De afgelopen tien jaar is het aantal jongeren met psychische problemen significant gestegen, laat een Amerikaanse studie zien. Bij de iets oudere leeftijdsgroep is er geen toename te merken. De oorzaak wordt gezocht bij een sterke toename van het gebruik van digitale media en social media.

“Meer jongeren en jongvolwassenen vertonen serieuze tekenen van psychische problemen, depressie en suïcidale gedachten”, zegt Jean Twenge, professor psychologie aan San Diego State University, en hoofdauteur van de studie. “De afgelopen tien jaar hebben ook meer mensen binnen deze leeftijdsgroep zelfmoord gepleegd. 

Deze trend is veel minder zichtbaar of zelfs afwezig bij de groep van 26 jaar en ouder wat wijst op stemmingsproblemen bij een welbepaalde generatie, en niet op een algemene toename bij alle leeftijdscategorieën.”

12 tot 25 jaar

Twenge en haar collega’s analyseerden onderzoeksgegevens uit de periode 1971 tot 2017, over de mentale gezondheid en het drug- en alcoholgebruik bij Amerikaanse jongeren van 12 jaar en ouder. 

Het aantal jongeren met symptomen die wijzen op depressie steeg binnen de leeftijdsgroep van 12 tot 18 jaar met 52 procent in de periode 2005 - 2017 (van 8,7 procent naar 13,2 procent) en met 63 procent in de leeftijdsgroep 18-25 (van 8,1 naar 13,2 procent). Het aantal jongeren met suïcidale gedachten kende een toename van 47 procent in de periode 2008 tot 2017 (van 7 procent naar 10,3 procent).

Bij de 26-plussers was er geen significante stijging te merken binnen dezelfde periode.

Sociale interactie vs digitale media

“De culturele trends van de laatste 10 jaar hebben mogelijks een groter effect op stemmingswisselingen en depressieve klachten bij jongeren dan bij volwassenen”, zegt Twenge die ervan overtuigd is dat het toegenomen gebruik van digitale communicatie en sociale media er minstens voor een groot deel tussen zit. Deze nieuwe manier van communiceren heeft de sociale interactie onder kinderen en jongeren veranderd op een manier die hun stemming ernstig kan beïnvloeden, zegt ze.

Ook merkt ze op dat uit ander onderzoek geweten is dat het gebruik van sociale media het aantal uren slaap bij jongeren vermindert, in vergelijking met vorige generaties.

Het gebruik van digitale media heeft een grotere impact op tieners dan op volwassenen omdat het sociale leven van deze laatste groep stabieler is, zegt Twenge. “Volwassenen gebruiken digitale media waarvoor ze bedoeld zijn en laten ze minder interfereren met hun slaap. Volwassenen zullen veel minder vaak op hun telefoons blijven kijken tot diep in de nacht, bij jongeren is dat wel het geval.”

Impact op geestelijke gezondheid

“De resultaten van deze studie tonen aan dat er nood is aan meer onderzoek naar de  impact van het gebruik van digitale communicatie op de psychische gezondheid van jongeren, en dat gespecialiseerde interventies moeten worden ontwikkeld om deze groep beter te begeleiden”, zegt ze.

De grootste toename van depressieve klachten bij jongeren was zichtbaar sinds 2011. Dat heeft volgens Twenge niet te maken met economische veranderingen of de genetica van de jongeren, maar wel met de enorme veranderingen, sinds die periode, wat betreft de tijdsbesteding van jongeren na school of na het werk. 

“Dat is eigenlijk goed nieuws”, vindt Twenge. “Jonge mensen kunnen hun genetica of de economische situatie in hun land niet veranderen, maar ze kunnen wel kiezen om hun vrije tijd anders te spenderen”, zegt ze. “In eerste instantie is het enorm belangrijk om voldoende slaap te krijgen. Neem geen telefoons en tablets mee in de slaapkamer en stop met digitale media minstens een uur voor het slapengaan”, raadt ze aan. “Ten allen tijde geldt dat je digitale media best niet laat interfereren met activiteiten die goed zijn voor de geestelijke gezondheid: face-to-face afspreken met vrienden, sport en beweging, en slaap.”

De studie is gepubliceerd in Journal of Abnormal Psychology.