Tijd om het bankiersvak opnieuw uit te vinden
Heel vroeger was bankier een mooi en eerlijk ambacht, maar de laatste jaren is de beroepstrots onder bankiers nogal aangetast. De meltdown van de financiële sector heeft de reputatie van het vak grondig verpest, en erger nog: wat begon als een bankencrisis is uitgegroeid tot een periode van economische stagnatie die nu al zes jaar duurt. Terwijl een groot deel van de voormalige golden boys nu als bankier-in-staatsdienst zijn wonden likt, wordt het tijd dat we het bankiersvak helemaal opnieuw uitvinden. Het is tijd voor een ‘hybride bank’. Ik ben betrokken bij onderzoek naar de mogelijkheden van zo´n hybride bank.
Gewone banken handelen in geld. Ze geven kredieten, zorgen ervoor dat bij betalingen euro´s van de ene rekening naar de andere overgeschreven worden en handelen namens klanten of voor eigen risico in aandelen of afgeleiden daarvan. Bij iedere stap die ze zetten draait het om euro´s, dollars, franken of andere monetaire valuta. Wat een bakker doet met meel, boter en eieren, doet een bankier met geld, rentes en wisselkoersen. En toen kwam de crisis.
Het voordeel van een flinke economische crisis is dat iedereen zich nog eens flink achter de oren krabt en gaat nadenken over wat nou echt belangrijk is. Voor banken was een van de conclusies dat de productenportfolio wel wat minder exorbitant mocht. In bakkerstaal: brood verkopen is belangrijk, en we redden het best zonder 300 soorten opgeklopte suikertaarten. Een andere conclusie was: geld is ook niet alles. Eigenlijk zou geld niet meer dan een ruilmiddel moeten zijn waarme we écht belangrijke zaken aanschaffen. En waarom zou alleen de euro als ruilmiddel kunnen dienen?
Gedeelde waardecreatie
Het besef dat je de economie ook anders, en duurzamer, kunt inrichten dan we in de afgelopen decennia hebben gedaan, is een van de motieven achter het onderzoek naar Nieuwe Business Modellen (NBM). Het onderzoek naar de kansen voor een hybride bank maakt deel uit van het NBM-programma van prof Jan Jonker (Radboud Universiteit). Verder denkt een aantal bedrijven en organisaties mee over de ontwikkeling van een hybride bank.
NBM’s kenmerken zich door ‘collectieve en gedeelde waardecreatie’. Dat betekent dat de opbrengsten van (samen) ondernemen niet alleen uitgedrukt worden in geld, maar ook in andere waardevolle zaken als tijd, aandacht, ervaringen, energie en producten. Het uitwisselbaar maken van deze niet-monetaire waarden versterkt de veerkracht van de economie. Een hybride bank moet precies dát mogelijk maken.
Toolbox
Uit vooronderzoek blijkt dat er allerlei ruilsystemen, barterplatforms, tijdbanken en regionale munteenheden bestaan die onderdelen en aspecten laten zien van wat een ideale hybride bank in zich zou moeten verenigen. Tegelijkertijd lijkt het erop dat een goed functionerende hybride bank nog nergens bestaat. Het onderzoek is erop gericht twee zaken in kaart te brengen: wat zijn de bouwstenen van een hybride bank en wat zijn de voorwaarden om succesvol te kunnen opereren. Het is de bedoeling deze verschillende onderdelen uiteindelijk te presenteren in een ‘toolbox’ waarmee een hybride bank gebouwd kan worden.
Het onderzoek loopt nu een paar maanden, en inmiddels hebben we een model ontwikkeld voor het inrichten van een hybride bank, inclusief een lijstje van onderdelen en spelregels die nodig zijn voor de werking ervan. (Daarover binnenkort meer) De komende tijd gaan we het model testen met behulp van een simulatiegame. Uit eerste pilot kwam al veel bruikbare informatie, maar het definitieve businessmodel is er nog lang niet. Wordt dus vervolgd!
Wie interesse heeft in de ontwikkeling van een hybride bank of een keer de simulatiegame wil spelen, kan contact met me opnemen!
Jos Reinhoudt
Meer artikelen uit de categorie: Opinie
Alvast bedankt - en blijf gezond!
Team Duurzaamnieuws
Wie stelt, moet bewijzen en dat is niet alleen zo in de wetenschap. Gisteren kreeg ik melding van hypotheekverstrekker, dat de variabele rente van 2.9 naar 4.6 % is gestegen. Het is de hypotheekverstrekker die nog innig verbonden is met de verzekeringstak. De variabele rente elders is nog onder de 3 %, waardoor deze renteverhoging in een keer tevens laat zien dat de macht van banken en verzekeringsbedrijven sterk beperkt moet worden omdat vast staat dat ze absoluut niet het consumentenbelang voorop stellen.
Integendeel, met deze renteverhoging toont men transparant aan, dat het huidige monetaire stelsel geheel op de schop moet, te beginnen in eigen land.
