Doorlopend vinden er onderzoeken plaats naar wat mensen vinden over duurzaamheid en klimaat. Veel minder vaak wordt er gekeken naar het verschil tussen wat mensen zich voornemen te gaan doen en wat ze daadwerkelijk doen. En misschien nog interessanter: waarom ze maatregelen niet nemen. Recent onderzoek van Duurzaamnieuws en Citisens laat opvallende uitkomsten zien.
Het onderzoek kijkt naar 3 hoofdvragen: welke maatregelen heb je het laatste jaar daadwerkelijk genomen? Wat ga je het komende jaar doen? En welke maatregelen voor duurzaamheid en klimaat ga je zeker niet nemen? En waarom niet?
Wat hebben we gedaan?
Het zal niet verbazen dat de meest populaire maatregelen geen geld kosten. Meer dan de helft van de ondervraagden heeft de thermostaat lager gezet, is vaker te voet of met de fiets gegaan of heeft afval gescheiden, minder vlees gegeten en minder voedsel verspild.
Voedsel en waren
Vooral met voedsel en waren zijn we actief: afval scheiden is nog steeds met stip de meest populaire maatregel (83%), maar we letten steeds beter op wat we kopen, met keurmerk, minder plastic en minder verpakt. En ook gewoon minder. En bijna iedereen doet mee.
Onderweg
In huis en onderweg zijn we minder actief voor het klimaat. Hot items als vliegen en autorijden worden nog maar door een minderheid aangepakt. 17% van de ondervraagden is minder ver met vakantie gegaan en 28% is niet met het vliegtuig gegaan. Een derde van de ondervraagden nam vaker het openbaar vervoer en maar een enkeling heeft de auto de deur uit gedaan (3%) of een elektrisch exemplaar aangeschaft (3%).
In huis
Vier op de tien deelnemers aan het onderzoek neemt groene energie af, een derde isoleerde het huis en een kwart plaatste zonnepanelen. Maar aardgas blijven we nog volop gebruiken: slechts 5% stapte er van af.
Een op de zes ondervraagden deed helemaal niets. De top 3 van de argumenten: we vinden het niet nodig, het is te duur of kost te veel tijd. Vooral in huis zien we ook regelmatig dat mensen het gevoel hebben dat ze niet kunnen verduurzamen (bijvoorbeeld omdat ze in een huurhuis wonen) of dat ze al veel langer bezig zijn met het verduurzamen van hun woning. Hun huis is volgens hen al duurzaam genoeg.
Wat we niet willen
In grote lijnen volgt het voornemen van maatregelen het beeld van recent door ondervraagden genomen maatregelen. Gevraagd naar wat men niet gaat doen ontstaat een duidelijk beeld van de grootste weerstanden. Van alle ondervraagden gaat 80% de auto niet verkopen, gaat 40% niet van het aardgas af, blijft meer dan de helft met het vliegtuig op vakantie gaan en gaat bijna 40% niet minder ver vliegen. Meer dan de helft gaat geen elektrische auto kopen. En meer dan de helft van de ondervraagden die nu nog niet minderen met vlees eten gaat dat ook niet doen.
Als deze uitkomsten inderdaad representatief zijn voor het toekomstige gedrag van de Nederlanders, dan staat overheid en belangenorganisaties nog een uitdaging te wachten. De maatregelen die de grootste weerstand oproepen, zijn vooral ook de maatregelen die de overheid of de milieubeweging ons snel wil laten nemen. Dat gaat dus wringen.
Nog een aardig spanningsveld tussen mening en gedrag ten slotte: 84% vindt een klimaatbestendige tuin belangrijk. Toch gaat 61% van de ondervraagden met een bestrate tuin (25% of meer tegels) de tuin niet vergroenen met minder tegels of bestrating. Hoe gaat Operatie Steenbreek die weerstand breken?
Over het onderzoek
De uitkomsten zijn een weergave van de mening van alle 1.809 respondenten die in de periode van maandag 13 mei tot en met woensdag 22 mei hebben deelgenomen aan het onderzoek. De uitkomsten zijn gewogen op geslacht, leeftijd en sociaal-economisch profiel.
Lees ook: We willen wel duurzamer, maar kunnen het niet alleen