In Nederland groeit een nieuwe topsector: duizenden bewonersinitiatieven, ondernemende communities, wijkondernemingen en social enterprises produceren maatschappelijke waarde en versterken de lokale economie. Deze producenten van maatschappelijke waarde worden zichtbaar in de MAEXchange, een instrument van Kracht in Nederland, dat de impact van het maatschappelijk initiatief zichtbaar maakt en investeren in de sector van initiatieven bevorderd. Op 29 oktober presenteert Kracht in NL de eerste Maatschappelijke stand van het Land, een analyse van de waarde van de 700 aan de MAEXchange genoteerde initiatieven. Voor meer maatschappelijk rendement moet het roer om. De overheid, het bedrijfsleven, , kennisinstellingen en fondsen kunnen veel winnen door op een gelijkwaardige en wederkerige manier met deze sector samen te werken.
De eerste Maatschappelijke Stand van het Land laat zien dat 700 initiatieven, het topje van de ijsberg van meer dan 15.000 initiatieven, welzijnswaarde leveren aan meer dan 1,3 mln Nederlanders. 75.000 vrijwilligers en 1500 (deels) betaalde medewerkers leveren deze waarde. Bijna alle 700 initiatieven leveren meervoudige waarde op uiteenlopende sociale en economische domeinen: zo gaan ze bijvoorbeeld armoede tegen, en sociale uitsluiting, leveren informele zorg en energie in de wijk, vergroenen hun buurt, helpen mensen aan het werk, zorgen voor educatie en combineren juist slim deze functies via hun integrale aanpak.
De analyse laat zien dat een groot deel van deze sector werkt met een hybride verdienmodel. Ruim 80% van de initiatieven levert producten en diensten, voor gemiddeld 21% van hun inkomsten. Het grootste deel van de inkomsten komt uit subsidies en donaties. Producenten van maatschappelijke waarde worden door een bonte mix aan partijen gesteund. Fondsen en gemeenten zijn de grootste geldgevers. De sector heeft behoefte aan professionaliseren, aan investeringen, media aandacht, extra hulptroepen en materialen. Ook nieuwe kennis is nodig om duurzaam maatschappelijk rendement voor de samenleving te kunnen leveren. In plaats van de huidige verdienmodellen moeten er decentrale waardemodellen komen die alle (niet alleen financiële) geproduceerde waarden integreren.
De eerste Maatschappelijke Stand van het Land geeft aan dat de huidige verkokerde aanpak van veel organisaties botst met de integrale en dynamische aanpak van initiatieven. Zodra we instaat zijn alle waardestromen van initiatieven te honoreren, kunnen met name overheid en bedrijfsleven, op een meer gelijkwaardige manier samenwerken met initiatieven. Maatschappelijk aanbesteden, afname van producten en dienste, en Business to Community zijn veelbelovende routes voor samenwerking met deze broedplaatsen van sociale innovatie. Daarvoor is regel- en experimenteerruimte nodig, maar vooral het lef om met risico en langere termijn blik te investeren in deze sector. Het gaat dan om leningen, aandelen, social impact bonds en crowdfunding, naast ruilen en delen. Ook is een aangepast fiscaal regime voor deze sector gewenst.
Er liggen talloze kansen om lokale en regionale economieën te versterken. De huidige visie op de (betaalde) arbeidsmarkt moeten we verruimen en de “ arbeidsmarkt van waarde” introduceren, die betaald en onbetaald werk tot één arbeidsmarkt verbindt, waarbinnen uitruil van werk makkelijk mogelijk wordt. Vrijwilligers die veel waarde produceren in deze sector, echte “BN-ers (Betrokken Nederlanders) nieuwe stijl”, moeten waardering krijgen, in de vorm van een vergoeding of fiscale vrijstellingen. De behoefte aan menskracht kan bovendien zeer goed aangevuld worden met asielzoekers. Het mes snijdt dan aan 2 kanten: zij helpen maatschappelijke waarde produceren en leveren daarmee een zinvolle bijdrage voor zichzelf en voor Nederland.
Meer informatie over 29/10
Op 29 oktober wordt de eerste Maatschappelijke Stand van het Land gepresenteerd, gevolgd door een paneldiscussie met kopstukken uit de wereld van overheid, bedrijfsleven, fondsen en kennisinstellingen.
Wanneer: 29 oktober van 17-19 uur
Waar: Nutshuis, Riviervismarkt 5, 2513 AM Den Haag