Plasticvervuiling op afgelegen eilanden in de oceanen is in veel gevallen afkomstig van schepen, vermoeden onderzoekers. Ze analyseerden de herkomst van plastic flessen op het eiland Inaccesible in de Atlantische Oceaan.

Inaccessible is een beschermd natuurgebied. Het eiland ligt in de zuidelijke Atlantische oceaan, ongeveer tussen Zuid-Afrika en Argentinië. De geïsoleerde eilanden in de oceanen, die vaak op duizenden kilometers afstand van land liggen, kunnen verzamelplaatsen voor oceaanafval worden als ze dicht bij een gyre (ringvormige zeestroming) liggen.

“In de jaren 1980 dreven de meeste flessen met de westenwind naar het eiland vanuit Zuid-Amerika, over een afstand van 3.000 kilometer”, zeggen de onderzoekers. “Momenteel is 75 procent van de flessen afkomstig uit Azië, het grootste deel uit China. Gezien de productiedata op de flessen, kunnen ze niet vanuit Azië naar het eiland gedreven zijn.”

Dumping vanaf schepen

De onderzoekers vermoeden dan ook dat de flessen vanaf schepen in de oceaan gedumpt worden. Een praktijk die in strijd is met de internationale wetgeving. Ze wijzen erop dat de bevindingen vraagtekens zetten bij de aanname dat bijna al het plastic in zee afkomstig is van land.

In de afgelopen tientallen jaren is de scheepvaart tussen Zuid-Amerika en Azië sterk gegroeid. Momenteel passeren meer dan 2.400 schepen jaarlijks de archipel Tristan da Cunha, waar Inaccesible deel van uitmaakt.

Verpakkingen

Het in zee dumpen van plastic en ander afval dat langzaam afbreekt is sinds 1989 verboden. Sindsdien wordt alom aangenomen dat ongeveer 80 procent van het plasticafval in zee van land afkomstig is. Er is volgens de onderzoekers echter weinig hard bewijs over het aandeel plastic dat afkomstig is van land als het gaat om afgelegen gebieden.

"Recente studies naar afval in de vuilnisbelt in de Noordelijke Pacific en bij afgelegen eilanden in de Pacifische Oceaan, laten zien dat vistuig en ander materiaal van schepen verantwoordelijk is voor veel van de plasticmassa in zee", zegt onderzoeker Peter Ryan van de Universiteit van Kaapstad in Zuid-Afrika.

De uitdaging ligt volgens hem in het bepalen van de herkomst van 'algemeen afval' zoals voedselverpakkingen en andere huishoudelijke producten. Dat afval kan zowel afkomstig zijn van schepen als van land.

Zuid-Afrika en Kenia

Plastic in de wateren voor de kust komt veelal vanaf land in zee terecht, zegt hij. “Maar we moeten beter controleren hoeveel plastic schepen in zee dumpen. Vooral schepen die onder Aziatische vlag varen, lijken daarbij problematisch te zijn. Azië is ook dominant als het gaat om de herkomst van niet-lokale plastic flessen die gevonden worden langs de kust van Zuid-Afrika en Kenia.”

Het onderzoek is gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences.