De zeespiegel stijgt veel sneller door de thermische uitzetting van oceanen dan tot nog toe werd aangenomen. Dat is de conclusie van Duitse onderzoekers op basis van twaalf jaar aan satellietdata.
Dat het klimaat de zeespiegel doet stijgen is bekend, maar minder bekend is dat dit via twee verschillende mechanismen gebeurt. Enerzijds is er het veelbesproken afsmelten van de ijskappen op bijvoorbeeld Groenland en Antarctica. Maar daarnaast speelt ook de thermische uitzetting van het water een rol. Net als bij een kwikthermometer doet een hogere temperatuur het water uitzetten, en dus het zeeniveau stijgen.
Uit nieuw onderzoek van satellietgegevens door de Universiteit van Bonn blijkt nu dat het effect van die thermische uitzetting de voorbije twaalf jaar veel sneller ging dan tot nog toe werd aangenomen. De wetenschappers analyseerden zwaartekrachtmetingen door de GRACE-satellieten en hoogtemetingen om de stijging van de zeespiegel te berekenen tussen 2002 en 2014.
Tot nog toe werd aangenomen dat het thermische effect goed was voor een stijging met gemiddeld 0,7 tot 1 millimeter per jaar. De nieuwe berekeningen komen uit op een stijging van 1,4 millimeter per jaar, bijna het dubbele.
Stormen
Uit het onderzoek blijkt ook dat door allerlei andere invloeden het effect grote regionale verschillen vertoont. Zo stijgt de zeespiegel in de Filipijnen met wel 15 millimeter per jaar, terwijl de oceaan voor de westkust van de VS vrijwel stabiel blijft.
De wetenschappers benadrukken dat enkele millimeters wel degelijk een groot verschil kunnen maken. "Het verschil tussen de 0,7 en 1,4 millimeter per jaar is te vergelijken met ongeveer tweemaal het volume aan water dat in zee komt door de smeltende ijskap boven Groenland", zegt Roelof Rietbroek van de Universiteit van Bonn.
Bovendien lopen die millimeters jaar na jaar op. "Geen enkel land zal zijn dijken verhogen vanwege enkele millimeters", zegt Rietbroek. "Maar die kleine hoeveelheden hopen zich over enkele decennia al op tot verschillende centimeters. Onder dergelijke omstandigheden kan de kans op een springtij snel toenemen."
De wetenschappers publiceerden hun bevindingen in het gezaghebbende tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (PNAS).