Emmen. Met een regionale economie die nog niet aantrekt, jonge mensen die wegtrekken, huizen die massaal kampen met achterstallig onderhoud en ouderen die niet goed opgevangen kunnen worden in hun huidige woningen, hebben lokale bestuurders daar een enorme uitdaging voor zich. Maar er gebeurt iets moois. De gemeente Emmen en de provincie Drenthe startten een ambitieus initiatief tot wijkvernieuwing met een horizon die verder ligt dan de komende vier jaar.
Er wordt een beweging gestart die stapsgewijs werkt aan een ambitieuze metamorfose. Want waar problemen groot zijn, is ruimte voor baanbrekende oplossingen. De bewoners zitten vanaf de start aan tafel, want zij moeten de oplossing zélf mogelijk maken. Onder begeleiding van Squarewise en Procap is in Emmen in slechts drie maanden een wijkcollectief ontstaan dat de ruimte krijgt om zelf de wijk van de toekomst te ontwikkelen.
Lokaal geld lokaal houden
Als er niks verandert, geven alle huishoudens in Drenthe samen tot 2040 bijna 10 miljard euro uit aan hun fossiele energierekening. Dat geld, wat nu in de meeste gevallen uit Drenthe verdwijnt, kan ook lokaal ingezet en verdiend worden. Dat is de gedachte achter de Drentse Energiedeal die in de herfst van 2016 door ruim 70 partijen is ondertekend. Zij beloven daarin de expeditie naar energieneutraal wonen te starten; als bewoners het bedrag wat ze nu maandelijks aan energie betalen en reserveren voor kleinschalig onderhoud in een keer zouden investeren in de renovatie van hun woning en als deze renovatie ook nog door regionale partijen wordt uitgevoerd, dan wordt Drenthe duurzamer én komt er een impuls voor de regionale economie.
Emmen in beweging
De gemeente Emmen, een van de ondertekenaars van de Drentse Energiedeal, voegde begin 2017 direct daad bij het woord. In de gemeente ziet zij kansen voor de wijk van de toekomst. Rudi Gengler, duurzaamheidsadviseur bij de gemeente: “In de jaren ’60 werd in Emmen een radicaal nieuwe aanpak toegepast om destijds de wijk van de toekomst te realiseren. Dat kunnen we dan nu toch weer!” Essentieel is een integrale wijkaanpak. “Focussen op één vraagstuk is werken aan een schijnoplossing”, zegt Marcel Heskes, projectleider vanuit Squarewise. “Alleen als we zowel actuele zorgvraagstukken oplossen, leefbaarheid in de wijk verbeteren, de waarde van de woningen verhogen en een positieve impact hebben op de regionale economie kunnen we een bestendige oplossing bieden. En wie weten beter wat kan en niet kan dan de bewoners zelf?”
Bewoners in gesprek met stakeholders
De kerngedachte van de integrale wijkaanpak is dat de aanpak van én voor de wijkbewoners is. In Emmen zijn meerdere bewoners belangengroepen samengebracht en uitgedaagd om een gezamenlijke opgave op tafel te leggen. Met corporaties, netbeheerders, marktconsortia, de provincie Drenthe en de gemeente Emmen is gezocht naar mogelijkheden en onmogelijkheden voor een transitiepad voor de wijk. Door de condities van elk van de partijen helder te hebben, wordt duidelijk waar de oplossing zich kan bevinden. In dit geval hebben de partijen zich zelfs aan een gezamenlijke ambitie verbonden: een eerste icoonproject in de gemeente Emmen om een aanpak voor energieneutrale wijken in 2027 in de praktijk te brengen. Als kroon op ons werk gaat de wijkvertegenwoordiging – met budget van de gemeente en provincie – aan de slag om samen met andere bewoners invulling te geven aan het transitiepad voor de wijk.
Elvie Kromwijk, Squarewise
