Bestaanszekerheid als politiek wisselgeld

Ons omvangrijke leger van politieke duiders voorspelt een sprankelende verkiezingsstrijd. Het gaat om het veroveren van zetels en er gloort een heuse folkloristische stoelendans. Aan grote thema’s geen gebrek. Migratie, woningnood, zorg, klimaat en armoede. Dat laatste heet tegenwoordig bestaanszekerheid en het staat met vette letters in alle partijprogramma’s.

Daar op afgaand zou je niet zeggen dat ons land in de top tien van rijkste landen ter wereld staat en binnen Europa zelfs op de vierde plaats. Van links tot rechts vindt men dat er minstens 2 miljard naar de armen toe moet. Dat gebeurt dan in de vorm van een woud aan toeslagen en subsidies met daaromheen een enorme wolk van bureaucratie en georganiseerd wantrouwen, waaruit dan weer affaires voortkomen. IJveren voor bestaanszekerheid klinkt goed. Links en rechts zijn het er echter niet over eens waar het geld vandaan moet komen. Het gaat overigens maar om 0,5% van de rijksbegroting, maar toch. Links wil uiteraard de allerrijksten laten inleveren, rechts wil het bij de andere thema’s weghalen. Maatregelen voor klimaat moeten dan bijvoorbeeld maar een tandje lager. “Dat speelt toch pas op de lange termijn. We hebben het trouwens al meer dan 50 jaar uitgesteld dus dat klimaat kan nog wel wat langer wachten.” Dat is de opvatting die niet alleen onder de rechtse populisten maar ook onder christen democraten en boeren leeft en als we niet oppassen straks door Wopke in Europa wordt uitgedragen.

Extinction

De dappere verzetsstrijders van Extinction Rebellion denken daar anders over. Voor hen is niet alleen de bestaanszekerheid van de armen in het geding maar van iedereen op onze oververhitte aarde. Zij eisen dat er gestopt wordt met de belastingkortingen en subsidies voor fossiele energie. Daarmee stoppen schijnt alles bij elkaar een dikke 40 miljard Euro op te kunnen leveren. Daar zou je alle tochtige woningen klimaatneutraal mee kunnen maken zodat de energietoeslag voor de minima in ieder geval niet meer nodig is.

Chantage

Afgezien daarvan zou het de grootgebruikers van fossiel dwingen te verduurzamen en de jongens van big fossil in het zand laten bijten. Dat zou bestaanszekerheid van ons allemaal ten goede komen, maar zo ver is het nog niet. De grootgebruikers vrezen ook voor hun bestaanszekerheid als ze belasting voor fossiele energie moeten gaan betalen en dreigen al dat ze het land zullen verlaten. Dat is pure chantage, maar anders dan bij ER op de A12 worden daar geen waterkanonnen tegen ingezet en blijft de regering via de lucratieve belastingkortingen losgeld betalen.

Framen

Verder gaat het in de verkiezingsstrijd zoals gebruikelijk weer vooral om de stijl, de oneliners en het framen van de kopstukken. Caroline wordt geframed als ma Flodder en wil bijvoorbeeld vanuit de onderbuik gaan regeren. Weg met de witte boorden uit de randstad, zodat het volksdeel dat nooit gehoord wordt de macht krijgt. Het lijkt me dat de boeren daar niet bij zitten want die hebben al aardig wat macht en laten zich goed horen. Pieter daarentegen wordt geframed als vermoeide dossiertijger en wil alles transparant en eerlijk. Weg met de achterkamertjes en geen zwartgelakte stukken meer. Ik wens hem veel sterkte en ben benieuwd wie deze Don Quichot als zijn Sancho Panza zal aantrekken. Kabouter Frans zet zijn volle gewicht in op klimaat en timmert aan de weg met rood omrand groen. Uit angst daarvoor dreigt Dilan met Blonde Geert aan te pappen.

Vluchtelingen

Asielzoekers zijn bij veel partijen de zondebok. Mona wil net als Geert en Dilan, Joost en Thierry een hek om het land om alle vluchtelingen tegen te houden. Voor vluchtelingen op zoek naar bestaanszekerheid is in ons land geen plaats vinden zij. Xenofobie en klimaatscepsis vormen nu even een hechte band in dit kleurrijke gezelschap op jacht naar kiezers.

Boreaal

Maar het opmerkelijkst van allemaal is toch de pseudo-intellectueel Baudet. Zijn partij werd vier jaar geleden nog de grootste in de provincies. Hij wil het klimaatprobleem gewoon helemaal blijven ontkennen en de gaswinning in Groningen hervatten, de kolencentrales weer open, vol gas voor de automobilist en groei van Schiphol. Hij wil dat Nederland uit de NAVO en uit de EU gaat om de boreale cultuur te redden.  Verder wil hij korte metten maken met alle buitenlanders, lesbi’s, homo’s, transgenders, rood-, geel- en zwartgekleurden en aanverwanten om de white supremacy in de wereld te handhaven. Hij overweegt ook om zijn twee grootste en enige vrienden Trump en Poetin samen voor een BBQ uit te nodigen en dan in een goed gesprek onder vier ogen en bij een stukje klassieke pianomuziek op de vleugel Oekraïne aan Rusland toe te wijzen. Met 3 à 4 zetels in de peilingen heeft hij desondanks nog een paar honderdduizend volgelingen.

Wie wordt de premier?

Toch zijn die grote thema’s en de bijbehorende oneliners maar bijzaak. Het gaat vooral om de klassieke vraag wie de grootste zal worden. Want die krijgt de minister president. We hebben officieel geen presidentsverkiezing maar toch. Wordt het Frans die wat praten betreft Rutte gaat overtreffen, of de grote onbekende die het voor Pieter de dossiervreter gaat opnemen. Wordt het Dilan met in haar kielzog nog zes strijdbare vrouwen of toch Caroline als souffleur van blonde Mona?

Navelstaren

Terwijl alle partijen het woord bestaanszekerheid in hun programma hebben, twisten ze in wezen over de verdeling van de rijkdom. Onze verkiezingen zijn een vorm van folkloristisch navelstaren. Intussen verkeert een groot deel in de rest van de wereld in oorlog, kreunt onder een dictatuur of wordt geplaagd door klimaatrampen. Een blik naar buiten zou onze campagne-voerende politici niet misstaan. Maar ook voor de kiezers is het wellicht zinvol om via Google eens naar de global heatmap te kijken van de hittegolven in 2022 en 2023 om te zien welke bestaanszekerheid echt in het geding is.

Han Blok