Visieloos beleid, falende overheidsdiensten en partijschandalen zijn in Nederland kennelijk een recept om verkiezingen mee te winnen. En aan klimaat en duurzaamheid hebben de meeste Nederlanders geen boodschap.
De samenvatting van de verkiezingsuitslag geeft niet veel hoop voor duurzaamheid en klimaat. GroenLinks en de Partij voor de Dieren halen samen de omvang van GroenLinks van vóór de verkiezingen niet eens.
Pleister op de wond is de forse groei van D66, dat een stevig groen programma heeft. De grote vraag is natuurlijk wat daarvan overeind blijft in de onderhandelingen. En vervolgens in de uitvoering, als Rutte aan het roer blijft.
Open deur voor kernenergie
Kernenergie is terug op de agenda, en dat is slecht nieuws. Zowel VVD als CDA willen meer kerncentrales en D66 laat de deur op een kier met een paar mitsen en maren. De ervaring leert dat juist mitsen en maren de eerste slachtoffers van compromissen zijn. Politieke oppositie ertegen is bij voorbaat kansloos met een gespleten groen blok waar nieuwkomer Volt ook voorstander van kernenergie is. Maar het kan weer druk worden op het Malieveld.
Rechtse kern
De forse groei van uiterst rechts naar bijna 20% van de zetels is een maatschappelijke factor om blijvend rekening mee te houden. De rechtse kern van klimaat- en corona-ontkenners blijkt ontvankelijk voor desinformatie en kan blijvend zorgen voor pogingen om de samenleving te destabiliseren.
Ik haalde al eerder het gezegde aan dat stelt dat een land de leider krijgt die het verdient. Dit is het land waar even aftreden en verder gewoon doorgaan een strategie is die loont. Het land waar we corona heel erg vinden (maar niet heus, want we moeten wel kunnen feesten) en klimaatverandering heel belangrijk (zolang we wel nog voor een prikje naar Thailand of de wintersport kunnen vliegen). Waar de rijksten en grote bedrijven nauwelijks belasting betalen en waar we ziekenhuizen failliet lieten gaan. Het land waar veel burgers hun persoonlijke vrijheid belangrijker vinden dan het risico om hun naaste dodelijk te besmetten.
Niet gekozen
Ondanks het houden van verkiezingen heeft Nederland niet gekozen voor de radicale verandering die nodig is voor een duurzame toekomst. Want in het land waar zelfs incompetentie geïnstitutionaliseerd lijkt, maakt het de zelfgenoegzame burgerij niet uit of haar leiders falen en of hun instituties er een potje van maken. Als het erop aan komt worden de verantwoordelijken toch weer beloond met een extra termijn op het pluche.
De vos mag weer vier jaar in het kippenhok overnachten en 17 maart 2021 zien we wellicht terug in de geschiedenisboeken als de dag waarop Nederland definitief naliet om voor een groene en klimaatveilige toekomst te kiezen. Hoe leg je dat uit aan je kleinkinderen?
Peter van Vliet
