Op 16 januari wordt Buy Social officieel gelanceerd als platform voor sociaal inkopen. Wat is daar anders aan dan duurzaam inkopen? Eigenlijk niet zo veel, blijkt uit een rondgang. Alleen ligt de lat hoger, zowel op de sociale en maatschappelijke kant, als bij milieu, energie en klimaat. Buy Social is dus eigenlijk compleet duurzaam, waarbij bedrijven niet alleen minder slecht willen zijn, maar expliciet een positieve impact willen hebben.
Sociaal ondernemen is ondernemen met een maatschappelijke missie, lezen we op de website van Social Enterprise NL, een van de initiatiefnemers, samen met Social Impact Factory. Sociaal ondernemers zoeken innovatieve oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. Zoals: wat te doen met de 27.000 jongeren die jaarlijkse vroegtijdig school verlaten? Of de 2 miljoen Nederlanders die vereenzamen? Maar ook: hoe versnellen we de achterblijvende groei van duurzame energie of hoe creëren we banen voor mensen die aan de andere kant van de wereld in armoede leven?
Een sociale onderneming levert net als elke andere onderneming een product of dienst en heeft een verdienmodel. Winst is echter niet het hoofddoel; geld is een middel om de missie te bereiken. Sociale ondernemingen acteren ook sociaal: ze zijn transparant in wat ze doen en met wie ze dat doen. Stakeholders worden betrokken: werknemers, investeerders, klanten en toeleveranciers. Het doel van de sociale onderneming is maatschappelijke meerwaarde creëren, ook wel ‘impact’ genoemd. Die impact kan heel divers zijn, en in sommige gevallen worden verschillende soorten van impact gecombineerd, bijvoorbeeld geen CO2 uitstoot en arbeidsparticipatie.
Waarom sociaal inkopen?
Voor steeds meer bedrijven is alleen winst maken niet meer voldoende. Het bereiken van maatschappelijke waarde of impact wordt steeds belangrijker. Een manier om impact te creëren is door in te kopen bij sociale ondernemingen. Door diensten en producten af te nemen bij sociale ondernemingen kunnen bedrijven hun impact vergroten en bijdragen aan het oplossen van maatschappelijke uitdagingen.
Ook overheden kunnen impact maken door in te kopen bij sociale ondernemingen. Sociale ondernemingen bieden vaak oplossingen voor uitdagingen waar overheden aan werken. Bijvoorbeeld het creëren van banen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, minder fijnstof in de lucht door schoner vervoer of minder afval.
Wat doet Buy Social?
Buy Social stimuleert sociaal inkopen door te informeren, te inspireren en te begeleiden. Het brengt vraag en aanbod bij elkaar door sociaal ondernemers te laten pitchen voor een groep van potentiele klanten. En door het delen van best practices in het Buy Social Leernetwerk wordt zichtbaar welke voordelen sociaal inkopen oplevert voor bedrijven en overheden.
Sociale ondernemingen staan vaak niet op de radar als leverancier. Dat vergt actie van beide kampen: voor sociale ondernemingen is het de uitdaging ervoor te zorgen dat potentiële klanten hen weten te vinden. En inkopende organisaties moeten verder kijken dan hun vaste contacten en zich breder oriënteren op mogelijke leveranciers. Dat gaat vaak niet zonder slag of stoot.
Het kan zijn dat het management of collega’s nog niet overtuigd zijn van de sociale onderneming. Ze willen bijvoorbeeld antwoord op de volgende (terechte) vragen: waarom switchen naar een andere leverancier? Is die nieuwe wel zo goed als de oude? Wat is die maatschappelijke impact dan precies? Een goede manier om die vragen te beantwoorden is hen zelf kennis te laten maken met de sociale onderneming, bijvoorbeeld via een interne presentatie of een bezoek aan hun locatie.
Soms is er bij een sociaal inkoopproces interne samenwerking nodig tussen verschillende afdelingen (marketing, operatie, logistiek, juridisch, HR, etc.). Bijvoorbeeld omdat het in een pilotvorm plaatsvindt, of omdat de HR manager geïnteresseerd is in de arbeidsparticipatie die het oplevert.
Duurzaamheid werkt
Bart Vos is sinds 2003 (NEVI) hoogleraar Inkoopmanagement aan de Universiteit van Tilburg, met maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI) als een van zijn speerpunten. Ook hij ziet dat duurzaamheid werkt: ‘De bedrijven uit de Dow Jones Sustainability Index presteren financieel beter dan bedrijven daarbuiten. Ook is er een verband met het innovatieve vermogen van bedrijven. Je kan niet aan maatschappelijk inkopen doen, zonder innovatief te zijn. En dan bedoel ik niet per se het ontwikkelen van nieuwe producten of diensten, maar het kan ook gaan om proces-innovatie. MVI betekent namelijk dat het inkoopproces echt op een andere manier moet worden vormgegeven.’
De sleutel ligt bij bedrijven
Er zijn drie groepen die invloed hebben op verdere groei van MVI. Vos: ‘In de eerste plaats het management van (grote) bedrijven. Daarvan zijn Polman (Unilever) en Sijbesma (DSM) goede voorbeelden. Daarnaast de werknemers zelf, dus van onderop. En als derde kan druk van buitenaf een rol spelen, via klanten of pressiegroepen. Ik vind dat de sleutel uiteindelijk bij de bedrijven zelf ligt. Dat ze zelf zeggen: maatschappelijke waarde meewegen bij inkoop vinden wij belangrijk.’ Daarvoor kun je nu dus terecht op Buy Social.