Het Voedingscentrum heeft de nieuwste update van de Schijf van Vijf gepresenteerd en start een landelijke campagne. Het voorlichtingsmodel in de vorm van een schijf met 5 vakken geeft de essentie van gezond eten weer. Mensen kunnen hiermee gezonde(re) keuzes maken naar eigen smaak en voorkeur. Elke stap richting de Schijf van Vijf levert gezondheidswinst op.
Meer dan ooit zet de omgeving aan tot ongezond eten. In deze tijd van overvloed en verwarring over voeding biedt de Schijf van Vijf houvast. Aan de basis van de Richtlijnen Schijf van Vijf staan de Richtlijnen Goede Voeding 2015 van de Gezondheidsraad, samen met bestaande normen voor voedingsstoffen. Er is in Nederland geen ander voorlichtingsmodel zo uitvoerig wetenschappelijk onderbouwd.
Onbewerkte producten voeren de boventoon in de Schijf van Vijf. Veel fruit, groente en volkorenproducten. Vlees mag wat minder en kan vervangen worden door peulvruchten, noten, ei of tofu. Ook staat er vis en zuivel in, zachte en vloeibare smeer- en bereidingsvetten voor de onverzadigde vetten, en kraanwater, thee en koffie als de beste vochtleveranciers.
Alles wat goed voor je is
Wie eet volgens de Schijf van Vijf krijgt alles binnen voor een goede gezondheid. Het geeft de optimale combinatie weer van producten die de Gezondheidsraad aanraadt om chronische ziekten te voorkomen, en producten die zorgen voor genoeg energie en alle nodige voedingsstoffen om het lichaam fit te houden.
Gezond eten volgens de Schijf van Vijf betekent: vooral uit de Schijf van Vijf eten; elke dag uit elk vak de juiste hoeveelheden en volop variëren. Bewerkte producten bevatten over het algemeen veel suiker, zout of verzadigd vet en staan niet in de Schijf van Vijf. Snoep, snacks, koek, sauzen, vleeswaren, sappen en zoet broodbeleg kunnen er wel bij, maar niet te veel en niet te vaak.
Stapsgewijs en op maat
De consument bepaalt zelf welke stappen hij kan en wil maken richting Schijf van Vijf. De nadruk hierbij ligt op veranderingen waarbij elke stap in de goede richting telt. De nieuwe tool Mijn Eet-update geeft persoonlijke suggesties hiervoor en herinnert deelnemers aan hun voornemen.
Voeding is bovendien heel persoonlijk. Daarom houden we in de advisering zoveel mogelijk rekening met leeftijd, geslacht, eetgedrag en persoonlijke voorkeuren. De Schijf van Vijf voor jou-tool laat met verschillende voorbeelden zien hoe je de aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen uit de Schijf van Vijf omzet in een dagmenu naar eigen smaak.
Meer dan gezond
Het Voedingscentrum heeft ook een verantwoordelijkheid naar de toekomstige generaties, zodat ook zij nog voldoende gezond voedsel tot hun beschikking hebben. Bij de vertaling van de Richtlijnen Goede Voeding 2015 van de Gezondheidsraad naar de Schijf van Vijf is duurzaamheid daarom meegewogen. Ook blijven de adviezen voor voedselveiligheid centraal staan, zoals hygiënisch omgaan met eten en voldoende variëren. Daarnaast wordt in de advisering rekening gehouden met een goede energiebalans en geeft het Voedingscentrum tips hoe je kunt omgaan met ongezonde verleidingen in de omgeving.
Dezelfde naam, nieuw beeldmerk
In 2015 blijkt de naam ‘Schijf van Vijf’ bekend bij 92% van de Nederlanders. Uit onderzoek naar het effect van de visuele vorm van voedingsvoorlichtingsmodellen blijken piramides, regenbogen en schijven even goed wat betreft effectiviteit en efficiëntie. Daarom is wederom gekozen voor een schijf en het behouden van de naam.
