Het Engelse kunstcollectief Furtherfield maakte er samen met Digital Catapult een film over: het debat over hoe de opkomende blockchain technologie een nieuwe wending gaat geven aan het uitwisselen van geld en waarde. Deze film laat zien hoeveel verschillende mensen betrokken zijn bij de toekomst van transacties door vooraanstaande denkers, computerwetenschappers, ondernemers, kunstenaars en activisten samen te brengen die zich uitspreken over de vragen:
- Wat kan de blockchain doen?
- Wie bouwt deze nieuwe realiteit?
- Hoe gaan we daarop reageren?
- Hoe verandert de toekomst als gevolg van de blockchain?
Een stukje geschiedenis
In 2008 werd de eerste wereldwijde digitale valuta, bitcoin, in een white paper beschreven door iemand die zich van het pseudoniem Satoshi Nakamoto bediende. Waar het internet een wereldwijde revolutie in de distributie van informatie op gang bracht, doet de blockchain, dat voor de veilige digitale uitwisseling van geld en alle andere waarden. Sinds 2013 zijn blockchains ook een aandachtsgebied geworden van banken en fintech bedrijven die een vierde industriële revolutie van super-automatisering en hyperconnectiviteit voorspellen. Dit gaat tevens gepaard met voorspellingen van het World Economic Forum van een toenemende mondiale ongelijkheid.
Een blik in de toekomst
In de filmversie van de toekomst gaat code wetgeving vervangen. Code wordt de wet, stelt de film. Decentrale Autonome Organisaties (Daos) zetten bestaande systemen van regelgeving en belastingen buitenspel via niet te vervalsen slimme contracten die de wereld rondgaan in de blockchain.
De blockchain maakt de samenleving minder afhankelijk van centraal gezag en van regelgeving over transacties en gegevensverwerking. Waar de oude wereld was gebouwd op vertrouwen (wat is daarvan over na de financiële crisis) kan een nieuwe wereld uitgaan van bewijs.
Dat is des te meer van belang in een omgeving waar er geen of weinig infrastructuur aanwezig is voor veilige en betrouwbare transacties. En waar de kosten van traditionele transacties maatschappelijke ontwikkeling in de weg staan.
Bedenk eens hoe een dergelijk systeem zichzelf kan ontwikkelen door bij voorbeeld van miljarden transacties een cent opzij te zetten voor research en verdere verbetering. Daarmee kan het arme deel van de wereld zelf het heft in handen nemen, waar in het huidige financiële systeem dat soort micro-bijdragen onmogelijk worden gemaakt door de transactiekosten.
Nieuwe ethiek noodzakelijk
Een blockchain in verkeerde handen kan echter het proces van toenemende ongelijkheid verder versnellen. Het is daarbij van groot belang om onderscheid te maken tussen 'de blockchain' als een volgende fase van centraal gestuurde automatisering, en 'blockchains' als gedistribueerde netwerken die zijn gebouwd met open source algoritmen die de authenticiteit en de gegevens van waardetransacties onveranderlijk vastleggen, zodat mensen zonder tussenkomst van instituties onderling kunnen handelen.
Dat vereist natuurlijk ook een nieuwe vorm van ethiek onder de programmeurs die je zou kunnen vergelijken met de Hippocratische eed van medici.
Geld, macht en bestuur gaan er met het gebruik van blockchains, die ook kunnen worden toegepast in verkiezingen en in referenda, heel anders uitzien en worden veel gelijker verdeeld. Een eerlijke economie en democratie zoals ze ooit bedoeld was?
Voor het zo ver is zal er nog heel wat onderzocht en uitgeprobeerd moeten worden. Waar het heen gaat is nog niet te zeggen. Maar de vragen waar we antwoord op moeten vinden hebben we inmiddels wel in beeld. Daarvan is deze film een belangrijk document.
Bekijk de film hier: