CO2 uit de lucht zuigen staat weer even in de belangstelling. In IJsland is zopas de grootste fabriek voor luchtafvang, de “Mammoth”, in gebruik genomen. Maar als je in de cijfers duikt lijkt de wereld er niets mee op te schieten, behalve dat er een paar mensen weer wat rijker van worden.
Directe luchtafvang (DAC) is een technologie die lucht aanzuigt en de koolstof eruit haalt met behulp van chemicaliën. Het Zwitserse Climeworks is van plan om de afgevangen koolstof ondergronds op te slaan waar het wordt omgezet in steen. Daardoor wordt het permanent opgesloten.
Mammoth zou jaarlijks tot ca 36000 ton CO2 kunnen opzuigen, het equivalent van de uitstoot van 7800 auto’s, tegen een investering van ca $ 30 miljoen. De proeffabriek wordt aangedreven door schone geothermische energie die in IJsland volop voorhanden is.
Geo engineering zoals DAC krijgt wereldwijd aandacht, omdat de concentratie van koolstofdioxide in de atmosfeer recordhoogtes bereikt. Hoewel er kritiek is vanwege de kosten en het enorme energieverbruik, denken sommige wetenschappers toch dat het gebruik van de technologie noodzakelijk is om koolstof uit de atmosfeer te verwijderen naast het verminderen van het gebruik van fossiele brandstoffen.
Maar technieken voor geo-engineering zoals DAC blijven desondanks controversieel. Ze worden bekritiseerd als duur, energieverslindend en onbewezen op schaal. En ze leiden de aandacht af van het beleid om de fossiele brandstoffen terug te dringen.
Geo-engineering “zit vol onzekerheden en ecologische risico’s”, zei Lili Fuhr, directeur van het programma voor de fossiele economie bij het Center for International Environmental Law.
Ontnuchterende cijfers
Hoeveel energie er nodig is voor DAC en hoeveel installaties gebouwd moeten worden werd door Rechargenews op een rij gezet. De cijfers zijn gebaseerd op de kosten en de capaciteit van pilotprojecten.
Die laten zien dat er voor het afvangen van CO2-emissies met behulp van DAC-technologie (Direct Air Capture) bijna net zoveel energie nodig is als de fossiele brandstoffen bevatten die de kooldioxide in eerste instantie hebben geproduceerd.
In cijfers: in 2020 gebruikte de wereld 462 exajoule (EJ) energie uit fossiele brandstoffen met 32 miljard ton CO2-uitstoot. Om die koolstofdioxide op te vangen met DAC zou 448 EJ nodig zijn.
Die 448EJ is het equivalent van 124.444 TWh aan stroom, meer dan vijf keer het jaarlijkse wereldwijde elektriciteitsverbruik in 2020 (dat was 23.177 TWh, volgens Enerdata). En dan hebben we het nog niet eens over de energie die nodig is om de afgevangen CO2 te transporteren en op te slaan.
Samengevat: wanneer we de wereld met DAC van extra CO2 in de atmosfeer willen verlossen zouden er op basis van deze gegevens voor elke bestaande elektriciteitscentrale, vier nieuwe bijgebouwd moeten worden. Of er zouden voor dezelfde capaciteit extra zonne- en windparken bij moeten komen. En dat allemaal bovenop het bouwen van zo’n miljoen DAC installaties in 25 jaar. Dat is fysiek onmogelijk, maatschappelijk onzinnig en economisch onbetaalbaar.
Natuurlijk gaat het hier om een proefproject en zouden de kosten onvermijdelijk dalen door schaalvergroting en technologische ontwikkeling. Daarbij draagt ook de natuur bij aan de opname van de CO2 uitstoot, voor ongeveer de helft.
Wat blijft is de noodzaak van het bouwen van honderdduizenden installaties. Wanneer er in 2050 vijfhonderdduizend DAC installaties zouden moeten werken, betekent dat de bouw van 20.000 installaties per jaar. Wereldwijd zijn er momenteel 30.000 elektriciteitscentrales in bedrijf, alle vormen bij elkaar geteld. En daar komen de extra centrales voor het toegenomen stroomverbruik door de DAC’s nog bij. Plus de energie die voor de keten van productie van de centrales en de grondstoffen nodig is.
En er is nog meer aan de hand. In IJsland zou de opgezogen CO2 opgeslagen worden in steenlagen. Maar op andere locaties, zoals in de VS, is het plan om de CO2 in oude olie- en gasbronnen te pompen om er zo de laatste restjes fossiel uit te persen en te verbranden. Daarmee ontstaat een giftige vicieuze cirkel van energie verbuiken om CO2 uit de lucht te halen om die er met de nieuwe fossiele brandstof weer in terug te pompen. Natuurlijk met de bedoeling om er vooral geld mee te verdienen.
Een oefening in futiliteit, noemt Rechargenews het. In helder Nederlands lijkt het nog het meest op boerenbedrog.
Samen bepalen we de richting van de toekomst, elke dag weer. Koelen we het klimaat weer af? Blijven we veilig? Maken we de samenleving eerlijker? Als je kunt, help dan mee. Steun ons als lid of donateur. Want zonder voldoende ondersteuners redden we het niet. Dank je wel.
Wil je ons liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan hier aan voor de gratis nieuwsbrief.
Alvast bedankt - en blijf veilig en gezond!
Team Duurzaamnieuws