Het beeldmerk van de Schijf van Vijf dient als een geheugensteun voor gezond eten. De iconen die zijn afgebeeld, zijn bedoeld als voorbeelden van producten die passen in dat deel van de Schijf van Vijf. Deze zijn minder specifiek en minder ‘smaak- en cultuurgevoelig’ dan foto’s. Zo kan iedereen zijn eigen favoriete producten herkennen. De grootte van de vakken in de Schijf van Vijf is gebaseerd op de aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddelen van elk vak.
Totstandkoming Schijf van Vijf
Het Voedingscentrum heeft de richtlijnen en het beeldmerk van de Schijf van Vijf samengesteld op basis van de Richtlijnen Goede Voeding 2015 van de Gezondheidsraad, met berekeningen van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en met bijdragen van externe wetenschappers op het gebied van voeding, gedrag, communicatie en duurzaamheid, professionals in de zorg, zoals diëtisten, en feedback van consumenten.
Beste AVE,
Ik ben benieuwd waarop je je aantijgingen baseert. Ik lees hier speculaties van de vermeende invloed van voedingsmiddelen- en farmaceutische industrie op advisering Gezondheidsraad en Voedingscentrum.
Je kunt het niet eens zijn met de advisering, maar met samenzweringstheorieën help je de discussie over gezond eten weinig verder.
Als je de overheid in zijn algemeenheid niet vertrouwt, wie vertrouw je dan wel als het gaat om voedingsadvies? Voedingsgoeroes (die zelf commerciële belangen hebben: verkoop boeken, trainingen etc.)? Of zelf internet afstruinen?
Aan dat laatste geval zitten een hoop haken en ogen aan. Iedereen kan een blog beginnen. De vraag of je kunt achterhalen of informatie wel klopt (juiste weging, interpretatie), of hoe het past binnen de wetenschappelijke consensus en of de schrijver een ervaringsdeskundige is of een voedingswetenschapper.
Hier meer daarover: http://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/hoe-herken-je-betrouwbare-informatie-over-voeding-op-internet-.aspx
Vriendelijke groet,
Bram, Voedingscentrum
Zoals gebruikelijk loopt de Gezondheidsraad en het Voedingscentrum jaren achter op de wetenschappelijke ontwikkelingen. Natuurlijk in het belang van de voedingsmiddelen en farmaceutische industrie. Nadat de WHO dit soort adviezen al jaren geeft volgt schoorvoetend de Gezondheidsraad, omdat zij anders lachwekkend onbetrouwbaar wordt. Triest dat door de overheid betaalde instanties in dienst staan van de industrie.
Zo roept de Gezondheidsraad dat obesitas de jeugdgezondheid bedreigt en de maatschappelijke kosten daarvan sterk toenemen. Maar de grootste veroorzakers van obesitas, namelijk suiker en alcohol worden niet aangepakt.
we zijn er nog lang niet.
zullen we eerst beginnen met alle dierlijke eiwitten uit ons dagelijks eten te halen. we hebben ze niet nodig en we zijn niet gebouwd om deze producten in ons lichaam te verwerken. zelfs in een ei zitten meer slechte dan goede voedingstoffen. en melk die voor een groot deel uit pus bestaat is echt niet gezond. (helaas worden hier nog steeds teveel fabeltjes hoog gehouden door de vlees en zuivel industrie)
stap 2 zal zijn aanpassing van de landbouw, terug naar natuurlijke rassen en met behulp van natuurlijke bestrijdingsmiddelen gaan werken. de opbrengst per hectare zal wat minder zijn. maar gezien we dan niet meer het merendeel van onze landbouwgrond nodig hebben voor de productie va dier voeding is er dan grond genoeg.
helaas zijn we er nog niet en de schijf van 5 is een leuk idee maar zullen we beginnen met er werkelijk gezonde voedings-adviezen op te zetten
Hallo Jan (Juffermans),
Altijd aardig jou als nog immer strijdbare voorvechter van een beter (menselijk) milieu aan te treffen ook in deze rubriek.
Wat mij in de commentaren op de vernieuwde ‘Schijf van Vijf’ opvalt, is de afwezigheid van positief commentaar voor wat betreft het afraden van de (verslavende) inname van alcohol.
Jammer, maar dat zal te maken hebben met onze cultuur die zich daar nog steeds niet tegen verzet.
