[Update] Toen duidelijk werd dat de NAM moet opdraaien voor de schade door de gaswinning in Groningen, probeerde aandeelhouder Shell middels een 403-verklaring onder de aansprakelijkheid voor de kosten uit te komen. Doordat NAM zelf nauwelijks reserves heeft wentelt het die kosten daarmee op de staat af, en dus op de belastingbetalende burger. Inmiddels heeft Shell aangegeven wel in te staan voor vergoeding van de schade via de NAM. Op basis van een oud contract lijkt echter toch ook de staat mede-aansprakelijk te zijn.
Begin juni 2017 heeft Shell zijn zogeheten 403-aansprakelijkheidsverklaring voor de Nam ingetrokken, zo blijkt uit een kort zinnetje in het jaarverslag van Shell Nederland. Dat ontdekte dagblad Trouw, dat Hans Beckman, emeritus hoogleraar jaarrekeningenrecht van de Erasmus Universiteit aan het woord laat. Deze stelt: "Daarmee is Shell niet langer aansprakelijk voor schulden van de Nam die het gevolg zijn van rechtshandelingen na die intrekking. Voor alle schikkingen en overeenkomsten die de Nam na die intrekking sluit om aardbevingsschade te vergoeden, kun je dus niet bij Shell aankloppen."
Het gaat in principe om een administratieve handeling, maar wel een met vergaande gevolgen. Als een vennootschap zelf geen jaarcijfers publiceert, kan haar aandeelhouder middels een 403-aansprakelijkheidsverklaring de verplichtingen in geval van verliezen, overnemen. In juni 2017 is die verklaring ingetrokken en vanaf dat moment publiceert de NAM zelf haar resultaten.
Overigens is er geen informatie bekend over hoe de andere aandeelhouder van de NAM, ExxonMobil, hier mee omgaat.
Onvoldoende reserves
Uit die cijfers blijkt dat de NAM over onvoldoende reserves beschikt om aan de verplichtingen van schadevergoedingen en herstel te voldoen. Daar is 500 miljoen voor gereserveerd, terwijl de schattingen gaan over meerdere miljarden.
Zo ontstaat een vicieuze cirkel: om voldoende middelen te verkrijgen om de schade te kunnen vergoeden moet de NAM gas blijven pompen, terwijl ze de productie substantieel moet verminderen om verdere schade te beperken. En Shell ontkent natuurlijk elk verband tussen de intrekking van de verklaring en de uitspraak van de rechter over aansprakelijkheid van de NAM. Wie het gelooft mag opstaan.
Lees ook: Steeds meer Nederlanders steunen stoppen met aardgas
