De zomer van 2019 zou wel eens de geschiedenisboeken in kunnen gaan als het keerpunt in klimaatverandering. Want de gevolgen worden plots behoorlijk merkbaar. 

Voor het eerst in de geschiedenis van de meteorologie en haar voorlopers werd in Nederland de grens van 40 graden Celsius overschreden. Niet zomaar een piekje, maar op ruime schaal. Klimaatwetenschappers voorspelden al een tijd dat zo'n moment eraan zat te komen.

Bovendien zagen we ook een voorbeeld van de extremen die met de verandering samengaan. De Tour de France moest worden onderbroken omdat wegen waren geblokkeerd door sneeuw, ijs en modder. 

Herfst in juli

Aanhoudende en oplopende droogte zorgen er hier en daar al voor dat bomen hun bladeren verliezen en de herfst in juli begint. Delen van het Noordpoolgebied staan in brand en ook verspreid over Europa dienen de eerste bosbranden zich al weer aan.

Het zijn vooral de gevolgen van die gebeurtenissen die we gaan merken. Dat de Tour misschien een andere winnaar zou hebben gehad is vooral een dingetje voor Mart Smeets, Danny Nelissen en een groepje wielrenners. 

Maar alleen de huidige omvang van de poolbranden zorgt voor een extra CO2 uitstoot die vergelijkbaar is met de jaarproductie van een land als Belgie. En daar blijft het waarschijnlijk niet bij.

De hoge temperatuur in eigen land laat ook zien hoe smal de marges zijn waarbinnen ons systeem kan functioneren. Een paar graden erbij en bruggen zitten vast en treinstellen laten het massaal afweten. 

De droogte gaat voor nieuwe problemen zorgen in de landbouw en onze schaarse natuurgebieden. Oogsten blijven achter en bomen, die we juist zo hard nodig hebben, sterven bij bossen af omdat het grondwater te ver daalt. 

De meeste van onze energiecentrales liggen aan rivieren die straks gaan droogvallen. Zonder koeling geen stroom.

Klimaatverandering nog te stoppen?

Lieve meisjes zoals Greta Thunberg zingen nog dat als we nu handelen, we erger kunnen voorkomen. Ik betwijfel het.

Het woordje 'als' is de toekomstvariant van 'er was eens'. Het is de inleiding voor een fictief verhaal, ook wel bekend als sprookje. 

Wat we nu ervaren is het directe gevolg van ons collectieve handelen in het verleden. We krijgen op ons dak wat we de laatste driehonderd jaar bij elkaar hebben gestookt. En wat we nu ook doen, dat gaat nog minstens tientallen jaren verder. Het klimaat laat haar tanden zien aan de menselijke beschaving.

Positivo's onder ons zien in de klimaatverandering natuurlijk ook economische kansen. Airco's zijn niet aan te slepen en binnenkort ontstaat er behoefte aan producten als uv-bestendige aardpakken met ingebouwde koeling, kevlar hagelschermen en voertuigen op rupsbanden die ook door het meest kleverige asfalt kunnen ploegen. De prijzen voor grotwoningen bereiken astronomische hoogten. 

De rest van ons doet er goed aan zich grondig voor te bereiden op wat komen gaat. Want het klimaat begint echt te bijten.

Peter van Vliet