• Service
  • Over ons
  • Leden
  • Vacatures
  • Contact
Duurzaamnieuws
  • Home
  • Nieuws
  • Kort nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Klimaat
  • Economie
  • Vakantie
  • Corona
  • Kantelpunten
  • Zoek
  • Menu Menu

De Dunkelflaute: wat is dat precies?

21 september 2017|doorredactie|inenergie

dunkelflauteDunkelflaute is een van oorsprong Duitse term voor het samenvallen van ‘Dunkelheit’ (duisternis) en ‘Windflaute’ (windstilte). In steeds meer landen begint men zich te realiseren dat perioden van Dunkelflaute binnenkort een bedreiging kunnen gaan vormen voor de levering van elektriciteit. We stappen immers massaal over op windmolens en zonnepanelen, die vrijwel geen energie leveren als het niet waait of als er niet voldoende zonlicht is. Wat kunnen we doen om ook tijdens dagen van Dunkelflaute nog stroom te kunnen gebruiken?

Toenemende afhankelijkheid van wind en zon

Volgens de prognose in de Nationale Energieverkenning 2016 moet in 2035 een kwart van de energie in Nederland duurzaam worden opgewekt. Dit zal in de jaren daarna alleen maar verder worden uitgebreid. Deze plannen sluiten aan bij een wereldwijde beweging in de richting van duurzame energie: de energietransitie. Vervuilende energiecentrales die fossiele brandstoffen verbranden moeten wijken voor alternatieven die niet of minder schadelijk zijn voor het milieu. In Nederland wordt daarbij vooral ingezet op windmolens en zonnepanelen. De ‘brandstof’ voor deze energie-opwekkers is gratis en stoot niets uit. Dat klinkt ideaal, maar er kleeft ook een groot nadeel aan deze manier van energie opwekken: je bent afhankelijk van het weer. Geen wind of zon betekent geen stroom. Als in 2035 onze energie voor een groot deel uit wind en zonlicht moet komen, dan kan een Dunkelflaute voor een tekort aan elektriciteit zorgen.

Dunkelflaute in de koude wintermaanden

Dunkelflaute komt het meeste voor tijdens de winter. Dit komt door de kortere dagen en lagere temperaturen, waardoor enerzijds de energievraag toeneemt en er anderzijds met name door zonnepanelen minder elektriciteit wordt opgewekt. Als het donker of nevelig is, of er ligt sneeuw op de zonnepanelen, en daarnaast staat er ook een zeer zwakke wind, dan kunnen windmolens en zonnepanelen niet meer aan de vraag naar elektriciteit voldoen. In België traden in de winter van 16/17 negen van zulke dagen van Dunkelflaute op. Ook in andere landen werden meerdere dagen van Dunkelflaute gemeten.

Hoe kunnen we omgaan met de Dunkelflauten tijdens de energietransitie?

Afgelopen winters hadden de Dunkelflauten nog geen ernstige gevolgen, er zijn nog genoeg conventionele energiecentrales die het energietekort kunnen opvangen. Echter worden steeds meer kolen-, gas- en kerncentrales gesloten. Dit gebeurt onder politieke druk, maar ook omdat ze simpelweg niet meer rendabel zijn tegenover gesubsidieerde groene alternatieven. Bovendien zijn de meeste maatschappijen huiverig om nog te investeren in iets wat de komende jaren waarschijnlijk moet verdwijnen. Als straks de meeste van deze centrales zijn gesloten, hebben we niets meer om op terug te vallen tijdens de Dunkelflaute. Veel landen nemen daarom maatregelen om een minimum aan capaciteit beschikbaar te houden in geval van nood. In Engeland wordt bijvoorbeeld de energielevering jaren van tevoren aangekocht in een veiling, zodat de energiecentrales zeker zijn van hun inkomsten en open blijven. Los van de hoge kosten is er veel bezwaar tegen het openhouden van vervuilende centrales, maar kunnen we wel anders?

meewind 23 02

Groene oplossingen voor de Dunkelflaute

Het probleem van de Dunkelflaute wordt door vrijwel iedereen onderkend, ook door grote voorstanders van groene energie. Maar wat is de beste oplossing voor dit probleem, het liefst zonder het milieu daarmee te belasten? Er worden vele maatregelen geopperd die meestal gaan over het opslaan van energie, het aansturen van de vraag of zeer geïnternationaliseerde energienetwerken. Het opslaan van dergelijke hoeveelheden energie is voorlopig echter nog niet mogelijk, er wordt nog volop geëxperimenteerd met diverse opslagmethoden. Het aansturen van de vraag wordt nu al toegepast, bijvoorbeeld met variabele energietarieven. Deze methode zal echter niet op zichzelf het tekort tijdens een Dunkelflaute kunnen oplossen. Tot slot wordt er veel gesproken over een internationaal netwerk van groene energie, zodat een Dunkelflaute op een bepaalde locatie kan worden opgevangen door andere locaties waar het wel waait of waar wel de zon schijnt. Studies hebben echter uitgewezen dat een Dunkelflaute soms ook vrijwel heel Europa kan beslaan, waardoor deze maatregel niet volledig waterdicht is.

