De privacy paradox: kunnen slimme auto’s leren en tegelijkertijd beschermen?

Door aangepaste wet- en regelgeving wordt onze privacy tegenwoordig steeds beter beschermd. Toch zijn er nog manieren waarop je (persoons)gegevens op straat kunnen belanden. Slimme auto’s zijn hier een goed voorbeeld van. Deze voertuigen verzamelen niet alleen informatie over het rijgedrag, maar leggen ook biometrische en persoonlijke gegevens vast. Hierdoor kan je privacy in het geding komen als je in een slimme auto rijdt. Maar kunnen slimme auto’s eigenlijk leren en tegelijkertijd beschermen? In deze tekst gaan we op zoek naar een antwoord.

Wat leert een slimme auto allemaal over zijn gebruiker?

Wie denkt dat alleen mensen en dieren kunnen leren, heeft het mis. De meeste auto’s die vandaag de dag van de band rollen, zijn hier namelijk ook toe in staat. Dit doen ze vooral door gegevens te verzamelen. Je verwacht waarschijnlijk dat een auto zich beperkt tot het verzamelen van gegevens met betrekking tot het rijgedrag, maar dat is niet het geval. Uit onderzoek van ExpressVPN blijkt dat slimme auto’s ook allerlei persoonsgegevens verzamelen.

Je gelooft misschien niet dat een auto kan achterhalen hoeveel je verdient of wat je geaardheid is, maar dat is wel degelijk mogelijk. Dit kan als je apparaten met de auto verbindt, zoals je smartphone. De auto heeft in dat geval toegang tot je belgeschiedenis, kan verzonden ontvangen berichten inzien en weet welke apps en diensten je gebruikt. Heb je de app van de fabrikant op je telefoon staan? Dan kan deze partij zelfs informatie op dit apparaat lezen en verzamelen.

Schending van privacy en veiligheid

Door gegevens te lezen en te verzamelen, schenden slimme auto’s de privacy en veiligheid van hun gebruikers. Veel fabrikanten gaan zelfs nog een stap verder en verkopen de data aan andere partijen. Onderzoek toont aan dat liefst 84 procent van de autofabrikanten gegevens verkoopt aan derden. Je gegevens kunnen in handen komen van overheidsinstanties, dienstverleners, autodealers, reclame- en onderzoeksbureaus of datahandelaren. Hierdoor kunnen allerlei verschillende partijen uiteindelijk in het bezit komen van (gevoelige) informatie over jou en dat is niet wenselijk.

Problemen uit het recente verleden

Dat leren en het beschermen van gegevens door slimme auto’s twee dingen zijn die (nog) niet samengaan, blijkt wel uit het recente verleden. Zo is gebleken dat de informatie van zo’n 2,15 miljoen Toyota-rijders in de loop der jaren niet goed beschermd is geweest. Ook andere fabrikanten hebben hier problemen mee gehad. Zo maakte Mercedes-Benz in 2022 bekend dat er sprake was van een datalek via een externe leverancier. De namen, adressen, telefoonnummers en e-mailadressen van zo’n 1,6 miljoen klanten kwamen hierdoor op straat te liggen. Bij Volkswagen en Audi was het probleem in 2021 nog wat groter, want hier werden 3,3 miljoen gebruikers getroffen door een datalek.

Betere regelgeving om gegevens te beschermen

Het Amerikaanse organisatieadviesbureau McKinsey voorspelt dat in 2030 95 procent van de nieuw geproduceerde auto’s met het internet verbonden is. Daarom wordt het alleen maar belangrijker dat slimme auto’s tegelijkertijd kunnen leren en beschermen. De roep om strenge, duidelijke richtlijnen wordt dan ook steeds heviger. Fabrikanten moeten de verzamelde gegevens bijvoorbeeld goed beveiligen en mogen deze niet delen met of verkopen aan derden. Alleen dan kan de privacy en veiligheid van gebruikers van slimme auto’s beschermd worden.

Omdat regels waarschijnlijk nog wel even op zich laten wachten, kun je zelf stappen ondernemen om je privacy te beschermen. Beveilig verbonden apparaten bijvoorbeeld met een sterk wachtwoord en tweefactorauthenticatie, zodat je gegevens moeilijker te bereiken zijn. Overweeg bovendien om locatie delen uit te schakelen, zodat de toegang tot je realtime verblijfplaats beperkt blijft.