In het programma vroege vogels van 20 december hoorde ik Jan Paul van Soest pleiten voor CO2 belasting. Het is een idee dat al jaren door bijna iedereen behalve de steenkoolindustrie wordt gepropageerd. Ook professor Klaas van Egmond hield er op 19 oktober een warm pleidooi voor tijdens een discussieavond van het platform Duurzame en Solidaire economie (DSE). Zelfs de jongens van Big Fossil in de VS zouden er voor zijn. Waarschijnlijk omdat ze dan met hun schaliegas beter tegen de steenkool kunnen concurreren. Het zou duidelijkheid scheppen en eerlijk zijn en bovendien uiterst effectief om de transitie naar duurzame energie te bespoedigen. Immers een CO2 belasting zou niet op duurzame energie kunnen worden geheven. Er zit twee keer maar aan dit idee. Ten eerste zou het internationaal moeten gelden omdat de handel in fossiele energiedragers geen grenzen kent en ten tweede zou het een aanzienlijk bedrag moeten zijn.
Internationale afspraken maken over belastingen lukt al jaren niet en is ook in Parijs niet gelukt. Op het gebied van belastingen is ieder land eigen baas en dat zal wel zo blijven.
Op dit moment gelden her en der CO2 belastingen van ongeveer € 6 per ton. De Europese Commissie stelt voor om dit naar €20 per ton te verhogen. Maar volgens v Soest zou het minstens naar €50 en eigenlijk naar € 100 per ton moeten gaan. Ik kan me bij dit getal niet zo veel voorstellen. Onze economie wordt niet afgerekend in tonnen CO2. De benzine gaat in liters, de olie per barrel, het gas per m3 en de stroom per kWh. De prijs van kolen wordt wel per ton uitgedrukt maar dat is alleen belangrijk voor kolencentrales omdat verder niemand meer direct zelf met kolen werkt.
Daarom heb ik maar eens uitgerekend wat het zou betekenen voor normale gebruikers van benzine, gas en stroom als een heffing van €100 per ton CO2 zou woorden doorberekend in de prijzen. (Omdat we in 2016 nieuwe tarieven krijgen kunnen de cijfertjes iets afwijken).
| Brandstof | CO2 uitstoot | Accijns/energiebelastingIncl opslag x BTW (2016) | CO2 belastingà €100/ton |
| Benzine | 2,5 kg/l(0,25kg/kWh) | 74 cent/liter (7,4/kWh) | 25 cent/liter(2,5 cent/kWh) |
| Gas | 2 kg/m3(0,22kg/kWh) | 20 cent/m3(2,2cent/kWh) | |
| Klein tot 170.000m3 | 29 cent/m3 (3,15 cent/kWh) | ||
| Middel tot mln m314 miljard m3 | 8,5 | ||
| Groot18 miljard m3 | 3 | ||
| Elektriciteit | 0,6 kg/kWh | 6 cent/kWh | |
| Klein tot 10.000 kWh | 15 | ||
| Middel tot 50.000 kWh15 miljard kWh | 6 | ||
| Groot74 miljard kWh | 1,5 | ||
| Kolen | 3,7 kg/kg | Vrijstelling |
Daarbij valt op dat we als particuliere kleinverbruikers van fossiele brandstoffen al beduidend meer energiebelasting inclusief opslag voor duurzame energie en BTW betalen dan een CO2 heffing van €100/ton tot gevolg zou hebben.
Voorts valt op dat de huidige belasting op stroom per kWh energie 4,8 keer zo hoog is als voor dezelfde hoeveelheid energie uit gas. Bij toepassing van CO2 belasting zou die verhouding worden verlaagd tot 2,7 Deze laatste verhouding zou een betere stimulans zijn voor de vervanging van gaskachels door warmtepompen.