Reservecapaciteit door middel van systeemcentrales

Vooralsnog is het gebruik van een conventionele kolen-, gas- of kerncentrale de meest betrouwbare en direct in te passen oplossing voor een Dunkelflaute. Mede hierom hebben veel landen wetten ingesteld die een minimum aantal van deze centrales open moeten houden om zo tekorten te voorkomen. Uiteindelijk willen we juist af van deze centrales, maar zolang er geen geschiktere alternatieven zijn blijven we erop aangewezen. Wel kunnen we er voor kiezen om de minst vervuilende soort elektriciteitscentrales als reserve- of ‘systeemcentrales’ in te zetten. In de meeste gevallen wordt hierbij naar gas gewezen, omdat dit schoner is dan kolen.

Kolencentrales hoeven echter niet volledig buiten beschouwing te worden gelaten, deze kunnen namelijk ook biomassa bijstoken. Biomassa bijstook levert minder CO2-uitstoot, omdat deze biomassa onder de Nederlandse regelgeving gecompenseerd moet worden met het aanplanten van nieuwe bomen. Omdat de uitgestoten CO2 op termijn weer grotendeels wordt opgenomen, wordt biomassa door beleidsmakers als groene energie bestempeld. De komende jaren zullen er belangrijke beslissingen moeten worden genomen over de toekomst van deze centrales, waarbij hun rol in het opvangen van een Dunkelflaute moet worden meegenomen.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
  • Delen op Facebook
  • Delen op LinkedIn
  • Delen via e-mail
Goed dat je Duurzaamnieuws leest. Hier vind je breed inzicht in actuele ontwikkelingen rond duurzaamheid, klimaat en veiligheid. Dat bieden we onafhankelijk, zonder subsidies, overheidssteun of rijke aandeelhouders, maar vooral met hulp van bijdragen van onze lezers. We willen zo lang mogelijk onze informatie gratis aanbieden en voor iedereen toegankelijk houden, omdat het zo belangrijk is dat iedereen meedoet aan de omslag naar duurzaamheid en daar goed en eerlijk over geïnformeerd is.

Dit is een belangrijke tijd, waarin we de richting van de toekomst bepalen. Krijgen we klimaatverandering en de pandemie onder controle? Kunnen we onze veiligheid in stand houden? Nemen we de juiste maatregelen, ook voor een eerlijker samenleving? Als je kunt, is dit een mooi moment om ons te helpen. Steun ons als lid of donateur. Dank je wel.

Hier kun je lid worden.
En hier kun je doneren.



Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.

Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws

Nieuws

  • nul op de meterVerduurzaming per wijk helpt tegen energiearmoede28 maart 2023 - 13:32
  • Duurzaam de week door DDWD Duurzaam De Week Door 1226 maart 2023 - 14:45
  • air pollution EU houdt deur open voor auto’s op e-brandstoffen25 maart 2023 - 13:41
  • wilde bij Pesticiden veranderen gedrag van bijen meer bij warmer weer25 maart 2023 - 10:50
  • duurzaamheidsverslag Duurzaamheidsverslag wordt gemeengoed bij bedrijven25 maart 2023 - 10:39

Inzicht

  • toekomst van ons voedselRegeneratieve landbouw moet concreter en beter meetbaar22 maart 2023 - 15:06
  • agro industrieZorgen groene subsidies voor meer protectionisme?19 maart 2023 - 14:19
  • plastic afval Wat kan ik daar nu aan doen?11 maart 2023 - 10:16

Opinie

  • nieuwe duurzaamheid houdt ons overeind We hebben een nieuwe duurzaamheid nodig4 januari 2023 - 17:01
  • ontmenselijking 2022 het jaar van ontmenselijking11 december 2022 - 11:00
  • Een sprong in de tijd9 november 2022 - 09:16

Duurzaamnieuws wordt mede mogelijk gemaakt door:

elektrischeautolease.nl - elektrische auto leasen

energie aanbiedingen
energie vergelijken

Service

  • Gratis nieuwsbrief
  • Lid worden
  • Doneren
  • Privacy policy
  • Blog
  • Mastodon

Rubrieken

  • Nieuws
  • Inzicht
  • Opinie
  • Info

Onderwerpen

  • Energie
  • Economie
  • Klimaat
  • Voeding
  • Hormoonverstoorders
  • Kantelpunten
  • Corona

Creative Commons-Licentie

CC uitsluitend van toepassing op tekst redactie. Overige content alle rechten voorbehouden aan auteurs / producenten.

Duurzaamnieuws, nieuws over duurzaamheid

is een uitgave van stichting iNSnet.

duurzaam nieuws en duurzame informatie op mastodon
duurzaam nieuws en duurzame informatie op facebook
duurzaam nieuws en duurzame informatie op twitter
duurzaam nieuws en duurzame informatie op rss
Groningen en Rotterdam delen VN klimaatcentrumOnderzoek: overheden moeten energiecoöperaties beter ondersteunen
Scroll naar bovenzijde

AVG Toestemmingen

Bij duurzaamnieuws.nl nemen wij uw recht op privacy serieus. Wij plaatsen enkele cookies die nodig zijn om onze website optimaal te laten functioneren. Onderstaand ziet u welke verplichte en optionele toestemmingen u ons verleent om uw persoongegevens te verwerken op deze website. Als u deze toestemmingen wilt intrekken klikt u op 'Vergeet mij' onderaan deze pagina.

Privacy verklaring | Sluiten
Instellingen