Zo’n 100 vrijwilligers van Milieudefensie zullen op maandag 24 april aanwezig zijn bij de aandeelhoudersvergadering van ING om het bestuur vragen te stellen over het klimaatbeleid van de bank. Uit een nieuw jaarlijks rapport van Bank Track blijkt dat ING opnieuw de meest vervuilende bank van Nederland is. In 2022 financierde de bank voor meer dan 5 miljard euro in fossiele bedrijven.
Op zondag 23 april, één dag voor de aandeelhoudersvergadering, gaan Fossielvrij en Extinction Rebellion met meer dan duizend mensen naar het hol van de leeuw. Met een grote manifestatie willen ook zij invloed uitoefenen op de agenda: ING moet stoppen met het financieren van olie, kolen en gas. Er komt een hoofdprogramma met inspirerende sprekers, muziek en persoonlijke verhalen. En ook zal er van alles naast het podium gebeuren: mooie culturele acts, workshops en kraampjes voor jong en oud.
ING reactie: niet nu al
ING reageert in een eigen persbericht op de oproep om per direct met fossiele investeringen te stoppen. Daarin zegt de bank: “ING staat als grootste bank van Nederland midden in de samenleving. Die samenleving is nog steeds sterk afhankelijk van olie en gas.
Dat dit moet veranderen om de klimaatverandering een halt toe te roepen, daar zijn we het allemaal over eens. Alleen over de snelheid waarop deze verandering op een verantwoorde manier tot stand kan komen, verschillen we van mening.
Met zoveel afhankelijkheid van fossiele brandstoffen kunnen we niet van vandaag op morgen overstappen op 100% hernieuwbare energie. De capaciteit en de infrastructuur zijn er simpelweg nog niet. De samenleving zou volledig ontwrichten.
ING heeft zich verbonden om de CO2 -intensiefste sectoren in onze kredietportefeuille af te stemmen op de meest ambitieuze 1,5 graden-doelstelling van het Klimaatakkoord van Parijs. Om dat te bereiken zal onze portefeuille olie- en gasexploratie (winning) in 2040 meer dan gehalveerd zijn.
Wij willen onderdeel van de oplossing zijn in plaats van de gemakkelijke weg te kiezen en ons terug te trekken. Het uitsluiten van koolstofintensieve klanten maakt ónze kredietportefeuille wellicht groener, maar de klant zal de volgende dag bij een andere partij aankloppen voor financiering en dan heeft ING geen invloed meer om verandering teweeg te brengen.
De oproep moet daarom niet zijn ‘stop nu!’ maar ‘doen jullie genoeg?’ We willen als bank vooroplopen, maar realiseren ons dat we er nog niet zijn. Ons beleid is voortdurend in beweging en wordt afgestemd op wetenschappelijke inzichten zoals de scenario’s van het IEA. Die inzichten veranderen en passen zich aan aan de realiteit. En ja, het kan altijd beter. We waarderen het dat klimaatactivisten ons scherp houden en we gaan graag de dialoog met hen aan over de praktische invulling van wetenschappelijke klimaatscenario’s. Maar het per direct stoppen met olie en gas staat daar niet in.”
Bedrijven willen wel duurzamer
Ondertussen blijkt uit het jaarlijkse verduurzamingsonderzoek van bank zelf dat de verduurzaming in het hele Nederlandse bedrijfsleven versnelt: tweederde van de bedrijven verwacht dat de eigen verduurzaming dit jaar accelereert in vergelijking met 2022. Dit wordt vooral gedreven door de eigen duurzaamheidsstrategie en door eisen van de overheid en grote afnemers. Bedrijven hebben steeds vaker te maken met uitgebreide duurzaamheids-eisen vanuit de productieketen waarin zij opereren. Als gevolg hiervan past de helft van de bedrijven ingrijpend de bedrijfsvoering aan. Ook de energiecrisis heeft gezorgd voor een uitbreiding en versnelling van de verduurzaming. Daarbij blijkt dat al 70% van de bedrijven in Nederland van het gas af wil, bijna de helft daarvan wil dit voor eind 2024 bereiken. Ook stelt 49% van de ondernemingen voor het einde van 2024 elektrisch rijden verplicht.
“Verduurzamen is cruciaal voor bedrijven. De druk van de overheid en andere bedrijven in de keten wordt steeds groter. Maar ook vanuit de bank. Daardoor ontstaat er een vliegwieleffect waardoor iedereen meer gaat verduurzamen”, zegt Laurens de Vos, Directeur Business Banking bij ING in Nederland. “Bovendien verwacht het personeel het en is het een steeds grotere factor voor het kunnen aantrekken van personeel, cruciaal in de huidige krappe arbeidsmarkt.”
Tweederde bedrijven verwacht te versnellen
Uit het onderzoek blijkt dat 68% van de Nederlandse ondernemingen dit jaar sneller verwacht te verduurzamen dan vorig jaar. Verduurzaming staat dan ook op de tweede plek in de ranglijst met belangrijkste strategische prioriteiten van Nederlandse bedrijven. Voor 36% van de ondernemingen is verduurzamen de komende twaalf maanden het meest relevant. Alleen het aantrekken en vasthouden van talent staat hoger, met 38%. Maar ook hierbij speelt verduurzaming een rol: maar liefst 80% van de ondervraagden stelt dat de duurzame strategie belangrijk tot cruciaal is voor het aantrekken van personeel. Als derde prioriteit worden kostenbesparingen genoemd.
