In de Pampa – de belangrijkste productieregio van Argentinië – bevat de regen tot 80 procent glyfosaat en atrazine, twee onkruidverdelgers. Dat blijkt uit onderzoek van de Universiteit van La Plata (Buenos Aires).
Glyfosaat en atrazine zijn zelfs gevonden in steden die ver van de zones liggen waar deze landbouwchemicaliën worden gebruikt, onthult de studie in Science of the Total Environment. De onderzoekers baseerden zich op 112 stalen die in een periode van bijna twee jaar zijn genomen in dorpen en steden in vier provincies.
Weggespoeld
“Pesticiden verplaatsen zich ook na hun gebruik”, zegt Lucas Alonso, onderzoeker bij het Centrum voor Milieuonderzoek (CIMA) en een van de auteurs van de studie. “De mensen bij wie we langsgingen, vroegen zich bezorgd af wat er gebeurde als het na de fumigatie ging regenen - konden de chemicaliën worden weggespoeld? Op sommige plaatsen circuleerde de mythe dat glyfosaat verdwijnt wanneer het de grond raakt, iets wat niet klopt, hebben we aangetoond.”
Op sommige plaatsen, zoals in Ituzaingó (Córdoba), werd tot 100 procent glyfosaat en atrazine gedetecteerd, terwijl in La Plata amper de kwantificatielimiet werd bereikt.
Gezondheidsrisico's
Beide chemicaliën worden overal ter wereld veel gebruikt in de landbouw, ondanks de potentiële gezondheidsrisico's die door verschillende onderzoeken zijn aangetoond.
“Dat glyfosaat en atrazine in de regen zitten, is een bijkomende factor van blootstelling aan mens en milieu die niet werd overwogen. En omdat het niet-natuurlijke verbindingen zijn, hangt het effect samen met hun grotere of kleinere toxische kracht. Maar men gebruikt ze, ook al weten we niet wat de effecten ervan zijn.”
Monsanto
Net als op veel andere plaatsen in de wereld wordt glyfosaat in Argentinië op de markt gebracht onder de naam Roundup, gepatenteerd door Monsanto. SciDev.Net vroeg de multinational om een reactie op de vondst van het chemische product in het regenwater, maar kreeg geen antwoord.
Roundup bevindt zich in het oog van de storm sinds een jury in het Amerikaanse San Francisco op 10 augustus bepaalde dat Monsanto een schadevergoeding van meer dan 289 miljoen dollar moest betalen aan een voormalige tuinier van een school. Die voerde aan kanker te hebben gekregen na het jarenlange gebruik van Roundup.
Schadelijke stoffen
Voor bioloog Enrique Rodriguez, geassocieerd hoogleraar aan de Universiteit van Buenos Aires en hoofdonderzoeker van de Nationale Wetenschappelijke en Technische Onderzoeksraad (Conicet), een overheidsinstantie, “toont de studie aan dat de twee herbiciden die het meest gebruikt worden in Argentinië (glyfosaat en atrazine), schadelijke stoffen zijn die op grote schaal gebruikt worden in de landbouw, met een hoog detectiepercentage in regenwater, wat de verspreiding ervan in zones rond de landbouwgebieden in de hand werkt.”
Rodriguez heeft onderzocht welke schade beide stoffen aanrichten bij schaaldieren. “De vastgestelde concentraties, vooral die van glyfosaat, liggen in dezelfde ordegrootte als de concentraties die chronisch schadelijk zijn voor de voortplanting van deze dieren.”
Verbod
Brazilië en Argentinië zijn in de regio de twee belangrijkste producenten van transgene soja, waarbij vooral glyfosaat wordt gebruikt. In beide landen zijn ondertussen wetten in de maak om het herbicide in verschillende deelstaten te verbieden.
In Argentinië behandelt de Senaat sinds maart een wetsvoorstel om het gebruik ervan op het hele grondgebied te verbieden. Het moet daar drie commissies passeren. Maar waarschijnlijk zal het niet worden goedgekeurd en hetzelfde lot zal ondergaan als eerdere projecten. In twaalf steden is glyfosaat echter wel al verboden.“En glyfosaat is niet eens de meest toxische verbinding”, zegt Alonso. “Er schuilen meer dan driehonderd stoffen achter die nog erger zijn."
In een volgende stap gaat zijn team net de aanwezigheid van die andere giftige stoffen in het regenwater van de regio te meten.
