Radar: onderzoek afschaffing statiegeld misleidend

Van de mensen die correct zijn geïnformeerd is slechts 19% positief over de mogelijke afschaffing van statiegeld op plastic flessen. Dat was de uitslag van een enquête onder meer dan 30.000 deelnemers van het Radar Testpanel. Deze uitslag staat in schril contrast met de 46% die onlangs werd gerapporteerd door TNS-NIPO na onderzoek onder 1.035 Nederlanders. De organisatie van Plastic Heroes, dat het statiegeldsysteem wil opheffen en dan hoopt zelf de lege flessen te ontvangen, wordt hiermee gecorrigeerd voor een eerder misleidend persbericht: Niet 7, maar slechts 2 van de 10 Nederlanders vinden afschaffing van statiegeld “prima”. En met een eerlijke inleiding blijkt juist dat 7 op de 10 Nederlanders negatief staat tegenover afschaffing van statiegeld.

Afschaffing van statiegeld is al meer dan tien jaar een grote wens van de grootste frisdrankfabrikant en de grootste supermarktketen; Coca Cola en Albert Heijn dus. De strijd die hierover wordt gevoerd gaat gepaard met het uitbrengen van allerlei onderzoeksrapporten die in opdracht van de belanghebbende bedrijven en hun branche organisaties zijn opgesteld. Hiermee wil men bewijzen dat statiegeld niet milieubewust, peperduur en ongewenst zou zijn. Vaak blijkt naderhand dat de onderzoeksresultaten anders zijn dan in het persbericht werd gesuggereerd, of zelfs dat een betere onderzoekaanpak leidt tot volledig tegenovergestelde resultaten.

Recycling Netwerk, dat namens milieuorganisaties actief is in de strijd om statiegeld, levert al jaren kritisch weerwerk op studies naar de resultaten en de kosten van statiegeldsystemen en ook naar het recente onderzoek van TNS-NIPO naar de houding tegenover de afschaffing van statiegeld.

Robbert van Duin, voorzitter van Recycling Netwerk, merkt hierover op: “Het onderzoek van TNS-NIPO naar de houding tegenover het afschaffen van statiegeld is het zoveelste voorbeeld van de stelselmatige misleiding met studies die zijn gekocht met het geld van belanghebbende bedrijven. De milieustudie naar de vroegere meermalige plastic statiegeldfles moest uiteindelijk geheel worden herzien: afschaffen was niet beter voor het milieu. Een jaar geleden bleek ook dat de gepresenteerde kostenstudie naar het huidige statiegeldsysteem een volledig fout beeld gaf. Daar wachten we bovendien nog steeds op een oordeel van de integriteitscommissie. En het onderzoek door het Radar-testpanel laat overtuigend zien dat ook het recente gedragsonderzoek van TNS-NIPO en het persbericht daarover van geen kant deugen.”

Enkele opmerkingen daarbij:

1. Duidelijk is dat de inleiding op de door TNS-NIPO gestelde vragen sturend was. De inleiding van TNS-NIPO leidt ertoe dat slechts 23% negatief staat tegenover het verdwijnen van het statiegeldsysteem, met een eerlijke inleiding blijkt dat 69%. Dit wijst uit dat nog steeds 7 op de 10 Nederlanders tegen afschaffing is !
2. De vraag of het voor de mensen iets uitmaakt om de flessen op een andere manier in te leveren mag niet worden geïnterpreteerd als een vraag of mensen het “prima” vinden om statiegeld af te schaffen (zie persbericht Plastic Heroes), maar alleen als een vraag naar het gemak van manieren van inzameling.
   Uit het testpanel-onderzoek onder de tweede groep blijkt zelfs dat deze vraag ook positief moet zijn beantwoord door veel mensen die negatief staan tegenover het afschaffen van statiegeld. Die vinden het dus niet “prima”.
3. En juist dat gemak blijkt nauwelijks relevant als het gaat om de beantwoording van vragen over de inzameling van lege PET-flessen. Hoewel het door TNS-NIPO al in de inleiding werd genoemd, geeft slechts 23% dit op als motief. Daarbij is het opmerkelijk dat dit er in het onderzoek van het Radar Testpanel nog veel minder zijn. Mogelijk dat in het TNS-NIPO onderzoek behalve de inleiding op de betreffende vraag ook de inleiding op eerdere vragen sturend heeft gewerkt.

Meer informatie:
Radar: Uitkomst statiegeldonderzoek bepaald door vraagstelling
Recycling Netwerk: Willen we statiegeld of Plastic Heroes?