Het klopt dat het zinloos is op de oude, risicovolle voet (voor de belastingbetalers) door te gaan. Nu is het internet allereerst uitgeprobeerd door de mondiale banken, nog voordat het beschikbaar kwam voor de massa. Inmiddels is het internet de plek waarin medespelers al of niet vooruitlopend op de menigte, proberen de toekomst in handen te krijgen. Waardoor wij allen deelnemers zijn in een groepsproces. Het is ook een geestelijke zaak, de financiën veiliger te regelen. Met het oog daarop staan er in De ParallelKoran tal van dwarsverbanden naar de samenleving. Sinds 2008-11 bepleit ik dan ook een verdere differentiatie van het bankverkeer, steeds gekoppeld aan een hogere solvabiliteit. http://gerritallah.wordpress.com/?s=A-banken Het bijzondere van dit kennisplatform is, dat het mondiaal in 103 landen meegelezen wordt. De reageerders bij monde van J.P. & Blije Economie kunnen gerustgesteld zijn: door het (illegale) brede kennisplatform staat het koesteren van verouderde financiële kwetsbaarheden gelijk aan de zekerheid dat men weigert dienend bezig te zijn voor de wereldbevolking. Waardoor meteen het recht vervalt meer te verdienen dan een minister in ons land, die wel oog voor de samenleving heeft. Wat precies is, wat we nu mee maken aan overheidsregulering in de branche.
Ik geloof ook niet in hybride banken. Wat beter is om het betaalverkeer te scheiden van speculantenverkeer. Dus Publieke banken die er voor zorg draagt dat er rekeningen betaald kunnen worden. En rustige leningen kunnen wat mij betreft ook bij publieke banken geschieden. Niet rustige financiele producten zoals flitskaptitaal die moeten bij een zakenbank liggen. Als de zakenbank een te grote fout maakt, valt de zakenbank vanzelf om. Zakenbank en aandeelhouders van deze bank betalen de rekening en niet de belastingbetaler. Energie kan ik heel kort in zijn. Dat probleem gaat in de komende 20 jaar vanzelf oplossen. Als mensen het nog niet snappen dat als alle vormen van energie dat je uit een ander land moet halen en je krijgt een conclict, je eigen regio of land kwetsbaar maakt.
De definitie van “hybride bank” ontbreekt. Prachtig zo’n “business model” maar weer niet gedefinieerd in termen van kernactiviteiten. Zoals bij omzetten in alle sectoren is ook in de financiele sector de winstmarge enorm klein geworden. Wat betekent dat de omzet per medewerker flink omhoog moet om aan de winstverwachting van beleggers te voldoen. Met alleen financiering van de reele economie gaat dat niet meer. Ook niet met een hoge graad van automatisering.
Er is dus een markt van financiele producten tussen de financiele instellingen ontstaan die meer dan 10x groter is dan die van de reele economie. Bij hoge omzet en kleine marges nemen de handelsrisico’s exponentieel toe. De vraag is of bestuurders deze risico’s nog wel kunnen beheersen. Onduidelijk is hoe het ‘business model” hierin voorziet.
Naast financiele instellingen zijn ook pensioenfondsen en andere beleggers zodanig gegroeid, dat hun voorraden waardepapieren tezamen groter zijn dan de waarde van de reele economie. Daar moet rendement op gemaakt worden. Ook dat stimuleert de geldhandel. Bestuurders fokken de prestaties van hun geldhandelaren op met bonussen en ontslag dreiging. Voldoen bestuurders zelf niet aan de winst-eisen van hun aandeelhouders (incl. pensioenfondsen) dan kunnen zij ook zelf vertrekken.
Termen van “hybride bank” en “business model” zijn zonder duidelijke invulling gewoon een lege huls.
Het ‘opnieuw uitvinden van het bankiersvak’ wordt in de EU al redelijk ter hand genomen. Hoewel, ik ben er een voorstander van dat de opsplitsing van verzekeringsbedrijven uit de bank- en pensioenwereld voortvarender ter hand wordt genomen. Zoals uit de scheidingsperikelen van een hedgefondsen eigenaar al bleek , is het particuliere vermogen van 1.4 miljard t.g.v.de optiehandel al een bewijs temeer dat de Optiehandel als geheel verboden zou moeten worden. Daarnaast is de afschaffing van de $ als mondiale handelsmunt ten gunste van de renminbi (Chinese valuta) meer dan wenselijk. Het achterland van China is qua groeipotentieel 4x groter dan van de VS, terwijl de inkomens in China nu nog een factor 14 lager zijn dan die van de VS. Het nadeel van zo’n hybridebank is, dat men zich dan totaal kwetsbaar maakt voor internet gerelateerd handelen, dat allerminst veilig te noemen is. Dat staat of valt met ‘de zwakste schakel’ die steeds de juiste meest actuele virusbeschermingsmaatregelen moet nemen. In de praktijk is dat ondoenlijk, juist doordat kwaadwilligen zo snel via flitstransacties kunnen evolueren.
Hartstikke leuk, zo’n hybride bank. Alleen jammer dat het helemaal niets doet aan de kern van ons failliete monetaire systeem. Wat gaat deze hybride bank doen aan het fenomeen ‘fractional reserve banking’? Gaan deze banken nog steeds rente heffen over geld dat vanuit niets gecreëerd wordt? Rente die bovendien nooit afbetaald kan worden aangezien het geld daarvoor nooit heeft bestaan.
Duizelt het u? Check peak prosperity website en doe de Crash Course!
Het is zeker goed om naar andere mogelijkheden te kijken. De economie heeft stellig een wending nodig, ook qua bankieren. Op dit vlak zijn er tal van gedachten en ideeën die om aandacht vragen voor verder beraad en invoering. Want laat een ding duidelijk zijn, crisissen en andere rampspoed zijn niet nodig. Bevrijding is mogelijk, zo is aan te tonen. “Iedereen kan gelukkig zijn, ook bankiers.” Dit is een uitnodiging. (Suuz Polman, bezorgd burger)