Waar andere (hard)drugs vaak wettelijk verboden zijn gaat ‘meneer Heineken’ in ons geval nog steeds vrij uit terwijl we ons met elkaar nog immer erg druk maken over het roken van wiet. Ook, ion mijn ogen, een ‘bewustzijnsverruimend’ middel
Vreemd eigenlijk omdat het roken van tabak inmiddels in ons land in wezen ‘uit’ is en rokers heden ten dage als ‘losers’ worden gekenschetst.
Wellicht dat we hier te zijner tijd als bewustmakers gelijk zullen krijgen terwijl we dat nu al hebben.
Nederland is, na Zweden vorig jaar en Verenigd Koninkrijk, sinds vorige week één van de gidslanden waar in de voedingsadviezen ook duurzaamheid is meegenomen. De hoofdaanbeveling van de Gezondheidsraad om minder dierlijk en meer plantaardig te eten, is daarin leidend geweest.
Advies voor gebruik vlees
Vooral het feit dat Nederland in de Schijf van Vijf nu voor het eerst een duidelijk advies heeft voor een maximale hoeveelheid vlees (maximaal 500 gram vlees per week, waarvan maximaal 300 gram rood vlees) vind ik een doorbraak. Vooral voor mannen betekent dat een behoorlijke reductie van de vleesconsumptie. Het is juist ook het rood vlees (rund, varken, kalfsvlees) dat de hoogste milieubelasting heeft. “
“Varieer met vis, peulvruchten, noten, eieren en vegetarische producten,“ is één van de adviezen bij de nieuwe Schijf van Vijf. Al deze 5 eiwitrijke productgroepen hebben een lagere milieudruk dan vlees. Het advies om wekelijks een portie peulvruchten te eten en dagelijks een handje noten, draagt bij aan een duurzamer voedingspatroon. Verder is het visadvies teruggebracht van 2 naar 1 keer per week (vette) vis, waarbij nadrukkelijk aangeraden wordt om alleen de duurzame vissoorten te consumeren.
Meer over duurzaamheid en de Schijf lees je hier:
http://www.voedingscentrum.nl/nl/service/over-ons/wie-zijn-wij-/de-wereld-eet-door-columns/de-nieuwe-schijf-van-vijf-is-gezond-maar-ook-duurzaam.aspx
Als je kritiek verwacht…hoort er een andere koptekst boven. Het is slechts een weergave van wat nu de schijf van 5 zou zijn. Voortschrijdend inzicht? Eerder voortschrijnend inzicht. Nergens blijkt uit /in deze nieuwe schijf het besef dat inderdaad vlees helemaal niet noodzakelijk voedsel is…en als men het dan toch niet kan missen…wijst men niet op de mogelijkheden van biologisch of wild. Wat betreft het fruit wijst niks naar de lijst van ‘dirty fifteen’ of op de meest bespoten groentes…
Gemiste kans, want veel mensen denlen dan dat wat ze volgens deze schijf binnen krijgen echt gezond is…Zelfs dieetisten verwijzen er naar.
Misschien hoogste tijd voor een gezonde, zo min mogelijk bewerkte en bespoten schijf van 5!
Het is weer een fraai staaltje, deze ‘nieuwe’ schijf van 5, ontzien van de voedingsindustrie. Niks te maken met wat écht gezond is voor ons burgers..
Eens met Jan Juffermans. Ik snap ook niet waarom mijn reactie van vanochtend is weggehaald. Misschien had ik het geen advertorial moeten noemen, maar dat was cynisch bedoeld. Dit stukje is toch veel te kritiekloos voor een redactioneel stuk?
Het gaat de goede kant uit met de Schijf van Vijf. Maar als er echt met duurzaamheid rekening zou zijn gehouden, dan had de tekst moeten luiden: veel minder vlees en zuivel, o.a. voor onze eigen gezondheid, voor het mondiale klimaat, dierenwelzijn en de zoetwaterbesparing. Nu lees ik echter ‘Vlees mag wat minder’. Dat is slappe hap en helaas het werk van zachte heelmeesters. Later zal dit als een grote blunder worden beoordeeld.