Nu veel huishoudens in de penarie zitten vanwege de hoge gasprijzen, ligt de vraag voor de hand of we dit hadden kunnen voorkomen. Mijn antwoord is, ja!
In de regio waar ik woon zijn twee gemeentes met bij elkaar 16.500 huishoudens. De meeste lokale partijen zijn fel tegenstander van windturbines, terwijl daar wel genoeg ruimte voor is. De argumenten zijn vooral van het soort NIMBY en verder beweert men geluidsoverlast en horizonvervuiling. Diezelfde partijen zijn dan wel voorstander van verbreding van een drukke provinciale weg die nu al minstens twee keer zo veel geluid produceert.
Stel dat alle 16,500 huishoudens in de beide gemeentes van het gas af waren gegaan door de aanschaf van warmtepompen, dan zou daar in de wintermaanden veel extra stroom voor nodig zijn geweest. Om precies te zijn 16.500 x 2500 kWh verdeeld over de vier wintermaanden. Die hoeveelheid stroom zou met 4 à 5 grote windturbines langs de provinciale Maas en Waal-weg met een totale capaciteit van 17 MW geleverd kunnen zijn. Dat zou dan een investering van ruim €25 miljoen betekent hebben. Het afschrijven van die investering en de onderhoudskosten komen neer op een kostprijs voor windenergie van 7 cent per kWh (afgezien van belastingen). Dit zou dat gemiddeld per woning zijn uitgekomen op €175 voor het verwarmen van de woning gedurende de winter.
Bij de huidige gasprijzen van €1,75 (zonder belastingen en opslagen) en gemiddeld 1400 m3 gasgebruik per huishouden in de winter kost dat nu € 2.450. Dat is 14 keer zo veel! Vermoedelijk wordt het nog meer. (In dit fictieve voorbeeld heb ik gasgebruik door bedrijven niet meegerekend.)
Omdat ongeveer 20% van ons totale gasverbruik Russisch gas betreft, wordt ook ongeveer 20% van onze uitgaven voor gas via Gazprom gebruikt om het Russische leger te financieren. Voor heel Europa geldt dat we voor 40% van het gasgebruik afhankelijk zijn van Rusland. Dat betekent nu dus circa €400 miljard per jaar financiering van het Russische leger door Europa.
Hadden we die hoge gasprijzen vooraf kunnen voorzien?
Ja! Als je stopt met de gaswinning uit eigen bodem, stopt met steenkool en stopt met kernenergie, zonder met een gelijk tempo in te zetten op isolatie, efficiëntie verbetering, wind en zon in de veronderstelling dat we het gat tijdelijk wel kunnen dichten met gascentrales, mag je toch verwachten dat de vraag naar gas enorm toeneemt en dat dit gas dan vanuit het buitenland geïmporteerd moet worden.
Dat wisten we ook wel, want de grote gasleveranciers hebben niet voor niets een heel stelsel van aardgasleidingen dwars door Europa aangelegd. We hadden ook kunnen weten dat de prijs van dergelijke grondstoffen op de wereldmarkt niet alleen wordt bepaald door de kosten van winning en transport, maar vooral door de verhouding tussen vraag en aanbod. Dit hadden we namelijk al meer dan 75 jaar ondervonden met de prijzen voor olie, maar we kennen dat prijsmechanisme ook van zuivelproducten, vlees en fruit en helaas ook van huizen. Het is dus helemaal niets nieuws.
Hadden we kunnen weten dat de Russen niet aardig voor ons zouden zijn?
Ook hier is het antwoord volmondig, Ja! Rusland is voor dertig procent van de staatsinkomsten afhankelijk van export van olie en gas. Als de Westerse landen om de één of andere reden, bijvoorbeeld vanwege de inname van de Krim, Rusland straffen met sancties zal het dit willen compenseren met meer inkomsten uit gas en olie. Bovendien zijn de verhoudingen tussen het Westen en Rusland nooit erg prettig geweest en is Putin al 23 jaar aan de macht en heeft die nooit onder stoelen of banken gestoken dat hij het grote imperium weer wilde herstellen door de afvallige deelstaten terug te veroveren.
Kortom het is onze eigen stomme schuld. We hadden onszelf nooit afhankelijk moeten laten worden van een dictator die daar later misbruik van zou kunnen maken. En we hadden nooit moeten stemmen op al die lokale politieke partijen die op grond van kortzichtigheid, leugens en valse NIMBY argumenten geen windturbines willen.
Helaas en met dank aan alle politieke partijen die dit NIMBY beleid hebben gesteund en ook aan al de waterschappen en 120 gemeenten die direct contracten met Gazprom hebben gesloten...
Veel succes straks in het stemhokje.
Han Blok
