Na een sterke daling begin 2020 is de wereldwijde uitstoot van CO2 weer terug op het oude peil. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het Internationale Energieagentschap.
In 2020 veroorzaakte de pandemie een gemiddelde daling van de uitstoot met 6 procent. Maar dat cijfer maskeert grote variaties, stelt het Energieagentschap. Na een dieptepunt in april herstelden de wereldwijde emissies zich immers snel, en in veel economieën stijgt de uitstoot nu weer boven het niveau van voor de pandemie.
Waarschuwing
“Het herstel van de wereldwijde uitstoot tegen het einde van 2020 is een duidelijke waarschuwing dat er niet genoeg wordt gedaan om de transitie naar schone energie wereldwijd te versnellen”, zegt Fatih Birol, hoofd van het IEA. “Als regeringen niet snel handelen met het juiste energiebeleid, dreigen ze de historische kans te verkwanselen om van 2019 de definitieve piek in wereldwijde uitstoot te maken”.
Birol verwijst daarmee naar de enorme herstelpakketten die regeringen wereldwijd hebben goedgekeurd om hun economie er na de coronacrisis bovenop te helpen.
“In maart 2020 drong het IEA er al bij regeringen op aan om schone energie centraal te stellen in die stimuleringsplannen om een duurzaam herstel te garanderen”, zegt hij. “Maar onze cijfers laten zien dat we terugkeren naar koolstofintensief zakendoen. Dit jaar is cruciaal voor internationale klimaatactie, maar de nieuwe cijfers herinneren ons scherp aan de enorme uitdaging waarmee we worden geconfronteerd bij de snelle transformatie van het wereldwijde energiesysteem.”
Korte termijn
De uitstoot van China is een teken aan de wand. China was de eerste grote economie die uit de pandemie kwam en de beperkingen terugschroefde. Daardoor nam de economische activiteit weer toe, en daarmee ook de uitstoot, die met 0,8 procent steeg tegenover eind 2019.
De uitstoot in de Verenigde Staten is in 2020 wel met 10 procent gedaald tegenover 2019, maar ook dat cijfer verbergt een groei op maandbasis. Na een dieptepunt in het voorjaar begon de uitstoot opnieuw te stijgen, om in december op het punt van 2019 uit te komen.
“Als de huidige verwachtingen van wereldwijd economisch herstel dit jaar worden bevestigd en er geen grote beleidswijzigingen komen in de grootste economieën ter wereld, zullen de wereldwijde emissies dus waarschijnlijk weer toenemen in 2021”, stelt de IEA.
Optimisme
Toch zijn er ook nog redenen voor optimisme, zegt Birol. Zo heeft China ambitieuze doelstellingen voor koolstofneutraliteit aangenomen, heeft de nieuwe Amerikaanse regering zich weer aangesloten bij het Klimaatakkoord van Parijs en gaat de Europese Unie door met haar Green Deal en duurzame herstelplannen. De IEA wijst ook op het grote succes van India met hernieuwbare energie en de nakende klimaattop in Groot-Brittannië, die voor een wereldwijd momentum zou kunnen zorgen.
In totaal daalde de wereldwijde uitstoot in 2020 met bijna 2 miljard ton, de grootste absolute daling sinds de Tweede Wereldoorlog. Meer dan de helft daarvan was te wijten aan een lager olieverbruik voor wegvervoer en luchtvaart.
De wereldwijde uitstoot van de elektriciteitssector daalde in 2020 met 450 miljoen ton. Dit was deels het gevolg van een lagere elektriciteitsvraag, maar ook te danken aan de groei van wind- en zonne-energie.
Als de wereld de klimaatdoelstellingen van de Overeenkomst van Parijs wil halen, met name om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder de 2 graden Celsius te houden, moet de uitstoot van de elektriciteitssector elk jaar met ongeveer 500 miljoen ton krimpen. Een nog grotere jaarlijkse daling van de uitstoot door elektriciteitsopwekking zou nodig zijn om de wereld op het pad te brengen in lijn met een opwarming van 1,5 ° C.
