De luchtvervuiling in Europa neemt licht af, maar vooral in de steden blijkt het probleem een hardnekkige bedreiging voor de volksgezondheid en de economie. Nieuwe cijfers van het Europese Milieuagentschap (EEA) schatten het aantal vroegtijdige overlijdens op 400.000 per jaar.
Bijna alle Europese stedelingen zijn nog altijd blootgesteld aan luchtvervuiling boven de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dat is de belangrijkste conclusie van het rapport Luchtkwaliteit in Europa - 2019, dat de officiële cijfers van meer dan vierduizend meetstations over heel Europa analyseert.
Drie stoffen
De drie stoffen die het meeste schade veroorzaken zijn fijnstof, stikstofdioxide en ozon. Uit de analyse blijkt dat fijnstof alleen al verantwoordelijk is voor 374.000 vroegtijdige overlijdens in de EU in 2016. Bij 69 procent van de meetstations in Europa was de concentratie fijn stof op lange termijn te hoog.
De luchtvervuiling is niet alleen schadelijk voor de volksgezondheid, maar eist ook een economische tol door hogere kosten voor de volksgezondheid, lagere oogsten in de land- en bosbouw en lagere productiviteit van werknemers.
“Het rapport is een belangrijke en tijdige herinnering dat luchtvervuiling schadelijk blijft in de meeste regio’s van de Europese Unie, en dat het de levens van de meeste burgers treft”, zegt Karmenu Vella, EU-commissaris voor Milieu in een reactie. “Het is gewoon niet acceptabel dat we ons de vraag moeten stellen of simpelweg ademen veilig is of niet. We moeten daarom nog harder werken om ervoor te zorgen dat overal aan e EU-normen wordt voldaan.”
Veel kansen
Wegtransport, energiecentrales, industrie, landbouw en huishoudens zijn de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling. Die bronnen zijn nauw gelinkt met het centrale Europese systeem van productie en consumptie, en zijn tegelijk ook de belangrijkste oorzaken van uitstoot van broeikasgassen en verlies van biodiversiteit.
“Europa heeft daarmee een unieke kans om een ambitieuze agenda aan te nemen die de systemische oorzaken van milieuschade en luchtvervuiling aanpakt”, zegt Hans Bruyninckx, directeur van het Europese Milieuagentschap. “We maken vorderingen, maar het is tijd om de veranderingen te versnellen in onze voedsel-, energie- en mobiliteitssystemen om ons op weg te zetten naar duurzaamheid en een gezond milieu.”