Nederlandse diervoeder-, vlees- en pluimveebedrijven moeten snel meer verantwoorde soja inkopen om boskap in Zuid-Amerika te voorkomen. Veel ondernemingen hebben toegezegd in 2015 alleen nog ‘goede soja’ te gebruiken in veevoer voor de vlees- en zuivelproductie in Nederland. Maar zij lopen achter op schema. Bedrijven als VION en Storteboom moeten een forse inhaalslag maken. Vleeswarenfabrikant Stegeman, eierproducent Interovo en pluimveebedrijf Plukon hebben nog helemaal geen intenties bekend gemaakt of verstrekten geen informatie. Retailers Ahold en Superunie en zuivelgigant FrieslandCampina zijn daarentegen goed op weg.
Dat blijkt uit de eerste Europese Soja Report Card van het Wereld Natuur Fonds (WNF). De ranglijst laat zien of bedrijven zich inzetten om verantwoorde soja in te kopen. Veel van de 88 beoordeelde Europese concerns scoren onder de maat, met name diervoeder-, vlees- en eierproducenten. Nederland – na China de grootste soja-importeur ter wereld - doet het in Europees opzicht redelijk, maar moet aan de slag om het eigen commitment voor 2015 te halen. Vorig jaar had 23 procent van de ingekochte soja een duurzaamheidscertificaat, terwijl dat de helft had moeten zijn. Voor het onderzoek zijn bedrijven in Nederland, Groot-Brittannië, Frankrijk, Zweden en Denemarken beoordeeld.
Bos en savanne verloren
Soja wordt voornamelijk gebruikt in veevoer. De teelt in Zuid-Amerika is de afgelopen decennia explosief gestegen door de wereldwijd toegenomen vraag naar vlees en zuivel. Door de uitbreiding van sojavelden is al een gebied ter grootte van Duitsland aan bos en savanne verloren gegaan en komen diersoorten als de jaguar en de reuzenmiereneter in de verdrukking. Het WNF stimuleert bedrijven over te stappen op soja die is gecertificeerd door de Ronde Tafel voor Verantwoorde Soja (RTRS) of ProTerra. Die keurmerken garanderen dat er geen waardevolle natuur verloren gaat en dat er bij de teelt aandacht is voor verduurzaming van de landbouw.
,,Het WNF roept Nederlandse bedrijven op de daad bij het woord te voegen om hun doelen voor 2015 te halen: 100 procent verantwoorde soja’’, aldus Sandra Mulder, internationaal soja-expert van het WNF. ,,Ze moeten zich daarbij niet alleen richten op verantwoorde soja voor vlees- en zuivelproductie in Nederland, maar ook op hun activiteiten in het buitenland. Nederland kan als groot sojagebruiker het verschil maken.. Er is bovendien voldoende aanbod en verantwoorde soja kost nog niet eens een half procent meer dan niet-duurzame soja.’’
Europese koplopers
Europese concerns die goed op koers liggen voor 100 procent verantwoorde soja in 2015 zijn retailers Ahold (Nederland), Marks & Spencer en Waitrose (Groot-Brittannië), zuivelconcerns FrieslandCampina (Nederland) en Arla (Denemarken/Zweden) en diervoederproducent Lantmännen (Zweden). De Soja Report Card maakte daarentegen ook duidelijk dat veel bedrijven zich nog steeds niet bewust zijn van het belang van verantwoorde soja. Zo reageerde de helft van de vlees- en eierproducenten niet op verzoeken om informatie te verstrekken.
De eerste Soja Report Card sluit aan op het onderzoeksrapport The Growth of Soy, impacts and solutions dat het WNF in januari publiceerde. Dat beschrijft de desastreuze gevolgen voor de natuur door ongebreidelde expansie van sojateelt en schetst oplossingen om toekomstige schade sterk te beperken. Het WNF wil in toekomstige Soja Report Cards meer landen betrekken in het onderzoek.
