Na de Telegraaf, Thierry Baudet en Sybrand Buma heeft nu ook het programma Radar van Avrotros zich gevoegd bij de club van de Anti Revolutionairen. Niet die van Abraham Kuyper en Groen van Prinsterer tegen de beginselen van de Franse Revolutie waarbij de soevereiniteit van de mens boven die van God geplaatst werd, maar tegen de Groene Klimaat Revolutie. Een beweging met als jongste icoon het 16-jarige Zweedse meisje Greta Thunberg. Zij eist met een groot deel van de jeugd revolutionaire maatregelen om het klimaat te redden, zodat haar generatie nog een toekomst heeft.
Eén van de belangrijkste pijlers van die revolutie is een energietransitie van fossiel naar duurzaam en één van de pijlers van die transitie is de omschakeling van gas CV ketels naar warmtepompen.
Nederland is verwend met goedkoop aardgas
Althans dat geldt voor Nederland waar we in minstens de helft van het jaar verwarming van het huis nodig hebben. In de zestiger jaren waren we dan ook dolblij met de gasbel van Slochteren zodat we die vervloekte kolenkachels konden wegdoen. De regering had toen de moed om heel het land op de schop te nemen om gasleidingen aan te leggen. Binnen tien jaar was dat klusje geklaard en was driekwart van de bevolking aan het gas. Met de kennis van nu over de omvang van alle andere gasvelden die later werden gevonden, had ons land toen ruim 4500 miljard m3 tot onze beschikking waar nu nog 800 miljard van over is. Met gemiddeld zo’n 60 miljard m3 per jaar gaswinning verzorgden we tussen 40 en 50 % van ons totale energiegebruik. Bovendien werd een deel geëxporteerd.
Aan de winning van 3700 miljard m3 heeft de staat intussen € 260 miljard verdiend. Dat betekent dus over de gehele periode gemiddeld minder dan €0,07 per m3. De marktwaarde varieerde tussen 5 en 15 eurocent per m3. Zodat we voor ongeveer €150 per jaar het huis konen verwarmen. Dat was zo goedkoop dat we behalve de woonkamer ook de rest van het huis gingen verwarmen en bij wijze van spreken met de kachel aan de ramen open konden houden. Aan isolatie dacht niemand. Dat er per m3 ongeveer 1,77 kg CO2 de lucht in vloog kon helemaal niemand ene zier schelen. We zijn al die jaren verschrikkelijk verwend en hebben verzuimd vooruit te kijken.
Vind jij goede en onafhankelijke informatie over een duurzame en klimaatveilige toekomst belangrijk? En helpt Duurzaamnieuws.nl je daarmee? Help ons dan als ondersteunend lid. Dank je wel.
Liever eerst een tijdje volgen? Meld je dan aan voor de gratis nieuwsbrief.
De tijden zijn veranderd
Na bijna 60 jaar betalen we nu als consument €0,28 /m3 voor het aardgas en nog eens €0,48/m3 voor opslagen en belastingen. Sinds enige jaren importeren we meer dan we exporteren. Beschouwen we de totale belastingen op gas als een CO2 taks dan komen we uit op €27 per ton CO2. Intussen weten we dat de totale schade aan gezondheid en klimaat door broeikasgassen volgens ramingen van het IMF op de hele wereld US $ 5,3 triljoen per jaar bedraagt en dat dit gedeeld door 33 miljard ton CO2 per jaar neer komt op € 150 per ton CO2. Hoewel de huishoudens klagen en de bedrijven nog veel minder betalen, leven we nog steeds op de pof door fossiele brandstoffen te verstoken zonder daarvoor de externe kosten te betalen. Intussen weten we ook dat we nog maar zo’n 25 jaar de tijd hebben om het gebruik van fossiele brandstoffen volledig te stoppen voordat de temperatuur op hol slaat. Dan laat ik de ellende met de aardbevingen in Groningen maar even buiten beschouwing.
De tijden zijn veranderd, Nederland moet nu weer van het gas af en die verandering levert meer weerstand naarmate het sneller moet en meer geld kost. Nu de vereiste snelheid revolutionair wordt, ontstaat er zelfs een Anti Revolutionaire beweging met De Telegraaf als lijfblad. Die weerstand richtte zich al eerder op windmolens, zonneparken, elektrische auto’s en sinds kort ook op warmtepompen.
