• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Kort nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Economie
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

Wordt geo-engineering straks toch een serieuze optie?

26 juli 2022|doorredactie|inklimaatverandering

risico's van geo-engineering

Geo-engineering – zoals het dimmen van zonlicht met chemicaliën in de atmosfeer – zou kunnen helpen de opwarming van de aarde en de gevolgen ervan te beteugelen, zeggen voorstanders. Maar critici waarschuwen voor grote en onbekende risico’s, en willen dat onderzoek in deze richting stopt.  

Terwijl het gebruik van fossiele brandstoffen doorgaat en een steeds hetere planeet haar veilige grenzen dreigt te overschrijden, richten sommige wetenschappers zich op een controversiële technologische oplossing: chemicaliën die in de atmosfeer sproeien om een deel van de zonnewarmte terug te kaatsen.

De technologie zou, met behulp van speciale vliegtuigen, relatief eenvoudig en goedkoop zijn, en niet meer dan een paar miljard dollar per jaar kosten, schatten ze.

En het kan in theorie de wereldwijde gemiddelde temperaturen omlaag brengen, waardoor de steeds dodelijkere gevolgen van klimaatverandering voorkomen worden, zeggen ze.

alles voor isolatie

“Ik zie het als een waarschijnlijke optie, als de plannen om de uitstoot terug te dringen tekortschieten en de gevaren toenemen”, zegt Emmi Yonekura, die de risico’s van  geo-engineering onderzoekt bij RAND Corporation, een militair georiënteerde denktank.

Onvoorspelbare risico’s van geo-engineering

Maar de technologie, die het verduisterende effect van een vulkaanuitbarsting nabootst, brengt ook grote, onvoorspelbare risico’s met zich mee, zeggen critici. Sommige bezorgde wetenschappers vinden daarom dat het onderzoek naar de techniek direct beëindigd moet worden.

Risico’s gaan van mogelijke verschuivingen in regenpatronen, die voedselschaarste en honger kunnen veroorzaken, tot een snelle temperatuurstijging als het gebruik van de technologie plotseling wordt stopgezet.

En bovendien kan zo’n optie om de planeet te koelen klimaatvervuilers onterecht ‘groen licht’ kunnen geven om voort te doen. Want uiteindelijk kunnen dergelijke “stratosferische aerosolinjecties” (SAI) het probleem alleen maskeren, niet oplossen.

Pogingen om het gebruik van de techniek te reguleren, verlopen traag. Dat maakt de kans steeds groter dat een machtig land, bedrijf of eenling op eigen houtje gaat experimenteren, mogelijk ten koste van anderen. En dat kan leiden tot conflicten, zo waarschuwen critici.

Extreme problemen, extreme oplossingen

“Als we vaker extreme gebeurtenissen, zoals orkanen, bosbranden en hittegolven, meemaken, kan dat bepaalde partijen aansporen manieren te vinden om zichzelf te beschermen”, zegt Jonathan Wiener, hoogleraar recht en milieubeleid aan de Duke University in de Verenigde Staten.

Eenzijdig gebruik van de technologie “zou geopolitiek heel moeilijk aangepakt kunnen worden”, zegt Wiener.

Over één ding zijn wetenschappers en beleidsexperts het wel eens: nu we afstevenen op een overschrijding van 1,5 graad opwarming, de grens uit de Overeenkomst van Parijs, moet snel en ernstig worden nagedacht over wat er gebeurt als het klimaat op aarde ineenstort.

“De kans lijkt inmiddels groter dat we 1,5 graad wel overschrijden dan niet”, zegt Janos Pasztor, uitvoerend directeur van het Carnegie Climate Governance Initiative (C2G), een denktank gericht op de toepassing van “klimaat-veranderende technologieën”.

Nu de wereld nog ver verwijderd is van de nodige cruciale stappen om de klimaatverandering te beperken, zullen de gevolgen van een opwarmende planeet alleen maar groter worden, en in sommige gevallen “catastrofaal” zijn, waarschuwt hij. Hierdoor komen er nu ook extremere manieren om het klimaat te koelen op tafel.

Pasztor benadrukt hoe belangrijk het is om de risico’s van dergelijke maatregelen goed af te wegen. “Ze wel toepassen, niets doen... het brengt allemaal enorme risico’s met zich mee.”

Kantelpunten

Om de opwarming te beperken, moet de uitstoot – grotendeels afkomstig van de verbranding van fossiele brandstoffen – tegen 2030 wereldwijd met 45 procent dalen, zeggen wetenschappers.

In plaats daarvan stijgt ze nog altijd, aangezien het gebruik van olie en gas blijft toenemen en investeringen in hernieuwbare alternatieven achterblijven. Wetenschappers van het VN-Klimaatpanel (IPCC) hebben gewaarschuwd dat, als de wereldwijde temperatuur gemiddeld meer dan 1,5°C boven het pre-industriële tijdperk uitkomt, er veranderingen kunnen optreden waaraan we ons niet meer kunnen aanpassen. Denk aan honger bij mislukte oogsten, groeiende watertekorten, migratie en conflicten.

Het aantal doden en financiële verliezen als gevolg van toenemende hittegolven, bosbranden, droogtes, overstromingen, orkanen en zeespiegelstijging kan ook toenemen, met gevolgen voor rijke én arme landen. Meer hitte zou de permafrost van de Noordpool kunnen doen smelten, waardoor veel van het broeikasgas methaan vrijkomt. Dat zou een enorme temperatuurstijging veroorzaken en de planeet in een vicieuze opwarmingscyclus brengen die moeilijk te keren is, zeggen wetenschappers.

