In 1972 schudde de Club van Rome de wereld wakker met de mededeling dat onze bronnen eindig zijn, en dus ook de capaciteit om te groeien. Limits to Growth, heette het rapport waarop de prognose werd gebaseerd, Grenzen aan de Groei. Naast bijval ontving het rapport ook een ongemeen grote dosis scepsis. Er gebeurde toch niets verontrustends?
Die scepsis kan nu bij het grof vuil worden gezet, volgens een recent rapport van de Universiteit van Melbourne. De Australische wetenschappers gingen opnieuw aan de slag met de zelfde uitgangspunten en herberekenden de reserves op basis van recente data. Hun conclusie is nog wat sterker dan de verwachting van mede-auteur van het oorspronkelijke rapport, Jorgen Randers. Duurzaamnieuws publiceerde kort geleden nog een interview met hem, waarin hij de komende veertig jaar als beangstigend betitelde. De Australiers stellen in de Engelse krant The Guardian dat we afstevenen op een mogelijk totale ineenstorting van het huidige systeem.
Het oorspronkelijk onderzoek betrof industrialisering, bevolking, grondstoffen, voedsel en vervuiling. Op basis van werkelijke gegevens tot 1970 werden prognoses gemaakt tot 2100, uitgaande van voortzetting van de trend zonder bijzonder ingrijpen (het business-as-usual of BAU scenario), tot de effecten bij maximale aanpassing door politiek en bedrijven. Die aanpassing heeft tot nu toe nauwelijks plaatsgevonden.
Klik afbeelding om te vergroten
Om te zien of de Club van Rome destijds gelijk had, heeft Dr Graham Turner de progoses van toen vergeleken met de werkelijke cijfers sinds 1970. En de uitkomsten komen bijna naadloos overeen met de voorspellingen van toen op basis van het BAU scenario. Zie de grafieken.
Zoals de onderzoekers al in 1972 voorzagen zorgt een snel groeiende bevolking voor een toenemende vraag naar materiele welvaart, waardoor extra veel grondstoffen nodig zijn. Het beeld dat we de laatste veertig jaar hebben gezien.
Naarmate meer grondstoffen schaars worden, worden ze duurder en vergt de productie meer kapitaal. Uiteindelijk zakt de industriele productie hierdoor in. Dat moment werd destijds rond 2015 voorzien.
Vanaf dat moment ontstaat een domino-effect van teruglopende voedselproductie, bezuinigingen op gezondheidszorg en onderwijs met een toenemend sterftecijfer als gevolg, en met vanaf 2030 een sterk afnemende bevolking. De levensstandaard valt uiteindelijk terug naar een niveau zoals rond 1900.
Turner en zijn team hebben geen hard bewijs gevonden voor het omslagpunt. Maar dat wordt ook pas tussen 2015 en 2030 verwacht. Wat we wel al zien zijn de voortekenen in de vorm van financiele en economische crises, volatiele voedselprijzen en de eerste tekenen van klimaatverandering. Met Peak Oil in zicht (of net achter de rug) kunnen we de borst wel nat maken.
Natuurlijk kunnen er op ieder moment ontwikkelingen plaatsgrijpen die de uitkomst van de prognoses beïnvloeden, vertragen of versnellen. Er kan op grotere schaal oorlog uitbreken. Of er kan een plotselinge, wereldwijde consensus ontstaan over de aanpak van klimaatverandering en economie.
Maar er is opnieuw en overtuigend aangetoond dat we met de huidige aanpak op een crashkoers liggen. De Titanic heeft de ijsberg in zicht.