Eénzijdige berichtgeving
In het programma Radar van Avrotros op 25 februari werd aan de hand van een voorbeeld even haarfijn uitgelegd hoe ongelofelijk zinloos zo’n warmtepomp is. Afgezien van het zeer extreme voorbeeld bleek ook dat een op de vijf gebruikers niet tevreden is over hun warmtepomp.
Inmiddels heeft het Vakblad Warmtepompen gereageerd op het ongelukkige voorbeeld. In dit geval waren de radiatoren en de watercirculatie volstrekt niet geschikt voor voldoende warmteafgifte. Zoals iedereen zou kunnen weten is een warmtepomp zeer geschikt voor het opwarmen van het CV water tot 35 graden, terwijl een CV ketel op gas tot 70 graden kan opwarmen. Die 35 graden is prima voor vloerverwarming maar vaak niet genoeg voor goede warmteoverdracht met normale radiatoren.
Zeer waarschijnlijk is dit ook de oorzaak bij de overige ontevreden gebruikers. Desalniettemin ging alle aandacht naar het voorbeeld waar het verkeerd is gedaan en werd daarmee het beeld neergezet dat het systeem warmtepomp niet deugt.
Dit beeld wordt nog versterkt door politici in het AR kamp die brullen dat de warmtepomp verschrikkelijk duur is. Gemakshalve worden dan de kosten voor vèr gaande isolatie en de aanleg van een vloerverwarming of de vervanging van radiatoren er gelijk bij opgeteld. Alsof dat nog niet genoeg is, komt er dan een spookverhaal over geluidshinder en elektriciteitsverbruik dat de pan uitvliegt terwijl het huis bij een beetje vorst niet meer warm te krijgen zou zijn.
80% wel tevreden
Dat 80 % van de bevraagde gebruikers zeer tevreden was, kwam nauwelijks in beeld. Daarom wil ik tegenover deze alarmerende berichtgeving mijn persoonlijke ervaring weergeven.
Mijn vrijstaand huis is een meer dan honderd jaar oude boerderij en was bij de renovatie 30 jaar geleden al voorzien van vloerverwarming, dubbel glas en een extra buitenmuur met matige spouwmuur isolatie van 3 cm steenwol. De bovenverdieping en de slaapkamers hadden gewone radiatoren. Aangezien ik niet het hele huis op 20 graden hoef te verwarmen, heb ik geen aanpassingen aan de radiatoren verricht. Recent heb ik wel een extra isolatie tegen het zolderdak aangebracht, de spouwmuren opnieuw laten volspuiten met dampdoorlatend schuim en een waterafstotende coating op de buitenmuur aangebracht. Het vervangen van dubbelglas naar HR++ heb ik nog even uitgesteld.
De gas CV ketel is 20 jaar geleden vrijwel direct nadat wij er in kwamen wonen vervangen en die was na 15 jaar alweer doorgeroest zodat er weer een nieuwe in moest. Een CV afschrijven in 15 jaar betekent € 100 per jaar en daar komen ook nog €100 service kosten per jaar bij, dus in totaal €200 per jaar.
Sinds twee jaar heb ik een warmtepomp lucht/water, terwijl de gas CV ketel nog zorgt voor heet water en extra verwarming indien nodig. Het is dus een zogenaamd hybride systeem, maar in de twee afgelopen winters heeft de CV ketel geen één keer hoeven bij te springen voor verwarming van het huis. Aanschaf en installatie heeft € 7000 gekost en daarvan kreeg ik € 2000 terug als ISDE subsidie. Bij een afschrijving over 20 jaar betekent dat €250 per jaar. Onderhoudskosten zijn met €50/jaar minimaal. Mijn gasgebruik is gedaald van 1500 m3 per jaar naar 250 m3. Dat scheelt per jaar €950 aan gaskosten zodat ik jaarlijks €700 goedkoper uit ben.
Maar een warmtepomp gebruikt stroom. Gemiddeld over de twee jaar was bij mij de COP 4.0. Dat wil zeggen dat met elke kWh elektriciteit 4 kWh aan warmte vanuit de buitenlucht naar binnen is gebracht. Tijdens de koudste periodes in februari/ januari zakte de COP wel eens naar 3 of 3,5 maar zodra de buitentemperatuur 7 à 10 graden is, zoals in oktober en maart wordt de COP 5 of meer. Dit betekent dat ik tussen 2500 en 3000 kWh stroom per jaar extra gebruik. Dit komt overeen met ¼ van de energie inhoud van 1250 m3 aardgas à 9 kWh/m3 die ik voorheen gebruikte.