Sommige gevolgen van het overschrijden van 1,5 graden – zoals het grootschalige verlies van koraalriffen – zijn onomkeerbaar, zelfs als de opwarming van de aarde wel wordt afgeremd, waarschuwt Thelma Krug, klimaatwetenschapper en vice-voorzitter van het IPCC.

“Niet-gebruiksovereenkomst”

Vanwege de voorspelling van de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) dat 1,5 graden binnen vijf jaar zou kunnen worden overschreden, werd in mei een Climate Overshoot Commission van zestien wereldleiders opgezet.

Die kijkt naar controversiële technologieën om de zon te dimmen,, naast inspanningen om CO2 uit de atmosfeer te halen en klimaataanpassingsstrategieën.

SAI-onderzoek heeft een aantal machtige financiers aangetrokken, onder wie Bill Gates en een reeks durfkapitalisten en filantropen, inclusief zeker één voormalige olie-ceo.

Tegenstander vinden dat de zon dimmen door deeltjes in de bovenste atmosfeer te spuiten, uitgesloten moet worden als antwoord op een internationaal falen om de uitstoot te verminderen.

Wil Burns, oud-beleidsexpert op het gebied van klimaattechnologie en hoogleraar aan de Northwestern University, is een van de initiatiefnemers van een “niet-gebruiksovereenkomst” voor geo-engineering.

Hij denkt dat SAI niet te controleren valt, omdat landen het waarschijnlijk nooit eens zullen worden over de vraag of de klimaatveranderende technologie moet worden gebruikt.

Zweden blokkeerde vorig jaar een kleinschalig experiment in de buitenlucht door een team van de Harvarduniversiteit, nadat de Saami bezwaar hadden gemaakt. De onderzoekers wilden apparatuur gebruiken om kleine hoeveelheden zonsverduisterend materiaal vrij te geven.

Åsa Larsson Blind, vicevoorzitter van de Saami Raad, zei toen dat dergelijke technologische oplossingen “volledig indruisen tegen wat we nu moeten doen – omschakelen naar koolstofvrije samenlevingen in harmonie met de natuur.”

Wondermiddel?

Voorstanders van de technologie benadrukken dat het alleen tijdelijk, en náást forse emissiereducties mag worden gebruikt om tijd te winnen en potentiële catastrofes af te wenden.

Maar nu klimaatverandering nog verre van een topprioriteit is voor veel burgers en politici, vreest Burns dat de beschikbaarheid van een eenvoudige technische optie om de temperatuur tijdelijk te verlagen de wil om fossiele brandstoffen geleidelijk af te schaffen zou ondermijnen.

“Mijn angst is dat met zo’n ‘wondermiddel’ de publieke opinie niet veel tegenstand zou geven” als het zou worden gebruikt”, zegt hij. En fossiele bedrijven zouden zich dan (nog meer) kunnen keren tegen de transitie naar hernieuwbare energie.

Dat zou een “zwaard van Damocles” creëren dat over toekomstige generaties hangt, zegt Burns, voor wie stoppen met de technologie zonder rampzalige wereldwijde gevolgen bijna onmogelijk wordt.

Een andere zorg is dat de technologie eenvoudig en goedkoop genoeg is om te worden ingezet door één machtige natie - zoals China, India of de Verenigde Staten – of zelfs een rijke tech-eenling, ongeacht of anderen er bezwaar tegen hebben. Dat zou tot conflicten kunnen leiden als landen elkaar proberen tegen te houden of het niet eens worden over waar de nieuwe “thermostaat” moet worden ingezet.

Burns zeg dat een technologie die zowel moeilijk te besturen is als aanzienlijke risico’s met zich meebrengt “niet iets is waar we serieus naar moeten kijken”.

Maar Yonekura van RAND Corporation vraagt zich af of het gebruik van een technologie die door velen als een aantrekkelijke optie zal worden gezien, wel tegengehouden kan worden. “Is het wel mogelijk om een technologie uit te sluiten als daar eenmaal in is geïnvesteerd?”

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters News Foundation.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je breed inzicht in actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, klimaat en veiligheid. Dat bieden we onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis aanbieden en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

Dit is een belangrijke tijd, waarin we de richting van de toekomst bepalen. Krijgen we klimaatverandering en de pandemie onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen, ook voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Nieuws

  • kaarsje van hoop Op 2 maart is de duurzame energie alweer op27 januari 2023 - 14:29
  • kweekvleesboerderij Wanneer komt de kweekvleesboerderij?24 januari 2023 - 12:52
  • suv Waarom te veel elektrische auto’s voor nieuwe milieurampen gaan zorgen24 januari 2023 - 11:25
  • pfas PFAS afbreken kan toch ontdekken wetenschappers24 januari 2023 - 09:05
  • vegetarische superhefboom Superhefbomen: drie kantelpunten kunnen een doorbraak voor het klimaat vormen22 januari 2023 - 13:05

Inzicht

  • stemwijzer kieswijzerStemwijzers voor de provinciale staten verkiezingen 202327 januari 2023 - 09:44
  • links rechts politiekPeilingen voor de tweede kamer: coalitie krabbelt wat terug25 januari 2023 - 07:00
  • zelf zonnepanelen plaatsen Salderen afschaffen is en blijft een onzinnig plan24 januari 2023 - 12:56

Opinie

  • Een sprong in de tijd9 november 2022 - 09:16
  • vertrouwen Vertrouwen, waarin dan?25 oktober 2022 - 19:09
  • energierekening Energierekening maakt alleen duidelijk dat we knettergek zijn16 oktober 2022 - 15:15

Advertentie kleintjes

speedcomfort radiatorventilator

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Hoe de oliesector de wereld leegzuigt met gemanipuleerde winst overshoot Earth Overshoot Day op 28 juli, ecologisch tekort van 42 procent
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen