"Giftige sites, samen met lucht- en watervervuiling, hypothekeren de gezondheid in ontwikkelingslanden", verklaart Richard Fuller, voorzitter van het Pure Earth/Blacksmith Institute, dat de analyse deed in het kader van de Global Alliance on Health and Pollution (GAHP) – een overlegplatform van internationale agentschappen, nationale regeringen, academici en het middenveld.

Lucht- en chemische vervuiling nemen snel toe in deze regio's, en als we de volledige impact op de gezondheid van mensen in beschouwing nemen "zijn de gevolgen vreselijk", zegt Fuller.

De toekomst hoeft niet somber te zijn, aangezien het Westen in grote mate zijn problemen met vervuiling heeft opgelost. De rest van de wereld heeft daar hulp bij nodig, en toch komt vervuiling niet meer voor in de huidige ontwerptekst van de duurzame ontwikkelingsdoelen, de opvolger van de VN-millenniumdoelstellingen.

Stille doder

"Vervuiling wordt wel eens de stille doder genoemd, want de gezondheidsstatistieken meten alleen ziekten", aldus Fuller. "Daardoor lijkt vervuiling een onbelangrijk probleem, terwijl er serieuze actie nodig is."

De GAHP-analyse gebruikt data van de Wereldgezondheidsorganisatie en andere instituten. Ze stelt dat er 7,4 miljoen doden vorig jaar te wijten zijn aan vervuiling van lucht, water en sanitair. Nog eens een miljoen doden zouden het gevolg zijn van giftige stoffen en industrieel afval dat terechtkomt in de lucht, het water, de bodem en het voedsel in ontwikkelingslanden.

"De schadelijke invloed op de gezondheid van milieuverontreiniging in deze landen staat bovenaan het lijstje met de impact van besmettelijke ziekten en roken", meent Jack Caravanos, hoogleraar milieugezondheid aan de Stadsuniversiteit van New York, en adviseur bij het Blacksmith-instituut.

"Het is extreem moeilijk om de gezondheidsimpact in te schatten van de duizenden giftige sites die vervuild zijn met lood, kwik, hexavalent chroom en in onbruik geraakte pesticiden", aldus Caravanos.

Onderschatting

Het miljoen doden is waarschijnlijk een grove onderschatting, aangezien het onderzoek naar de omvang van het probleem nog maar pas loopt.

Dit soort chemicaliën verspreidt zich ook. Regen spoelt ze in bodems en waterlopen, en de wind blaast de partikels over lange afstanden, waar ze soms op gewassen en voedsel terechtkomen, legt Caravanos uit.

"We hebben meer dan tweehonderd plaatsen in kaart gebracht met vervuilde lucht, grond of vervuild water die ongeveer 6 miljoen mensen bedreigen", verklaart John Pwamang van het Ghanese milieubeschermingsagentschap. "Daar zitten ook plaatsen tussen met loodvergiftiging door recyclage van gebruikte batterijen en het ontmantelen van elektronisch afval – waar kabels in de open lucht worden verbrand en schadelijke rook hele buurten vergiftigt", verduidelijkt Pwamang.

Van kanker tot Alzheimer

Er is steeds meer wetenschappelijk bewijs dat een verbijsterende waaier aan ziekten zoals kanker, hartaandoeningen, diabetes, obisitas, ADHD, autisme, Alzheimer en depressie linkt aan de toenemende hoeveelheid schadelijke chemicaliën in ons lichaam, stelt Julian Cribb, de auteur van het boek 'Poisoned Planet'.

"Ieder jaar komen er zo'n duizend nieuwe industriële chemicaliën bij, waarvan de Verenigde Naties zeggen dat ze grotendeels niet getest zijn op hun schadelijkheid voor mens en milieu", besluit hij.