Waarom zelfmonitoring beter helpt tegen voedselverspilling

De hoeveelheid voedsel die de afgelopen vijf jaar in Nederland is verspild is niet gedaald maar ook niet gestegen. Per hoofd van de bevolking lag dit in 2014 tussen de 114 kg en 157 kg. Dat blijkt uit de omlangs gepubliceerde update Monitor Voedselverspilling. Onderzoekers van Wageningen UR Food & Biobased Research geven aan dat het mogelijk is om via zelfmonitoring door bedrijven meer inzicht te krijgen in voedselverspilling in verschillende ketenschakels.

De huidige systematiek van de monitor maakt gebruik van publieke gegevens over afval en voedselstromen. Deze bevat daardoor een mate van onzekerheid. Het inzichtelijk maken van representatieve cijfers is volgens Wageningse onderzoekers en staatsecretaris Van Dam hét instrument in de strijd tegen voedselverspilling.

 Zelfmonitoringstool voedselverspilling

Wageningen UR Food & Biobased Research heeft het afgelopen jaar, in samenwerking met de Alliantie Verduurzaming Voedsel, een methode voor zelfmonitoring gebruiksklaar gemaakt. Deze methode, ontwikkeld met het bedrijfsleven, helpt de cijfers van voedselverspilling representatiever te maken. Bedrijven leveren informatie aan over de omvang, samenstelling en bestemming van reststromen. De zelfmonitoringsmethode sluit aan bij bestaande manieren van registratie bij bedrijven. Zij krijgen daarmee inzicht in de vraag waar reststromen ontstaan, hoe deze zijn samengesteld en waar verbetering mogelijk is. Bedrijven die dit structureel monitoren en continue nieuwe verbeteropties aanpakken laten zien beter grip te krijgen op hun grondstoffen. Ze slagen er ook beter in hun voedselverspilling terug te dringen.

Monitor voor Circulaire Economie

Het ministerie van Economische Zaken zet in op een betere Monitor Voedselverspilling, die daarmee bruikbaar wordt in het kader van de Circulaire Economie. Hierbij moeten grondstoffen primair benut worden waarvoor zij geproduceerd zijn en anders naar een zo hoog mogelijke verwaardig gebracht worden. Dit sluit aan bij doelen van de Europese Commissie. In december 2015 deed deze een voorstel om lidstaten vanaf 2020 te verplichten tot monitoring en rapportering van voedselverspilling. De EU committeert zich aan de wereldwijde SDG12.3 doelstelling om de hoeveelheid voedselverspilling te halveren per 2030.

Projecten vermindering voedselverspilling

Wageningen UR Food & Biobased Research werkt in het PPS-project CARVE (initiatief Alliantie Verduurzaming Voedsel) samen met bedrijven (o.a. FrieslandCampina, Arla Foods, PLUS, Sonneveld, Albert Heijn, Jumbo, Royal A-Ware, Duynie, Iglo en Lamb Weston/Meijer) aan concrete pilots om voedselverspilling te verminderen en reststromen zo hoog mogelijk te verwaarden. Een voorbeeld is het project ‘retourbrood’. Daarin gaat 10+miljoen onverkocht brood van de supermarkten terug naar bakkerijen om als ingrediënt verwerkt te worden in smakelijke ontbijtkoek en koekjes. Andere resultaten van afgeronde pilots zijn te vinden op het platform nowastenetwork.nl. Het PPS-project Eindeloos Groenten is gericht op een hoogwaardige verwaarding van reststromen vanuit groenteproductie en –verwerking, vanuit de visie: eten moet eten blijven.

Dit jaar is het PPS-project ‘Houdbaarheid Begrepen’ van start gegaan. Daarin willen bedrijven gezamenlijk de verspilling bij de consument en binnen supermarkten verminderen. In mei werd het initiatief The Source Shakers gelanceerd. Dat is een dynamische community van o.a. Wageningen UR, Hogeschool HAS Den Bosch, Rabobank, P2-managers, Foodsquad, BOM en gemeente Veghel. De community wil bedrijven ondersteunen die met het voorkomen en het verwaarden van reststromen voedselverspilling tegengaan. In 2017 en 2018 starten wederom diverse projecten en pilots vanuit bedrijven die een structurele bijdrage willen leveren aan het terugdringen van voedselverspilling.