Groene toekomst voor Kaapverdië

Import van ‘energie’ is de grootste financiële last van Kaapverdië. Het land is arm aan grondstoffen, lijdt aan elektriciteitstekorten en is afhankelijk van het ontziltingsproces voor de productie van drinkwater. Wel in overvloed aanwezig: wind. Ruim 20 procent van de totale energie consumptie op Kaapverdië wordt geproduceerd door het lokale windenergie bedrijf Cabeólica. Kaapverdië heeft grote ambities voor 2020.

De voormalige Portugese kolonie ligt op zo’n 500 kilometer voor de kust van Senegal en bestaat uit 9 bewoonde eilanden. Sinds de onafhankelijkheid in 1975 heeft het land zich weten te ontwikkelen tot midden-inkomensland.Begin dit jaar vertrok een groep van twaalf jonge journalisten, fotografen en filmmakers naar Kaapverdië om verhalen te maken voor Beyond Your World, een journalistiek uitwisselingsprogramma van Lokaalmondiaal.Het doel van deze reis was positieve, inspirerende en grensverleggende verhalen maken. Deelnemers van Beyond Your World bezochten wind energie producent Cabeólica op het hoofdeiland Santiago. Want ook op het gebied van duurzame energie heeft de West-Afrikaanse archipel de afgelopen jaren een enorme sprong gemaakt.

Op de droge bergen van Santiago, in het randgebied van de hoofdstad Praia staan 11 windturbines. De molens produceren op een goede dag ongeveer 41 procent van de totale energie gebruik op het dichtstbevolkte eiland van Kaapverdië. De kleine archipel was kort geleden nog totaal afhankelijk van de import van grondstoffen voor de productie van energie, elektriciteit en drinkwater. Het moet olietankers bijna smeken om een stop te maken en de distributie kosten zijn hoog. Daarnaast heeft drinkwater een directe link met elektriciteit op Kaapverdië: regelmatige droogte zorgt ervoor dat water uit de oceaan ontzilt moet worden. Een proces dat 24 uur per dag, 365 dagen in het jaar door gaat en energie vreet. Dit alles zorgt voor een hoog kostenplaatje: “In vergelijking met wat we ervoor betalen hebben we maar een klein beetje energie nodig’’ stelt Ana Monteiro, hoofd milieu en administratie bij Cabeólica. Reden voor de regering van Kaapverdië om maatregelen te nemen en te investeren in een duurzamere toekomst.

Opgericht in 2009 als samenwerking tussen InfraCo, een infrastructuur-ontwikkelingsbedrijfin Afrika, nationaal elektriciteitsbedrijf Electra SARL en de Kaapverdische overheid is Cabeólica de eerste publiek-private samenwerking op Kaapverdië. Met destijds het vooruitzicht om een sprong van 2 naar 25 procent duurzame energie te gaan maken, trok het initiatief grote buitenlandse investeerders zoals windmolen producent VESTAS aan. Vijf jaar verder zijn de kosten voor 20 procent verminderd en produceren de in totaal dertig windturbines ruim 20 procent van de dagelijkse energie verbruik op vier eilanden. Monteiro: ‘’dat we energie lokaal kunnen genereren, betekend grond om onze toekomst op te bouwen’’.

Toch is elektriciteit nog steeds niet vanzelfsprekend op de tot ‘middeninkomens-land’ bevorderde archipel. Waar toeristen kunnen genieten van luxe resorts, zitten elders nog vele huishoudens zonder elektriciteit en stromend water. Zelfs daar waar het elektriciteitsnet inmiddels ook de kleine bergdorpen bereikt, zijn voor velen de rekeningen onbetaalbaar. Verbetering van het elektriciteitsnet is nodig om meer wind geproduceerde energie op te kunnen vangen. Monteiro: ‘’Op dit moment draaien onze windmolens nog niet op volledige capaciteit, dit moet en kan beter. Daarna kunnen we kijken naar de mogelijkheid om ook op de andere vijf eilanden windturbines te plaatsen’’.

Hernieuwbare energie kan een boost geven aan de economische groei, ontwikkeling, toerisme en andere aspecten van het land. Cabeólica geeft vertrouwen in een duurzame, veilige toekomst voor Kaapverdië op gebied van energie en het beheer van natuurlijke bronnen. Dit blijkt wel uit de optimistische doelstelling van de regering: vijftig procent schone energie in 2020. Hoewel dit het officiële streven is wordt er al onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om in 2020 de 100% te bereiken. Ambitieus, vindt ook Monteiro: “Hoewel het technisch gezien mogelijk is, is het economisch iets waar we alleen nog van kunnen dromen’’. Een succesverhaal met een vervolg dus.

Melanie Soares en Maxime Lechner

Deze productie is gemaakt in het kader van het journalistieke trainingsprogramma van Lokaalmondiaal: Beyond Your World. Beyond Your World wordt financieel mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Europese Commissie.