Duurzaam is nooit af ofwel het kan altijd beter

Permanent bèta is de term die Martijn Aslander gebruikt, Jan Jonker noemt het prutsen… Toch hebben wij er moeite mee om uit te gaan van het principe dat je nooit de perfecte oplossing hebt. Zeker als je het hebt over duurzaamheid, want een duurzaam businessmodel is zowel inclusief, circulair, wellicht zelfs biobased als low carbon. En dat model draagt ook nog eens bij aan het realiseren van de Sustainable Development Goals.

Ga aan de slag

Helaas gaan wij die uitdaging uit de weg en ‘zoomen’ we graag in op één aspect van duurzaamheid en vergeten we uit te ‘zoomen’. Er is niets mis met ‘inzoomen’ trouwens, dat helpt een start te maken, want je moet ergens beginnen. Alleen als het daarbij blijft dan is de kans groot dat je weer andere problemen creëert. Vandaar dat het verstandig is om een idee te toetsen vanuit een holistisch perspectief.

The Natural Step ontwikkelde daarvoor in de jaren negentig al het model voor strategische duurzame ontwikkeling met de vier systeemcondities, waardoor we binnen de grenzen van de planeet kunnen opereren en mensen in hun basisbehoeften kunnen voorzien. Op basis van het werk van het Rockstrom instituut heeft Kate Raworth deze grenzen perfect gevisualiseerd in de vorm van een donut. De buitenring geeft aan de systeemgrenzen van deze planeet en de binnenring geeft aan de ondergrens van basisbehoeften voor elk mens op deze aarde. We hoeven alleen ervoor te zorgen dat we binnen de donut opereren.

Stel de hulpvraag

Maar wat is het lastig in de praktijk! Dat geweldige inclusieve businessmodel gebruikt wel schaarse aardmetalen en die circulaire oplossing is toch niet zo sociaal… De oplossing ligt in het vergroten van de oplossingsvijver door juist breder te kijken, oftewel uit te ‘zoomen’. Want dan worden opeens andere oplossingsrichtingen zichtbaar.

Het is natuurlijk lastig om als specialist al die mogelijke oplossingen te zien, daarom is samenwerken met andere disciplines en andere sectoren essentieel. Net zoals in de circulaire economie afval uit de ene sector input kan zijn voor een andere sector, kan ook een idee uit een andere tak van sport juist de oplossing zijn waar jij naar zoekt. Hoe je die oplossingen vindt? Door de hulpvraag te stellen!

In het Net-Works programma, een inclusief circulair businessmodel waarin ronddrijvende visnetten gemaakt van polyamide de biodiversiteit aantasten doordat ze zo’n 600 jaar blijven doorvissen zijn deze netten nu een grondstof. Deze spooknetten worden door vissers in arme kustgemeenschappen ingezameld en verkocht als grondstof voor Interface tapijttegels. Dit businessmodel is ontstaan dankzij het stellen van de hulpvraag aan de Zoological Society of London.

Werk samen

Tegelijkertijd zijn die visnetten helaas niet het enige rondzwervende plastic in de zee, vandaar dat Interface nu is aangesloten bij NextWave, een initiatief opgezet door Lonely Whale. Zij wilden een fabrikanten web opzetten waardoor plastic zwerfaval waarde krijgt doordat het een grondstof is voor bestaande producten. De betrokken organisaties werken dan ook allemaal met verschillende soorten plastics. Zo is voor de verschillende soorten plastic uit de oceaan een toepassing beschikbaar en wordt voorkomen dat plastic in de oceaan belandt.

Het kan altijd beter

Een mooi voorbeeld in Nederland is Plastic Whale, opgericht door Marius Smit. Hij wilde het probleem van zwerfplastic aankaarten door een boot te bouwen van plastic afval en heeft nu een vloot van boten – gemaakt van plastic flessen. Als individu maar ook als bedrijf kun je nu op plastic vissen tijdens een rondvaart in de Amsterdamse grachten. De stichting biedt nu deze plastic-vistochten bij lagere scholen aan om kinderen bewust te maken van het probleem van zwerfafval.

De bottom-line is dat als je een nieuw businessmodel ontwikkelt, het model nooit af is, want het kan altijd beter. En uiteraard geldt dat ook voor het realiseren van de nieuwe economie waarin de inclusieve, circulaire, biobased en low carbon economie samenkomen. We gaan alleen slagen als we dit samen doen en op deze manier bijdragen aan het realiseren van de Sustainable Development Goals door binnen de donut te leven, werken en ondernemen.

Leer van je fouten

Dat een positieve insteek inspireert en een ambitieus doel mobiliseert bleek wel op de stormachtige nieuwjaarsbijeenkomst van MVO, waar Maria van der Heijden, Ruud Koornstra en Daan Roosegaarde juist aangaven dat we door van de storm gebruik te maken, het tij kunnen keren. Wij kunnen samen – overheid, bedrijfsleven en burgers – zorgen voor de versnelling die nodig is om die nieuwe economie te realiseren. En natuurlijk gaan we daar fouten bij maken, maar dat geeft niet, want het kan altijd beter. En het mooie is dat zowel bedrijven als BV Nederland door deze aanpak ook nog eens toekomstbestendig worden. En mocht je daarbij hulp nodig hebben; stel je vraag in de futureproof community van MVO Nederland!

Geanne van Arkel

(Head of Sustainable Development bij Interface EMEA) is een gedreven intrapreneur die zowel intern als extern mensen weet te verbinden en duurzaamheid op persoonlijke wijze weet over te brengen waardoor eenieder een eigen vertaalslag kan maken waardoor duurzaamheid zowel strategisch als creatief verankerd wordt zowel binnen een organisatie als in een keten. Haar focus ligt op het creëren van inclusieve bedrijfsmodellen. Daarbij past ze de principes van biomimicry – leren, The Natural Step en The Blue Economy toe.