Bewoners in het aardbevingsgebied kunnen vanaf 19 maart terecht bij één loket voor de volledige afhandeling van schade aan huizen en gebouwen als gevolg van de gaswinning in Groningen. Hiervoor wordt de Tijdelijke commissie mijnbouwschade Groningen ingesteld die onafhankelijk van de NAM en de overheid beslissingen neemt over de oorzaak van de schade en de schadevergoeding. Behalve nieuwe schades gaat de Commissie ook alle schademeldingen afhandelen die sinds 31 maart 2017 zijn ingediend. Daarnaast krijgen de openstaande schademeldingen van vóór 31 maart 2017 een passende oplossing aangeboden.
Dat staat in het Protocol mijnbouwschade Groningen waarover de provinciale en gemeentelijke bestuurders in Groningen vandaag overeenstemming hebben bereikt met het kabinet. De Groninger Bodembeweging en het Groninger Gasberaad zijn actief en constructief betrokken geweest bij de totstandkoming van het schadeprotocol. Beide organisaties leggen het akkoord met een positief advies voor aan hun achterban.
Met het nieuwe protocol wordt de schadeafhandeling volledig publiekrechtelijk georganiseerd. Dat betekent dat individuele schademelders geen zaken meer hoeven te doen met de NAM. Alle schademeldingen worden voortaan individueel behandeld en beoordeeld door de onafhankelijke Commissie die ook de hoogte van de schadevergoeding vaststelt. De overheid keert de schadevergoeding uit en verhaalt de kosten op de NAM die aansprakelijk blijft voor de schade als gevolg van de gaswinning in Groningen.
Bij het Centrum Veilig Wonen (CVW) zijn sinds het einde van het oude schadeproces op 31 maart 2017 meer dan achtduizend schademeldingen geregistreerd. De Commissie neemt al deze zaken over. De schades worden voortvarend opgepakt. Zo worden reeds verrichte onderzoeken door de commissie meegenomen bij de verdere afhandeling. Ook de nog openstaande schademeldingen bij de afdeling complexe schade van de Nationaal Coördinator Groningen gaan over naar de Commissie.
De ruim zesduizend openstaande schademeldingen van vóór 31 maart 2017 krijgen een passende oplossing. Het gaat om bewoners die vanwege discussies over aansprakelijkheid al lang wachten op afhandeling van hun schade. Met NAM is afgesproken dat deze zaken uiterlijk voor 1 juli 2018 moeten zijn afgehandeld, hetzij door ze op te lossen, hetzij door een redelijk eindbod te doen. Bovenop het aanbod Schone Lei stelt NAM hiervoor 50 miljoen euro extra beschikbaar. NAM zal maandelijks aan minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat rapporteren over de afhandeling.
Het nieuwe protocol voldoet volgens de betrokken partijen aan de vooraf gestelde voorwaarden om te komen tot een onafhankelijke en ruimhartige schadeafhandeling die recht doen aan de gedupeerden. Alle partijen hopen dat hiermee een eerste stap wordt gezet naar herstel van het geschonden vertrouwen in de regio. Het nieuwe schadeprotocol is onderdeel van een brede aanpak van de problemen door de gaswinning in Groningen. In april wil het kabinet met de regionale bestuurders en de maatschappelijke organisaties een akkoord sluiten over de verbeterde aanpak van de versterkingsopgave en over samenwerking aan een nieuw toekomstperspectief voor Groningen.
De nieuwe Commissie gaat aan de slag tot de oprichting van het onafhankelijke Instituut Mijnbouwschade dat is aangekondigd in het regeerakkoord. De Commissie krijgt bij haar werkzaamheden ondersteuning van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) die de taken overneemt die tot nu toe door het CVW worden uitgevoerd. Zo zal RVO in opdracht van de Commissie de registratie van schademeldingen verzorgen en de onderzoeken door schade-experts aansturen. Ook de schadevergoedingen worden door RVO uitgekeerd. De nieuwe werkwijze vergt grote organisatorische aanpassingen op korte termijn. Daarom vragen de opstellers van het protocol om begrip als de dienstverlening in het begin trager verloopt dan gewenst.
In het schadeprotocol is vastgelegd dat de Commissie haar eigen werkwijze bepaalt. Uitgangspunt zijn de normen voor schadevergoeding uit het Burgerlijk Wetboek waarin ook de omgekeerde bewijslast bij aardbevingsschade in Groningen is vastgelegd. De Commissie beoordeelt individuele zaken op inhoudelijke gronden, ongeacht de omvang of geografische locatie. Aan iedere schademelding wordt een zaakbegeleider toegewezen die de schademelder bijstaat in de procedure bij de Commissie door uitleg en informatie te geven over bijvoorbeeld het advies van de deskundige, het besluit van de Commissie en de procedurele mogelijkheden.
Hoor en wederhoor staat centraal in de nieuwe schadeafhandeling. De Commissie wijst onafhankelijke deskundigen aan voor het beoordelen van de schademelding. De melder kan in alle gevallen bezwaar maken tegen de aangewezen deskundige. Als blijkt dat de deskundige inderdaad niet voldoet aan de kwaliteitseisen of de eisen van onpartijdigheid, wijst de Commissie een andere deskundige aan. Omdat de schadeprocedure voortaan volledig publiekrechtelijk wordt uitgevoerd, kunnen schademelders ook bezwaar en beroep aantekenen tegen het besluit van de Commissie. Hiervoor wordt een aparte Tijdelijke commissie bezwaarschriften mijnbouwschade Groningen ingesteld. De leden van beide commissies zullen worden benoemd door de minister van Rechtsbescherming.
Gelet op de rol van gasopslag Norg in Drenthe in het systeem van de levering van Groningengas is besloten dat ook bewoners in de omgeving van Norg zich met schade kunnen melden bij de Commissie.