Zou ik die stroom moeten hebben inkopen tegen €0,22/kWh dan zou me dat dus ca €600 gekost hebben. Nog steeds had ik dan €100 per jaar over gehouden.
Voor mijn stroomvoorziening heb ik echter 12 extra PV panelen op de schuur neergelegd die per jaar 3000 kWh opwekken. Door de salderingsregeling kan ik de in de zomer opgewekte stroom in de winter gebruiken. Afschrijving van de PV installatie over 20 jaar betekent dat de stroom mij €0,05 per kWh kost en voor de stroomkosten voor de warmtepomp moet ik dus ongeveer €140 per jaar rekenen.
Netto hou ik dus €700 – €140 = € 560 per jaar over!!! Wow.
Andere kosten en nadelen
Natuurlijk heeft niet iedereen zo’n gunstige uitgangssituatie, maar bij deze jaarlijkse kostenbesparing mag er ook best wat geïnvesteerd worden. Aangezien maatregelen voor isolatie, zoals schuim in de spouw, HR++ glas of aanleg van vloerverwarming etc. lange tijd meegaan zou ik met een afschrijftermijn van 40 jaar zo’n €22,500 hebben kunnen investeren en dan zou ik nog kiet gespeeld hebben.
Maar ik deed het niet voor het geld, maar om mijn CO2 footprint te verminderen. Deze was vanwege 1250 m3 gas oorspronkelijk 2,213 kg CO2/jaar en is nu 0. Uiteraard heb ik nog andere zaken die een CO2 footprint geven, maar daarover een andere keer.
Zou ik geen zonnepanelen kunnen plaatsen en grijze stroom gekocht moeten hebben, dan zou daar weer 1.430 kg CO2 door de centrales zijn uitgestoten. Nog steeds een positief saldo maar niet zo groot meer. Groene stroom inkopen is dan een beter alternatief.
Ik geef toe dat ik afhankelijk ben van de salderingsregeling en van de capaciteit van het net, maar dat is een ander verhaal.
O ja, dat verschrikkelijke lawaai zou ik haast nog vergeten te vermelden. Als het stevig vriest en het midden in de nacht in ons buitengebied doodstil is, zou ik met een dikke jas aan en muts op buiten kunnen gaan luisteren. Dan kan ik inderdaad de ventilator horen zoemen. Ik doe dat alleen om te weten hoe erg het is. Bij wat hogere buitentemperatuur is het geruis vrijwel niet te horen en in een stedelijke omgeving zal er veel te veel achtergrond geluid zijn. Overigens is het vreemd dat ik nooit iemand hoor klagen over het geluid van de airco’s die op veel panden zitten geplakt. Een airco is eigenlijk hetzelfde als een warmtepomp, maar de energie gaat dan van binnen naar buiten.
Inderdaad zijn een warmtepomp plus PV panelen in aanschaf veel duurder dan een gas CV ketel. Inderdaad is vloerverwarming of een aantal lage temperatuur radiatoren en isolatie van dak, muren en glas eigenlijk wel nodig. Dat zijn kosten die onmogelijk zijn te generaliseren. Elk huis is verschillend. Voor veel huizen zijn er helemaal geen extra kosten nodig, voor de oudere moeten we eerst inzetten op isolatie. Dat we dat door de verwennerij met goedkoop gas de afgelopen 60 jaar niet gedaan hebben, is geen reden om nu warmtepompen in een kwaad daglicht te plaatsen. Bovendien is er vanwege de jaarlijkse besparing op energiekosten bij kapitalisatie voor €22.500 ruimte om te investeren. Veel huizen in stedelijke gebieden kunnen worden aangesloten op een warmtenet en veel kleinere woningen kunnen met een lucht/lucht warmtepomp voor slechts een paar duizend Euro de woonkamer verwarmen. Ook kunnen straks bepaalde wijken met biogas of met waterstofgas worden verwarmd.
Het beeld is dus veel genuanceerder dan de Anti Revolutionairen ons willen doen geloven.
| Investering – subsidie | Verbruik | Afschrijving + onderhoud | Energie kosten | CO2 uitstoot kg | totaal | |
| Gas CV | €1500 | 1250 m3 | € 200 | €950 | 2211 | €1150/j |
| Warmtepomp + grijze stroom | €5000 | 2750 kWh | €300 | €600 | 1462 | €900/j |
| Warmtepomp + PV panelen | € 5000 + €3000 |
2750 kWh | €300 + €140 | 0 | 0 | €440/j |
Han Blok
