Burgers kun je via burgerfora beter betrekken bij de vormgeving en uitvoering van het Nederlandse klimaatbeleid. Burgerfora kunnen zo een waardevolle bijdrage leveren aan onze democratie. Voor succes is noodzakelijk dat aan een aantal randvoorwaarden wordt voldaan en dat van ieder initiatief geleerd wordt. Dat concludeert een onafhankelijke adviescommissie onder leiding van voormalig ombudsman Alex Brenninkmeijer, die de afgelopen maanden onderzoek deed naar de mogelijke inzet van burgerfora bij het klimaatbeleid.
De commissie adviseert het nieuwe kabinet om in de komende jaren vorm te geven aan een sterke betrokkenheid van burgers bij het klimaatbeleid. Brenninkmeijer: “Aan de formatietafel maken politici keuzes om recht te doen aan de sociale kant van het klimaatbeleid. Wij roepen deze politici op om burgers serieus te betrekken, en zo ervaring op te doen met het burgerforum ter versterking van onze democratie.”
Succesvolle inzet burgerforum vereist aandacht voor de manier waarop
Om een burgerforum succesvol te laten zijn, moet worden voldaan aan een aantal belangrijke voorwaarden. De commissie noemt de volgende voorwaarden: de juiste vragen moeten worden gesteld, vooraf moet duidelijk afgesproken zijn wat betrokken politici met de uitkomsten van het burgerforum gaan doen, het burgerforum moet representatief samengesteld zijn en beschikken over de nodige middelen om gelijkwaardige deelname mogelijk te maken, er moet een goede verbinding zijn tussen de deelnemers aan het forum en het brede publiek en het proces moet goed ondersteund worden. Een burgerforum mag niet vrijblijvend zijn. Daarom is essentieel dat in de politieke besluitvorming de voorstellen uit het forum afgewogen worden en dat serieuze opvolging gewaarborgd is.
Leren en onderzoeken
Effectieve en bredere inzet van burgerfora vraagt om een structurele benutting van de kennis over burgerfora en het leren in een netwerk van relevante partijen op lokaal, regionaal en nationaal niveau. Belangrijk is dat daarin voortgebouwd wordt op bestaande kennis en ervaring en dat er ruimte is voor leren van fouten. Leren over burgerfora kan niet los gezien worden van de bredere ontwikkeling van burgerparticipatie. De commissie stelt daarom voor om een forum te organiseren van vele betrokkenen bij burgerparticipatie – in de eerste plaats burgers – die samen een voorstel ontwikkelen voor een structuur en werkwijze waarin participatie gemonitord wordt en waarbinnen kennis ontwikkeld en gedeeld wordt.
Over het burgerforum
Een burgerforum is een intensieve vorm van burgerparticipatie waarbij een min of meer representatieve groep burgers, vaak geselecteerd door middel van loting, in gesprek gaat en met adviezen komt over een voorgelegd vraagstuk. Een burgerforum heeft een doorlooptijd van ongeveer 6 maanden met bijeenkomsten verspreid over meerdere dagen of weekenden. Tijdens deze bijeenkomsten doorlopen de deelnemers een intensief proces van informatieverzameling en dialoog om tot een gezamenlijk oordeel te komen over de vraag die op tafel ligt. In binnen- en buitenland zijn er al aansprekende voorbeelden van burgerfora.
Over de commissie
De Tweede Kamer heeft met een motie opgeroepen om de toepassing van burgerfora in het klimaatbeleid te onderzoeken. Het kabinet gaf hieraan uitvoering door een onafhankelijke adviescommissie in te stellen met enkele academici en praktijkdeskundigen op het terrein van deliberatieve democratie, maatschappelijke dialoog en burgerparticipatie. Meer informatie over de commissie is te vinden op www.BetrokkenBijKlimaat.nl.