De grootste aandrijver van de versnelling op verduurzaming zijn vooral de eigen duurzaamheidsstrategie, de eisen van grote afnemers zoals overheid en multinationals en de verwachtingen van het eigen personeel. Die versnelling heeft al een aanloop: 64% van de bedrijven geeft aan dat duurzaamheidsinvesteringen het afgelopen jaar zijn vervroegd, versneld of vergroot. Ook de energiecrisis had impact. Laurens de Vos: “De energiecrisis heeft ondernemers eens te meer duidelijk gemaakt dat verduurzaming ook vanuit kostenperspectief de enige weg vooruit is.”
Van het gas af, elektrisch rijden verplicht
Als bedrijven duurzame acties ondernemen, zijn dat voornamelijk de meer traditionele onderdelen als afvalscheiding en afvalreductie (beiden 48%) en energiebesparing (54%). Recycling, plasticbesparing en CO2-reductie wordt door ruim 30% van de ondervraagden genoemd. Het elektrificeren van het wagenpark staat nu in de middenmoot met 19%, maar het is een grote focus voor de komende jaren: 49% zegt voor eind 2024 het elektrisch rijden verplicht te gaan stellen. Het zoeken naar meer duurzame energiebronnen wordt ook duidelijk uit het feit dat 70% van de bedrijven zegt van het gas af te willen gaan en 45% al voor eind 2024.
Opkomende drijfveer: kansen in de markt
Bedrijven hebben veel verschillende redenen om met verduurzaming bezig te zijn. Dat het beter is voor het milieu wordt door 45% van de respondenten genoemd. Het milieu is volgens de respondenten al drie jaar de belangrijkste drijfveer voor duurzaam ondernemen. Kostenbesparingen (39%) en het tegengaan van verspilling (31%) worden ook vaak genoemd. Een opvallende stijger is de drijfveer dat duurzaamheid kansen in de markt biedt. Dat zegt nu 31%, drie jaar geleden was dat maar 19%. Verduurzaming heeft voor bijna twee derde van de bevraagde bedrijven een positieve impact op het bedrijfsresultaat.
Meer dan helft bedrijfsactiviteiten moet worden aangepast voor verduurzaming
Driekwart van de bedrijven zegt dat verduurzamingseisen vanuit de toeleveringsketen leidend zijn in het doorvoeren van veranderingen wat betreft duurzaam ondernemen. Voor circa 70% leidt dit ertoe dat ruim de helft van de bestaande bedrijfsactiviteiten wordt aangepast. Overigens stelt 43% van de bedrijven zelf ook al duurzaamheidseisen aan bedrijven met wie zijn zaken doen. Zo selecteert ruim de helft al leveranciers in (Noordwest) Europa op basis van de duurzame transporteisen van grote afnemers.
Terugverdientijd
“Het grootste dilemma bij verduurzaming, zo geven bedrijven aan, is dat het tijd kost om duurzame investeringen terug te verdienen met ook de hoge kosten van investeringen in nieuwe technologie, aldus Laurens de Vos. “Ruim de helft van de bedrijven geeft aan dat de terugverdientijd van hun verduurzamingsinvesteringen minder dan 3 jaar is. Voor twee op de vijf bedrijven is de terugverdientijd van verduurzamingsinvesteringen nu korter dan een jaar geleden.”
Financieringsadvies en rentekorting belangrijk
Financiële instellingen kunnen volgens 9 op de 10 bedrijven in meer of mindere mate helpen bij het verduurzamen van het bedrijf. De grootste behoefte ligt vooral op het gebied van inzicht en advies gevolgd door financiering. Zo geeft vier op de vijf bedrijven aan hulp of begeleiding bij de financiering op het gebied van duurzaamheid nodig te hebben. Een derde van de bedrijven maakt gebruik van rentekorting van hun bank voor verduurzaming en 4 op de 5 bedrijven vindt deze rentekorting belangrijk, of zelfs essentieel voor de verduurzaming.
Overheid wel invloed, maar niet heel effectief
De overheid wordt momenteel niet als heel effectief gezien als het om verduurzamingsbeleid gaat: minder dan een derde (32%) van de bedrijven vindt de overheid gematigd tot zeer effectief. Desondanks hebben de overheidsregels wel degelijk een effect op de bedrijfsvoering en 45% stelt dat meer dan de helft van de bestaande bedrijfsactiviteiten hiervoor beïnvloed worden.
Meerderheid: duurzame impact belangrijker dan winst
Ondanks dat er naar de overheid wordt gekeken, vindt ook een steeds groter aantal van de ondernemingen dat het bedrijfsleven moet voorlopen op particulieren als het gaat om verduurzaming: drie jaar geleden vond 62% dit en nu maar liefst 75%. “Opvallend is dat verduurzaming belangrijker wordt gevonden dan het zoveel mogelijk winst behalen,” stelt Laurens de Vos. “Op de stelling: Het creëren van duurzame impact is belangrijker van winstmaximalisatie zegt 62% van de ondervraagden het hiermee eens te zijn, drie jaar geleden was dat nog 47%.”
Over het onderzoek
ING heeft dit onderzoek laten uitvoeren door onafhankelijk onderzoeksbureau DVJ Insights onder een representatieve steekproef over alle sectoren van ca. 200 Nederlandse bedrijven van 50 tot 1.000 medewerkers. De resultaten zijn gewogen naar omvang van de bedrijven (gemeten in aantal werknemers). Het onderzoek vond in februari-maart 2023 plaats.
Blijf op de hoogte met de nieuwsbrief. Meld je hier aan.
( Je kunt ons ook steunen door lid te worden of te doneren )
