Waterstof aan aardgas toevoegen zorgt voor veel meer lekken. Dat blijkt uit een recent Brits testprogramma. Het beoogde klimaatvoordeel van het toevoegen van waterstof wordt zo meer dan tenietgedaan en zorgt bovendien voor extra risico’s, stellen de onderzoekers.
De eerste gepubliceerde laboratoriumtests met huishoudapparatuur tonen aan dat lekken sterk toenemen wanneer waterstof wordt toegevoegd aan gewoon huishoudelijk fossiel gas. Toevoegen van waterstof aan aardgas is onderdeel van de EU plannen voor de energietransitie.
De lekkages zijn gemiddeld meer dan verdubbeld toen de meest verkochte modellen kookplaten werden voorzien van een waterstofmengsel onder normale huishoudelijke omstandigheden, vergeleken met tests met gewoon fossiel gas. Bij dezelfde test op huishoudboilers stegen de lekkages gemiddeld met 44%.
In de loop van een jaar, toegepast op alle huizen in de Europese Unie die fossiel gas gebruiken, zou de lekkage het equivalent zijn van ten minste 574.538 ton CO2 in de atmosfeer per jaar, of de klimaatemissies gegenereerd door ten minste 300.000 auto’s. Dit komt bovenop de lekkages die normaal gesproken voorkomen in huishoudelijke fossiele gasnetwerken, vooral bij oudere apparaten en huizen.
De studie is de eerste die lekken van waterstofmengsels uit huishoudelijke apparaten kwantificeert. Het werd uitgevoerd door een Brits gecertificeerd laboratorium voor de non-profit ECOS – Environmental Coalition on Standards.
Klimaatvoordeel teniet gedaan
Het toevoegen van hernieuwbare waterstof zou de impact op het klimaat van het verbranden van fossiel gas met 7% verminderen. Dit hielp waterstofinitiatieven in heel Europa te rechtvaardigen. Portugal vereist al minstens 1% bijmenging van gas in zijn nationale netwerk. Maar het klimaatvoordeel wordt tenietgedaan als de lekkage slechts 0,7% bedraagt van het gas dat door het gemiddelde apparaat wordt verbrand, wat waarschijnlijk het geval is in de meeste huizen op de meeste dagen, aldus de laboratoriumtests.
Eerder onderzoek voor de Britse regering suggereert dat er ongeveer vier keer meer branden of explosies in woningen zullen zijn als waterstof methaan vervangt. Lekken zullen nog verder toenemen als distributienetwerken de druk verhogen om de veel lagere energiedichtheid van waterstof te compenseren. Onderzoek gepubliceerd door de Amerikaanse overheid heeft uitgewezen dat lekkages verdubbelen als de druk wordt verhoogd om een waterstofmengsel van 30% aan te kunnen.
Britse regelgevende instanties hebben vorig jaar fabrikanten ervan beschuldigd consumenten te misleiden over de onvermijdelijkheid van een waterstofuitrol. Het promoten van ‘waterstofklare’ boilers zou mensen kunnen misleiden tot het kopen van producten die “technisch identiek” zijn aan de producten die ze al bezitten, zei de Britse consumentenbeschermingsinstantie. Het bureau treedt op tegen 13 fabrikanten. Ketelbouwers “zouden zich moeten schamen”, werd het Britse parlement vorige maand verteld.
De EU ziet nog steeds een “sleutelrol” voor waterstof in Europa, ook voor industrieel gebruik, en geeft veel geld uit om de fossiele brandstofindustrie te helpen waterstof in de fossiele gasnetwerken te integreren. In november publiceerde de EU een lijst van 68 waterstofprojecten ter waarde van meer dan 50 miljard euro aan subsidies van de belastingbetaler, te bouwen en te beheren door bedrijven als RWE, Shell en BP. De EU voorspelt dat waterstof tegen 2050 meer dan een derde van het gasverbruik zal uitmaken, met een productie van 10 miljoen ton in de EU tegen 2030.
In november bleek uit een studie van de industrie dat het tot 703 miljoen euro zou kosten om het Spaanse gasnetwerk voor te bereiden op 20% waterstof, voornamelijk om compressorstations te upgraden, maar niet om huishoudelijke apparaten te vervangen. Op basis van deze cijfers staat de Europese Unie een rekening te wachten van €6,9 miljard, berekende ECOS.
ECOS programmamanager Marco Grippa zei: “Hernieuwbare waterstof kan ons misschien helpen om de zware industrie, de internationale scheepvaart en langeafstandsvluchten koolstofvrij te maken, maar met zijn lange lijst van gezondheids-, veiligheids-, milieu- en kostenproblemen hoort het niet thuis in onze huizen. Waarom focussen op deze onwerkbare oplossing als er al een duidelijke winnaar is? Elektrisch aangedreven warmtepompen en inductiekookplaten zijn het schonere, gezondere en veiligere alternatief voor gas in huiselijke omgevingen.”
Nederland
In Nederland loopt onder andere in Lochem een pilot met woningverwarming op waterstof. Hier wordt de waterstof via tankwagens aangevoerd en lokaal opgeslagen. Er wordt gebruik gemaakt van 100% waterstof en speciale apparatuur. Er is een (Europees) waterstof netwerk in voorbereiding. Dat maakt vooral gebruik van oorspronkelijke aardgasleidingen.
Bij de pilots wordt geen waterstof gebruikt om te koken, alleen om te verwarmen. Bij aangepaste apparatuur gaat het vooral om aangepaste branders.
Vergelijkbaar onderzoek als dat van ECOS in Nederland is (nog) niet beschikbaar. Hier vind je een overzicht van alle waterstofprojecten in Nederland.