Amper 13 procent van de wereldwijde oppervlakte aan oceanen is onbeschadigd door menselijke activiteit. Als die gebieden niet snel worden beschermd, zullen ze binnen de 50 jaar verdwenen zijn, waarschuwt onderzoek in het tijdschrift Current Biology.
Commerciële visvangst, scheepvaart en vervuiling treffen een steeds groter deel van de oceanen. Het percentage van de oppervlakte dat nog als ‘ongerept’ kan bestempeld worden, is nog amper 13 procent.
Onbeschermd
Uit de studie blijkt ook dat amper 5 procent van die laatste ongerepte gebieden in bestaande zeereservaten ligt. De overige 95 procent is dus erg kwetsbaar. “Door de snel veranderende technologie op vissersschepen worden nu ook de meest verafgelegen gebieden bedreigd, zelfs delen van de oceaan die vroeger onder het ijs zaten komen nu vrij als gevolg van de klimaatverandering”, zegt hoofdauteur Kendall Jones van de World Conservation Society.
De laatste ongerepte gebieden zijn vooral te vinden rond de Noord- en Zuidpool en rond afgelegen eilanden in de Grote Oceaan, zoals Frans Polynesië. Omdat de menselijke activiteiten zich rond land concentreren, zijn er nog bijzonder weinig ongerepte gebieden te vinden in kustgebieden zoals koraalriffen.
Beschermingsmaatregelen
Volgens hoogleraar James Watson van de University of Queensland wijst de studie op de hoogdringendheid van beschermingsmaatregelen die de unieke waarde van de ongerepte gebieden erkennen.
“Die laatste wilde gebieden herbergen een ongeëvenaarde rijkdom aan leven, met een hoge biodiversiteit en genetische variatie die ze weerbaar maken tegen bedreigingen zoals de klimaatverandering”, zegt hij. “We weten dat die gebieden tegen een catastrofaal tempo aan het verdwijnen zijn, en de bescherming ervan moet de focus worden van multilaterale milieu-akkoorden. Als dat niet gebeurt, zullen ze waarschijnlijk in de volgende vijftig jaar verdwenen zijn.”
Verdrag
Voor de bescherming van de ongerepte gebieden is ook een regelgevend kader voor internationale wateren nodig, zeggen de onderzoekers. Dat is historisch altijd moeilijk gebleken omdat geen enkel land jurisdictie heeft over de regio’s. Jones hoopt dat een resolutie van de VN dat kan veranderen.
“Eind vorig jaar begonnen de Verenigde Naties te werken aan een bindend verdrag voor de oceanen - in essentie een Verdrag van Parijs voor de zee”, zegt hij. “Dat verdrag kan de kracht krijgen om grote delen van de oceanen te beschermen en kan onze best kans vormen om de laatste ongerepte mariene gebieden op aarde te beschermen.”
