De doelstelling van de NAVO, om alle leden minimaal 2% van hun bruto binnenlands product aan defensie te laten besteden, zet het halen van de klimaatdoelen verder onder druk en sluist miljarden naar de wapenindustrie, geld dat ook aan het bestrijden van klimaatverandering kan worden besteed.
In de nieuwe briefing Klimaatkruisvuur (Climate crossfire) wordt de klimaat-impact onderzocht van de NAVO doelstelling dat landen 2% van hun BBP aan militaire uitgaven moeten doen, waarvan minimaal 20% aan nieuwe wapens. Deze doelstelling is in korte tijd algemeen geaccepteerd maar heeft geen enkele wetenschappelijke basis. Het contrast tussen de doelstelling van de NAVO en die van het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC) kan niet groter zijn. Het IPCC stelt dat de fossiele uitstoot in 2030 met 43% moet zijn verminderd om de temperatuurstijging onder de 1,5°C te houden. Hoewel het IPCC zich baseert op de best beschikbare wetenschap over het klimaat, wordt die door de NAVO grotendeels genegeerd.
Door de NAVO 2% doelstelling wordt het nog moeilijker om de IPCC-doelstelling te halen, want de verhoging van de militaire uitgaven zal de militaire fossiele uitstoot aanzienlijk verhogen en geld onttrekken aan financiering van klimaatbeleid.
Wat betekent de NAVO doelstelling precies voor de uitstoot van broeikasgassen, wat zijn de financiële en ecologische gevolgen in het komende decennium, en zal hoe de wapenindustrie hiervan profiteren?
De onderzoekers van Stop Wapenhandel, Transnational Institute en Tipping Point North South stellen onder meer vast dat:
* De militaire fossiele voetafdruk van de NAVO steeg van 196 miljoen ton CO2-equivalent (tCO2e) in 2021 tot 226 miljoen tCO2e in 2023 – 30 miljoen ton meer in twee jaar, wat overeenkomt met ruim 8 miljoen extra auto’s.
* Als alle NAVO-leden tussen 2021 en 2028 de doelstelling van 2% van het BBP halen zal hun totale gezamenlijke militaire fossiele voetafdruk 2 miljard tCO2e bedragen.
* De geschatte fossiele uitstoot van de NAVO dit jaar – 205 miljoen tCO2e – kan vergeleken worden met de fossiele uitstoot van landen. Als de NAVO-krijgsmachten samen een land zouden vormen zou de NAVO de 40ste grootste fossiele vervuiler zijn.
* De militaire uitgaven van de NAVO stegen tussen 2021 en 2023 van $1,16 biljoen naar $1,26 biljoen. Als alle 31 lidstaten de doelstelling van minimaal 2% BBP gaan halen, zullen de totale uitgaven tussen 2021 en 2028 naar schatting 11,8 biljoen dollar bedragen.
* Van de 1,26 biljoen dollar militaire uitgaven van de NAVO-landen in 2023 had twaalf jaar de niet nagekomen belofte van klimaatfinanciering van 100 miljard dollar per jaar kunnen worden betaald aan de meest kwetsbare landen.
* Als elk NAVO-lid de doelstelling van 2% BBP voor militaire uitgaven zou halen, zou de NAVO tegen 2028 2,57 biljoen dollar extra uitgeven, genoeg om de kosten voor klimaatadaptatie van lage- en middeninkomens landen te voldoen gedurende zeven jaar, gebaseerd op schatting van het UNEP (Milieuprogramma van de Verenigde Naties).
* De Europese NAVO-leden moeten €1 biljoen extra uitgeven om de doelstelling van 2% BBP te halen, ongeveer evenveel als de €1 biljoen die nodig is voor de Europese Green Deal.
*NAVO lidstaten exporteren wapens naar 39 van de 40 landen die het meest kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Daarmee wordt het risico op gewapend conflict en onderdrukking vergroot in een tijd van gevaarlijke klimaatcrisis.
Wendela de Vries, onderzoeker bij Stop Wapenhandel: “Hoge militaire uitgaven leiden tot meer fossiele uitstoot, wat de wereld niet veiliger maakt. De grote winnaar is de wapenindustrie, waarvan de winsten omhoog schieten. Nu de planeet midden in een extreme klimaatcrisis zit is het krankzinnig om te investeren in het nog rijker maken van de aandeelhouders van de wapenindustrie, in plaats van degenen te beschermen wier levens worden bedreigt door de ineenstorting van het klimaat.”
Nick Buxton van Transnational Institute, zegt: “Dit rapport toont hoe het klimaat het zoveelste slachtoffer is van oorlog. We hebben nog maar weinig tijd om de klimaatcrisis te stoppen, maar internationale politieke leiders zijn meer bezig zich tot de tanden te bewapenen dan vol in te zetten op klimaatactie. De NAVO doelstelling van 2% gooit olie op het klimaatvuur, onttrekt kostbare middelen aan klimaatfinanciering en vergroot de uitstoot van broeikasgassen. Als we onze planeet willen verdedigen, moeten we de-escaleren en vreedzame oplossingen voor conflicten vinden. Geen land is veilig op een onveilige planeet.”
