In 2030 kopen we alleen nog elektrische auto's en in 2050 gebruikt niemand meer aardgas. Althans, dat is de Haagse wens. Als het maar elektrisch is, dan is het schoon is het idee. En zolang we alle stroom die we nodig hebben ook opwekken met wind en zon klopt dat ook. Maar daarmee zijn we er nog niet.
Uit Den Haag zijn we ondertussen wel gewend dat de pers met pakkende oneliners wordt bestookt die bij nader onderzoek toch wel wat realiteitszin missen. Dat volledig elektrisch rijden in 2030 is er zo een.
De TU Eindhoven heeft er een tijdje geleden stevig aan gerekend. Zij komen met een ingewikkeld model uit op 88%: van elke 100 nieuw gekochte auto's zouden er in 2030 88 elektrisch zijn. Het gepubliceerde document geeft echter geen inzicht in hoe de berekening tot stand is gekomen.
Daarom zijn we zelf aan het rekenen geslagen. Daarbij nemen we de werkelijkheid van nu als uitgangspunt. In die werkelijkheid gaan traditionele, fossiele auto's steeds langer mee: bijna 18 jaar nu.
Daarvan rijden er in Nederland 8,1 miljoen rond, worden er jaarlijks zo'n 450.000 nieuw verkocht, 200.000 gesloopt en 300.000 geëxporteerd. Ook werden 170.000 gebruikte auto's geïmporteerd. Bij elkaar levert dat een saldo op van ca 120.000 extra (fossiel aangedreven) auto's. De totale verkoop van elektrische auto's bedroeg dit jaar 6000. Dat zijn allemaal auto's met batterijen; hybride wordt dank zij de nieuwe belastingregeling zo goed als niet meer verkocht.
Om in de buurt van de cijfers van TU Eindhoven te komen moet je rekenen met een jaarlijkse afname van de verkoop van fossiele auto's met 20% en een toename van de verkoop van elektrische auto's met 50% per jaar. En dat 12 jaar lang achter elkaar.
Maar daarmee zijn we er nog niet. Elektrische auto's hebben laadpalen nodig. Daarvan staan er nu zo'n 30.000, wat volgens veel elektrische rijders nauwelijks toereikend is en wat technisch en organisatorisch al een hele toer was. Dat zouden er over 12 jaar zo'n 750.000 moeten zijn. En om 3 miljoen elektrische auto's schoon te voeden zijn er 11 windparken van het type Amalia nodig, of 50 vierkante kilometer zonnepanelen. Ter vergelijking: we beschikken vandaag over ca 20 km2. Dat wordt dus elk jaar een windpark bouwen of 4 km2 zonnepanelen leggen. Extra.
Nog meer stroom nodig
En dan willen we met z'n allen ook nog van het gas af. Of we ons nu massaal warm gaan houden met warmtepompen of met infrarood panelen (die daar eigenlijk niet eens zo geschikt voor zijn), ook dat kost bakken extra stroom. Voor een gemiddeld gezin kan het stroomverbruik makkelijk verdubbelen of zelfs verdrievoudigen.
Het produceren van die stroom is op zich geen probleem, om dat klimaatveilig te doen is een heel ander verhaal. En zelfs als we ieder jaar een windpark uit de zee kunnen stampen is er voorlopig nog extra fossiele opwekcapaciteit nodig voor als het niet waait en de zon niet schijnt.
Ja, je kunt al die autobatterijen in theorie gebruiken voor opslag. Maar dan moeten ze wel allemaal in een stopcontact zijn ingeplugd. We rekende hiervoor met een stopcontact per vier auto's, en dan moeten er de komende 12 jaar al elke maand meer dan 5000 bijkomen.
Wie kan dat betalen
Ten slotte ziet de consument een stapeling van grote investeringen op zich af komen. Elektrische auto's zijn nog steeds duur en gebruikt nog niet voorhanden. De verwarming vervangen is eveneens een forse investering. Om die kosten beheersbaar te houden zou eerst de isolatie van de woning optimaal moeten zijn. Ook dat kost, soms veel, geld. Zonder gas moet je ook elektrisch gaan koken. En dan zijn er ook nieuwe apparatuur, potten en pannen nodig.
Dat komt allemaal op mensen af van wie een flink deel de hypotheek van hun huis nog steeds onder water staat, die fors ingeteerd zijn op hun reserves of die helemaal niet meer hebben. Tegelijkertijd wordt het steeds moeilijker om geld te lenen en gaan de kosten voor studie en zorg fors omhoog. Ten slotte vergrijst de samenleving en worden pensioenen steeds schraler.
Kortom, als ik vooruit kijk op basis van de realiteit van vandaag zie ik dat allemaal nog niet gebeuren. Jazeker is het goed en nodig om onze energiehuishouding fors op te schonen en de economie eindelijk duurzaam in te richten. Maar we lopen nu aan tegen de gevolgen van jarenlang verwaarlozen van de grote middenklasse die het leeuwendeel van de geschetste veranderingen moet gaan dragen. Die is al lang uit de achteruitkijkspiegel van de Teslageneratie verdwenen en kan de achterstand zonder hulp niet meer inhalen. Dus rijdt die grote groep ook in 2030 nog in een oud dieseltje rond en stookt haar gas voor de vogeltjes als we daar niet eerst iets aan doen. En ook dat zie ik voorlopig nog niet gebeuren.
Peter van Vliet