelden, over een lange tijd gemeten. Dat zelfde euvel vind je terug in de cijfers van het IPCC, waarin de bekende kritieke grens van 1,5 graad temperatuurstijging wordt berekend. Ook die grens is een gemiddelde over langere tijd, hier tien jaar. Dat maakt het abstract, en die cijfers verhullen de extremen die nu al plaatsvinden en die voor schokeffecten, ook in klimaatschade, zorgen. Zo is de temperatuur in grote gebieden in de wereld, zoals het Noordpool gebied en Europa, al veel verder gestegen. Die uitschieters zorgen nu al voor grote schade.
Zo berekende Christian Aid dat de tien grootste klimaatrampen van 2024 bij elkaar al voor (minimaal) 230 miljard dollar aan schade opleverden. De schade van de branden in Los Angeles die nu nog woeden, wordt al minstens op een zelfde bedrag geschat. Daarmee is in 12 maanden de economische groei voor 2 jaar van de hele VS uitgewist.
Oproep
Het rapport, Planetary Solvency – Finding Our Balance with Nature, roept op tot een paradigmawisseling in bestuur en dringt er bij leiders op aan om beleid te voeren dat langdurige duurzaamheid prioriteit geeft. Het beveelt een risicodashboard voor planetaire solvabiliteit aan om menselijke activiteiten binnen de grenzen van de aarde te sturen. Mede-auteur prof. Tim Lenton benadrukt het falen van huidige risicobeoordelingen van klimaatschade en stelt voor actuarieel expertise toe te passen om de levensondersteunende systemen van de aarde te beschermen.
Het rapport bekritiseert dominante economische theorieën in ontwikkelde landen die grondstoffenwinning boven duurzaamheid stellen. Het roept beleidsmakers op om met urgentie te handelen en waarschuwt dat het niet aanpakken van deze risico’s zowel samenlevingen als economieën bedreigt. Door een planetaire solvabiliteitsaanpak te omarmen, kunnen leiders de escalerende bedreigingen voor wereldwijde welvaart beter begrijpen en beperken.
