Ik zit met mijn been in het gips. Boeien, denkt u ongetwijfeld, en dat snap ik. Hoe ik echter in deze situatie verzeild ben geraakt – helemaal geen bijzonder, spannend verhaal – is in mijn ogen de perfecte analogie met hoe de wereld in zijn huidige staat is geraakt. Als je weet dat iets niet goed zit, kan je maar beter snel repareren. En niet wachten tot het echt misgaat en je foute gewoonten hebt aangeleerd. Want dan zul je veel langer bezig zijn met herstellen, mocht dat überhaupt nog lukken.
Zo’n 16 jaar geleden was ik veel aan het klimmen. Niet goed, maar wel veel. Een keer maakte ik een verkeerde beweging. Linkerenkel geknakt. In het ziekenhuis leek de schade mee te vallen en zou het om een gekneusde enkel gaan. Het herstel wilde echter niet zo vlotten en de pezen die naast de enkel lopen, hingen er opmerkelijk los bij.
Een gekneusde enkel is na een zekere periode echter gewoon weer hersteld, want ik moest natuurlijk wel kunnen blijven sporten. En dat heb ik in de jaren erna dan ook gewoon gedaan. Triatlons volbracht, marathons gelopen. En telkens had ik wel ergens last van. Van mijn knieën, mijn hamstrings, of mijn onderrug. En mijn linkervoet begon ik anders neer te zetten, maar dat realiseerde ik mij pas toen mijn linkerkuit op een gegeven moment maar bleef irriteren. Vervolgens kreeg ik een cursus rechtlopen van een nieuwe fysio. En ja, dat lukte uiteindelijk, maar leidde er ook toe dat ik zoveel last kreeg van mijn originele blessure, dat hardlopen in het geheel onmogelijk werd. En dus zat er niets anders op dan de zaak grondig te fixen.
En nu zit ik thuis, met mijn poot in het gips. Lezend over duurzaamheid en economie, kijkend naar boze boeren op tv, de stroperigheid van de klimaatplannen aanhorend, was de analogie met mijn voet overduidelijk.
Wij weten al decennia dat wij niet goed met de wereld omgaan. Oliebedrijven weten al vijftig jaar dat het verbranden van fossiele brandstoffen leidde tot het opwarmen van de aarde. De Nederlandse overheid weet al decennialang dat de uitstoot van fijnstof te veel is voor onze natuur. We weten al decennia dat plastic niet vergaat en dus het milieu ernstig vervuilt. En zo zijn er nog wel een paar zaken op te noemen waarvan we al lang weten dat ze schadelijk zijn, maar waar we niks aan doen.
We gebruiken liever allerlei lapmiddelen om toch vooral op dezelfde voet door te kunnen gaan. We passen eens een wetje aan. We gaan eens andere cijfers gebruiken of passen de methodologie aan. En als dat niet het gewenste resultaat oplevert, dan zeggen we gewoon dat de cijfers niet deugen. Alles, om maar niet op te hoeven offeren wat we het liefste hebben: het (kortdurende)genot van een nieuwe gadget, een lekkere, grote steak, nieuwe, goedkope kleren, een vliegvakantie, de nieuwste elektrische fiets. Gewoon. Omdat. Het. Kan. Onze premier roept dat al jaren.
Uiteindelijk loopt dat mank. Net zoals ik mank ben gaan lopen. Dat snappen we allemaal.
En al kunnen we het nog heel lang blijven uitstellen, uiteindelijk zullen we er toch aan moeten geloven. Aan die grondige verbouwing van onze economie. Dat moment komt steeds dichter bij, zo horen we dagelijks op het nieuws.
Terug naar mijn voet in het gips. Door die jarenlange verwaarlozing moet ik nu eerst revalideren en dan, ja heus, weer goed leren lopen. Op een gezonde manier. Dat gaat meer tijd kosten dan mij lief is. Gaan we met de noodzakelijke operatie van onze economie ook wachten tot we keihard tegen een muur aanlopen en echt niet meer verder kunnen, of zijn we zo verstandig om door de zure appel heen te bijten en de boel grondig te repareren? Misschien kunnen we dan de herstelperiode wel beperkt houden.
Hans Stegeman