Het gebruik van kolen voor opwek van elektriciteit is vrijgesteld of beter gezegd doorgeschoven naar de belasting op elektriciteit. Dat is logisch anders wordt twee keer betaald. Vreemd genoeg betalen we die belasting echter ook voor groene stroom en dat is volgens mij onzinnig.
Ten slotte valt op dat de middel- en grootgebruikers van stroom en gas nu aanzienlijk minder energiebelasting betalen dan de heffing van CO2 belasting à €100/ton zou betekenen.
Onder die middelgrote gebruikers zitten ook alle kantoren en winkels, waar gigantische hoeveelheden worden verspild door inefficiënte verlichting of door de deuren wagenwijd open te zetten.
Mijn conclusie is dat het helemaal niet nodig is om een CO2 belasting in te voeren. Het probleem is niet dat er te weinig belasting wordt geheven, maar dat er te veel vrijstelling aan de grootste verbruikers wordt verleend. Het is volgens mij dan ook veel simpeler om de vrijstelling van de energiebelastingen voor middel en grootverbruikers af te schaffen, dan een nieuw systeem van CO2 taks in te voeren. Overigens zou ik er niks op tegen hebben als de vrijstelling geleidelijk werd afgeschaft over een periode van maximaal vijf jaar, al of niet gecombineerd met een verlichting van de loonbelasting of winstbelasting maar dan wel met een duidelijk plan voor volledige afschaffing zodat bedrijven kunnen anticiperen.
Bovendien is er geen CO2 belasting nodig om de energiebelasting op duurzame elektriciteit helemaal af te schaffen. Dat moet dan niet alleen voor coöperatie deelnemers aan PV centrales zijn maar ook voor andere klanten die groene stroom of groen gas bij hun leverancier kopen. Dat zou een enorme stimulans zijn voor de grote energieleveranciers om van kolencentrales over te schakelen naar duurzame energie.
Het stoppen met de belastingontheffing voor middel- en grootgebruikers (lees subsidie) zou grote gevolgen hebben. De energierekeningen van de bedrijven zouden omhoog vliegen en met handhaving van de Wet Milieubeheer zou dit betekenen dat de bedrijven als de wiedeweerga moeten gaan investeren in isolatie, efficiëntie en duurzame energieopwekking. Als ze niet zelf gaan opwekken zouden ze groene stroom willen gaan kopen, waardoor ook de energieleveranciers in duurzame opwekking zullen gaan investeren. Een dergelijke investeringsgolf zou onze economie goed doen. Al deze investeringen verdienen zich dan binnen 6 jaar terug. Bedrijven die dit niet kunnen opbrengen verdienen het ook niet om overeind te blijven omdat die eigenlijk geld verdienen ten koste van het klimaat. Zij plegen roofbouw op de toekomst, daartoe aangespoord door ons absurde belastingstelsel.
Bij onmiddellijke opheffing van de vrijstellingen zou er volgens onderstaande tabel een lastenverzwaring van €19 miljard per jaar voor het bedrijfsleven ontstaan. Ik kan er een miljard naast zitten omdat het CBS geen actuele verbruikscijfers geeft die corresponderen met de categorieën die horen bij de verschillende belastingschijven.
| Gas | verbruik | Vrijstellingen* | Totaal miljard |
| middel | 14 miljard m 3 | € 0,215 | € 3 |
| Groot | 18 miljard m3 | €0,26 | € 4,7 |
| Elektriciteit | |||
| Middel | 15 miljard kWh | 0,09 | €1,35 |
| Groot | 74 miljard kWh | 0,135 | €10 |
| €19 miljard |
*vrijstelling is gedefinieerd als het verschil met het tarief voor de kleingebruiker
Op ons totale BNP van 900 miljard is 19 miljard maar 2 % . Het BNP zal er niet onder lijden want omdat de bedrijven zullen gaan investeren om deze lastenverzwaring ongedaan te maken, betreft het slechts een interne verschuiving ten gunste van de bouw en de duurzame energie sector.
Ik zou zeggen gewoon doen!
Han Blok